Het enige CSI-team voor dieren opereert vanuit Purmerend
PURMEREND – Kort na de kerstdagen werden op de Limburgse hei twee dode honden gevonden. Niemand wist hoe ze daar terecht waren gekomen of wat er met ze was gebeurd. De politie bracht ze naar Purmerend, naar het pand van de Dierenambulance Purmerend. Daar vinden, sinds een aantal maanden, de secties plaats op dode dieren waarvan vermoeden bestaat dat zij door een misdrijf om het leven zijn gekomen. Uitgevoerd door het enige in Nederland actieve forensisch onderzoeksteam voor dieren. Zaterdag werd in het pand van de Dierenambulance Purmerend hierin nog een primeur onthuld: de eerste mobiele veterinaire sectiezaal in Europa, in een efficiënt omgebouwde dierenambulance.
Monique Verkerk, forensisch dierenarts, zet zich via Stichting Forensisch Dierenonderzoek (FDOZ) al tien jaar, met hulp van forensische experts in het land, in haar vrije tijd in om ook aan gedode dieren recht te doen zodat daders kunnen worden opgespoord en berecht . Haar werk, in geoliede samenwerking met de Dierenpolitie en nu de Dierenambulance Purmerend, zorgt er niet alleen voor dat meer dierenmishandelaars worden gepakt, maar dat door de feitelijke onderbouwing ook de strafmaat beter kan worden toegepast.
100 zaken in het afgelopen jaar
Afgelopen zaterdag kwam Monique naar Purmerend voor de sectie op de honden uit Limburg, bijgestaan dit keer door forensisch expert Fred Lunenberg. Ze zijn net klaar met de sectie op één van de honden, tijd voor een snelle lunch, een interview, en daarna gaan ze verder met de tweede. Uitspraken over hun bevindingen kan ze niet doen, het is tenslotte een politieonderzoek. Het is zeker niet de eerste keer dat ze op de vrije zaterdag in de sectiekamer staat. “Ik werk full time als dierenarts in praktijken in Bergen en Heiloo”, legt ze uit. “Al het werk voor de FDOZ doe ik in mijn vrije tijd. Dus ik ben hier vaak ’s avonds, ik was er op tweede kerstdag, en ook in de weekends.” Met zo’n 100 zaken op de teller alleen al het afgelopen jaar is het niet ideaal. “Dat komt ook omdat mijn hart bij het forensische werk ligt, daar zou ik veel meer in willen doen”, vervolgt Monique. “Dat was altijd mijn roeping, en daar heb ik in de VS een opleiding voor gevolgd omdat die hier niet bestaat. Het is het mooiste wat er is maar het wordt helaas niet betaald. Al het geld dat bij ons binnen komt gaat naar de dieren en naar ons werk.”
Passie om recht te doen aan dieren
Aangeschoven deze zaterdag zijn ook Pim Langereis van de Dierenambulance Purmerend en Anouk Duijnker, hoofdinspecteur bij de politie en landelijk projectleider thema DCG, in de volksmond de Dierenpolitie. Een combinatie die “is verbonden in onze passie om recht te doen aan dieren op basis van feiten.” En Bubbles, niet te vergeten, het hondje van Monique dat vrolijk ronddartelt tussen het bezoek, onbewust van haar unieke positie als enige ‘kadaverdog’ in Nederland die dode honden en katten kan opsporen.
Tekst loopt door onder afbeelding
Pubbles, de enige ‘kadaverdog’ in Nederland .. (Foto: Han Giskes)
Anouk was ook degene die de lijn legde naar de Dierenambulance Purmerend nadat Monique geen gebruik meer kon maken van haar vorige sectielocatie in Alkmaar. Anouk: “Ik heb volledig vertrouwen in de Stichting Dierenambulance Purmerend. Het is één van de mooiste dierenambulances die Nederland heeft als je kijkt naar de kwaliteit die er wordt geleverd en hoe ze voor anderen klaar staan.” Een samenwerking dus waar iedereen blij mee is. Zeker gezien de faciliteiten die Pim en Saskia Langereis hebben opgezet in hun pand voor FDOZ.
Kwaliteit voor rechtszaak
“In de vorige locatie was er geen aparte ruimte voor de secties, iedereen liep in en uit en het was lastig om zaken veilig te stellen”, licht Anouk toe. “Het gaat er natuurlijk om hoe je iets zo professioneel mogelijk kunt doen op een manier die recht doet aan de kwaliteit die de rechtsgang met zich meebrengt. Je moet bij de rechtbank wel iets kunnen aanleveren waarvan iedereen weet dat het netjes is gedaan, dat alles goed is opgeslagen, dat alle protocollen zijn gevolgd. Wij hebben daarvoor echt een koeling nodig met een slot erop zodat ik zeker weet dat wat ik er in leg niet is aangeraakt voordat de sectie wordt gedaan. De politie moet zorgen dat er kwaliteit zit in de zaken die we doen. Wij hebben FDOZ nodig als partner. En zij moeten het werk goed kunnen doen. Hier kan heel zorgvuldig de procedure worden gewaarborgd.”
Voortvarende hulp Dierenambulance
Toen Anouk hem benaderde met de vraag of de secties in zijn pand konden worden gedaan aarzelde Pim geen moment. “Natuurlijk. Wij vinden dit geweldig. Het is vreselijk wat mensen dieren kunnen aandoen. Dit team doet samen met de Dierenpolitie geweldig werk, daar dragen we graag aan bij.” En dat doen ze voortvarend. Er kwam een aparte sectieruimte, speciale koeling, en hij en Saskia lieten zich scholen om op de juiste wijze dode dieren te vervoeren en veilig te stellen tot de sectie.
