Heemtuin De Dwarsgouw onbekende parel

Algemeen
De heemtuin leent zich bij uitstek voor een maatschappelijke stage.
De heemtuin leent zich bij uitstek voor een maatschappelijke stage. (Foto: Cees Bandt )

PURMEREND - In 1965 werd de toen 0,7 ha grote heemtuin De Dwarsgouw, gelegen aan het Trimpad, aangelegd ter compensatie van het groen dat verdween bij de aanleg van de wijk Wheermolen. Hier waren ook 'De Purmerender Biologische Onderwijstuinen', een dierenweide en een kinderboerderij te vinden. De heemtuin werd deels beheerd door de gemeente Purmerend. Na een periode van verwaarlozing heeft een enthousiaste IVN-werkgroep in 1989 de heemtuin nieuw leven ingeblazen. De heemtuin is bij velen nog niet bekend en zeker een bezoekje waard. Wees er in deze corona crisistijd wel alert op dat je niet met teveel mensen bent en houd anderhalve meter afstand.

In 1990 werd de heemtuin officieel heropend en heeft de gemeente Purmerend het beheer overgedragen aan IVN Waterland. Vier jaar later is de In 1994 is de tuin uitgebreid naar 2 hectare met een groot stuk weiland en een klein gedeelte bosperceel naast het moerasbos, bos, een grote waterpartij, een paar amfibieënpoelen en bloemrijk rietland.

Landschappen

Heemtuin De Dwarsgouw geeft een beeld van de in Waterland voorkomende landschappen. Wat er allemaal in Waterland groeit, bloeit en leeft, kunt u in deze heemtuin op kleine schaal zien. Er zijn verschillende biotopen: weiland, bos, moeras, plas-drasoevers, verlandingszones, waterpartijen, kronkelende slootjes en amfibieënpoelen. De variatie in deze biotopen en de afwisseling in hoge en lage vegetatie zijn van groot belang voor het leven van planten en bomen, paddenstoelen, amfibieën, (trek)vogels, insecten, kleine zoogdieren etc.

De specifieke flora en fauna in de heemtuin vraagt daarom om een zorgvuldig beheer. Als alles op zijn beloop zou worden gelaten, groeit alles dicht en hebben kwetsbare soorten geen kans meer en verdwijnt de diversiteit aan soorten. Het beheer voor weiland en plas-drasbermen is verschralen: maaien en het maaisel afvoeren zodat deze bloemrijker worden. De algemene doelstelling voor de heemtuin is dan ook de kenmerkende Waterlandse natuur in stand te houden en de biodiversiteit te vergroten en te verbeteren waar dat mogelijk is.

Beheersplan

De Heemtuinwerkgroep voert het beheer en onderhoud uit, rekening houdend met de soorten, de seizoenen en de Flora-en Faunawet. Aan de hand van een beheersplan voeren leden van de werkgroep en andere vrijwilligers o.a de volgende taken uit: riet maaien en afvoeren, het schonen van poelen, slootkanten en slootjes, het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, bosonderhoud en het knotten van de wilgen. Ook verrichten ze de voorkomende onderhoudswerkzaamheden aan o.a. paden, hekwerk, bewegwijzering en gereedschap. En natuurlijk worden de voorkomende planten en diersoorten geïnventariseerd.

De heemtuin is altijd open voor publiek dat kan genieten van een stil stukje natuur. De heemtuin heeft een belangrijke educatieve functie: er worden diverse educatieve activiteiten georganiseerd zoals publieksrondleidingen en ook onderwijs- en jeugdactiviteiten. De activiteiten hebben tot doel de mensen te laten genieten van de natuur in de eigen omgeving, meer te betrekken bij de natuur en meer betrokken en bewust te maken van onze unieke Waterlandse natuur.

De werkgroep Heemtuin is elke derde zaterdag van de maand van 8.45 uur tot 12.15 uur aan het werk. Ze bestaat uit mannen en vrouwen van verschillende leeftijden; ook kinderen zijn welkom en kunnen meehelpen.

Geschikt als maatschappelijke stage

Voor de Maatschappelijke Stage in het middelbaar onderwijs (MaS) is de heemtuin een geschikte locatie. Wil je meer informatie, een excursie of activiteit aanvragen of wilt u een keer meewerken op een van de werkochtenden, vul dan het contactformulier in op www.ivn.nl/afdeling/waterland of mail naar heemtuinwg.ivn.nl@gmail.com

In 1990 vond de officiële overdracht aan het IVN plaats.
De tuin geeft een goed beeld van de in Waterland voorkomende landschappen.