“De menselijke maat is de maatstaf, dat willen we altijd vasthouden”
MIDDENBEEMSTER - Hospice Thuis van Leeghwater bestaat tien jaar. Over wat 10 jaar hospice concreet betekent had bestuursvoorzitter Kees Sietsema het een aantal maanden geleden, bij de onthulling van het nieuwe logo, bondig samengevat. Het betekent zo’n 25.000 vrijwilligersdiensten, rond de 500 bewoners die er vredig zijn overleden, en veel troostende handen op evenzoveel schouders. “Dat is de essentie van wat er hier gebeurt”, benadrukt hij. Samen met de twee coördinatoren Yvonne Beerten en Joke Hillebrand kijkt hij terug op deze tien jaar in ‘het huis met een lach en een traan’, en ook een stukje vooruit.
Alle drie zijn inmiddels rond de zes jaar verbonden aan het hospice, een periode waarin er na een rustige aanloop steeds vaker wel dan niet een wachtlijst is. “Het fenomeen hospice is in de laatste jaren meer bekend geworden”, zegt Kees. “Onder andere doordat er meer druk op thuiszorg en mantelzorgers is ontstaan. Bewoners zetten vaak zelf de stap om naar een hospice te gaan. Ze willen vooral niet meer afhankelijk zijn van familie, willen niemand tot last zijn.”
Het mooiste zou zijn wanneer de mensen hier wat eerder komen en zo langer kunnen genieten van wat er is
Het zijn vaker juist de mantelzorgers zelf die het moeilijk vinden om ‘los te laten’. “Het mooiste zou zijn wanneer de mensen hier wat eerder komen en zo langer kunnen genieten van wat er is”, geeft Joke aan. “Maar bij familie heerst vaak het idee dat ze gefaald hebben wanneer ze niet meer zelf kunnen zorgen voor een dierbaar persoon. Dat is vaak hun dilemma. Maar eerder los laten geeft hen en de bewoner meer rust en een mooiere, langere en rustiger tijd voor het afscheid nemen.”
Blij verrast
Maar eenmaal binnen zijn ze blij verrast. Door de warme aandacht en de huiselijke sfeer. Kees: “Een bewoner die hier met Pasen lag vertelde dat hij een week lang had gewacht op de formaliteiten, op alle regels.” Maar die waren er dus niet. “The sky is the limit”, vult Yvonne aan. “Of mensen nu in de rookruimte een sigaret willen roken, of graag een portie bitterballen willen eten. Alles kan zolang het geen overlast geeft voor anderen. Het is als een warm bad, en we zien ook vaak dat bewoners wanneer ze net binnen komen opeens gaan pieken, en een opleving krijgen.”
24/7 professionele zorg
Hospice Thuis van Leeghwater onderscheidt zich doordat het, naast 16 uur per dag de zorg van de vrijwilligers, 24/7 professionele zorg door verpleegkundigen biedt. “Voor hospices met maximaal 4 kamers is dat vrij uniek”, zegt Kees. “Tot een paar jaar geleden hadden we verzorgenden en verpleegkundigen in huis die ook de wijk in moesten, en dan stonden onze vrijwilligers er alleen voor. Er zijn veel handelingen die zij niet mogen of kunnen verrichten, zij assisteren alleen. Maar als er iets is wil je ook als vrijwilliger gelijk helpen en niet een uur hoeven wachten tot de verzorgende terug komt. Daarom hebben wij deze continu professionele zorg georganiseerd.”
Dedicated team
Er zijn nu negen verpleegkundigen van Evean actief in het hospice. Yvonne: “Zij hebben allemaal bij Evean gesolliciteerd om zich aan te sluiten bij het hospice team en dus bewust gekozen voor de palliatieve zorg. Het is dan ook een zeer dedicated team. Bewoners en familie vinden dit heel fijn, ook omdat ze steeds dezelfde mensen terug zien. En de verpleegkundigen en de vrijwilligers vormen samen ook weer één team.”
Buiten het Evean-team en de coördinatoren draait het hospice op vrijwilligers. Er zijn verschillende groepen waarin ze actief kunnen zijn, maar de meesten, rond de 60, draaien mee als zorgvrijwilliger en zijn er voor de bewoners en hun naasten. Zij draaien allemaal een dienst van vier uur in de week. Het is krap, er zijn 56 mensen nodig om alle diensten te vullen. Daarom gaat, ondanks de vele trouwe vrijwilligers, de oproep voor nieuwe aanwas continu door.
We bieden de vrijwilligers houvast en ondersteuning
Training voor vrijwilligers
De zorgvrijwilligers, voor wie een zorgachtergrond niet nodig is, krijgen in het hospice gedegen training van de scholingsgroep of van professionals. Yvonne: “We bieden de vrijwilligers houvast en ondersteuning. Dat doen we subtiel want we vinden het belangrijk dat iedereen zichzelf kan blijven. Ook bieden we intervisies, momenten dat de vrijwilligers bij elkaar komen en ervaringen kunnen delen, met elkaar kunnen sparren en overleggen. Na een uitgeleide gaan we ook met zijn allen om de tafel, koffie drinken, en praten. Vrijwilligers maken best wat mee hier. Het advies is dan ook: alles blijft hier. Je stapt de drempel over en je laat het achter. De een kan dat wat makkelijker dan de ander.”
Lach en een traan
“Natuurlijk committeer je aan het hospice, maar het is op zich heel flexibel”, vervolgt Yvonne. “Je kunt jezelf online inroosteren wanneer dat jou het beste uit komt. En je krijgt er veel voor terug. Van potentiële vrijwilligers die sfeer komen proeven horen we vaak dat ze het huiselijke zo fijn vinden. Het heeft niets bedrijfsmatig, iedereen hier komt iets brengen dat alleen tijd kost en iedereen is begaan met elkaar. En de buitenwereld vind dat vaak knap, die denkt dat hier alleen maar verdriet is. Maar dit is een huis met een lach en een traan. In de huiskamer zijn we één familie, waar we samen met de familie van iemand die overlijdt een gebakje eten omdat iemand anders jarig is. Er wordt hier ook veel gelachen.”
“Alleen wanneer iemand is overleden merk je dat de sfeer verandert”, vult Joke aan. “Er heerst meer stilte. De familie heeft de kaars in de hal aangestoken, deze blazen ze zelf weer uit bij de uitgeleide van de overledene. Daar hebben wij een mooi ritueel voor; iedereen die in huis is verzamelt zich bij de voordeur, er wordt een gedicht uitgesproken en een persoonlijk woord gesproken over de overledene, en onze eigen vilten deken ligt over de kist of de baar. Dat is altijd een heel bijzonder moment.”
We willen geen instituut worden, het moet klein en persoonlijk blijven
Kleinschalige koesteren
“Dat is precies wat ons hospice typeert”, aldus Kees. “Juist dat kleinschalige willen we koesteren. Waar de menselijke maat de maatstaf is. Door klein te blijven kunnen we garanderen dat onze unieke punten blijven voortbestaan. Die ziel moeten we vasthouden. Want de behoefte aan een hospice neemt alleen maar toe. Wij willen ondanks de toenemende druk die specifieke zorg blijven geven, en ook de schaalgrootte die we nu hebben bewaken. We willen geen instituut worden, het moet klein en persoonlijk blijven.”
Kom vooral langs
Voor mensen die zich willen oriënteren op vrijwilligerswerk wordt graag een rondleiding gegeven. De koffie staat altijd klaar, ook in het weekend. “Vrijwilligers vinden niets leuker dan iemand rondleiden. Dus kom vooral langs!”, besluit Yvonne.