Mobiele veterinaire sectiezaal
“We zijn als FDOZ echt met open armen ontvangen door Pim en Saskia”, benadrukt Monique. “Ze nemen ons heel veel werk uit handen. Als we komen voor een sectie dan staan de tafels al klaar. De dieren aan- en afvoeren, administratie, allemaal geregeld. Als we iets nodig hebben dan gaat Pim zelf achter sponsors aan om het voor elkaar te krijgen.” Zo is er mede door hun inspanningen een grote wens in vervulling gegaan. Vanaf deze week kunnen ze bij een melding uitrukken met de eerste mobiele veterinaire sectiezaal in Europa. Een unieke dierenambulance die Pim ombouwde met behulp van sponsors die niet alleen het materiaal leverden maar ook aanbrachten en installeerden.
Tekst loopt door onder afbeelding
Anouk, Bubbles, Pim, Saskia en Anouk in de unieke mobiele sectiezaal. (Foto: RodiMedia/NV)
De mobiele sectiezaal betekent nog professioneler en efficiënter werken. “Het probleem is dat niet iedereen weet wat je moet doen wanneer er een dood dier wordt aangetroffen”, vertelt Anouk. “In principe is dat een plaats delict dat moet worden afgezet en waar sporenonderzoek moet worden gedaan. Wij moeten een strafzaak voorbereiden zodat de officier van justitie een zaak daadwerkelijk bij de rechter kan brengen en dat we daar niet onderuit worden gehaald. Er is heel veel af te lezen aan de locatie wat ook bij de sectie van belang is. Hoe mooier kun je het dan hebben dan dat je zelf met alles wat je nodig hebt naar zo’n plaats delict gaat en zelfs je sectieruimte bij je hebt? Dat gaat ons als politie helpen in de waarheidsvinding.”
Veiligstellen plaats delict
“Je kunt heel veel informatie halen uit hoe het dier erbij ligt”, vult Monique aan. “Is het bijvoorbeeld verkrampt? Je kunt breuken, kogelwonden etc. direct in het veld zien zonder dat er nog iemand aan het dier heeft gezeten. Kijken of er misschien sleepsporen zijn, of ander bewijs in de omgeving. Het veiligstellen van ook de vindplaats is best lastig. We hebben veel geïnvesteerd in lezingen bij andere Dierenambulances over wat er van belang is wanneer ze ter plaatse komen. Wat je daar doet: daarmee valt of staat een zaak.” Binnenkort wordt de mobiele sectiezaal ook aangevuld met een zeer kostbaar mobiel röntgenapparaat, waarvoor de stichting tien jaar heeft gespaard, en dat nu deels is gesponsord.
Afhankelijk van sponsoren
De financiën zijn voor de stichting lastig. Monique: “Veel mensen vinden het onzin om veel geld of energie in dieren te stoppen. Maar los van het feit dat ook dieren rechten hebben vergeet men dat mishandeling van dieren vaak verband houdt met andere situaties en dat het een begin kan zijn van iets dat zich gaat uitstrekken naar geweld tegen mensen. Het begint vaak met mishandeling van een dier.“
Hoe zit het eigenlijk met de straffen op dierenmishandeling?
“Er zijn veel wetsartikelen waarin dierenmishandeling strafbaar is, waaronder ook verwaarlozing of fokken op agressie. Daar staan tot jaren gevangenisstraf op”, licht Anouk toe. “Probleem was dat deze straffen vaak niet werden gegeven. Omdat het ontbrak aan de onderbouwing van het bewijs. Door FDOZ is dat nu aan het veranderen. Er is steeds meer expertise zodat de laatste jaren de zaken steeds specifieker en vollediger worden aangedragen bij de rechter. Daarnaast is het meer zichtbaar geworden en veroorzaakt dierenleed ook maatschappelijke onrust, ook dat heeft invloed op de wetgeving. Waarschijnlijk is het bijvoorbeeld binnenkort mogelijk om een zelfstandig houdverbod op te leggen van tien jaar, dus we gaan vooruit.”
Tekst loopt door onder afbeelding
Het team aan het werk. (Foto: Han Giskes)
Zowel de Dierenpolitie, het FDOZ als hun samenwerking vieren dit jaar het 10-jarig jubileum. “Onze grootste droom is FDOZ te laten uitgroeien tot een leerbedrijf”, zegt Anouk. “Nog steeds in de huidige samenwerking maar verder gegroeid en geprofessionaliseerd. Een centrum met kindercolleges, trainingen en scholing, de secties, toxicologisch onderzoek, etc.” Tenslotte, zoals Fred nog aangeeft: “Kinderen hebben de toekomst. Je kunt er voorlichting geven. Niet alleen de secties achteraf doen, maar investeren aan de voorkant; kinderen leren dat je van een dier moet houden, dat het je nodig heeft en dat je ervoor moet zorgen.” Hij kan zich er erg over opwinden. Helemaal wanneer vormen van dierenmishandeling ter sprake komen. “Als we allemaal alleen maar blijven roepen dat het zo erg is verandert er niets. We kunnen er met zijn allen iets aan doen, maar niet als we alleen toekijken.”
Sponsors mobiele sectiezaal
De mobiele sectiezaal kwam tot stand dankzij sponsors als Eipi (belettering en montage), Karhof (materiaal snijtafel) en Dennis Kams (maken en montage snijtafel), Rabbit Carshop (speciale led-verlichting), Harcotom (opvangtonnen), Farmfood (aanschaf wagen), T-shirtwereld.nl voor de veiligheidhesjes en met donaties van zowel Stichting Dinamo Fonds als Stichting Abri voor Dieren.
Meer weten over FDOZ of ze ondersteunen in hun mooie werk? Kijk even op www.forensischdierenonderzoek.nl
