Een boot uithakken zoals in de Late Steentijd
De boomstamboot van Masamuda nadert zijn voltooiing. De vrijwilligers zijn met het uithollen van de boomstam zo ver gevorderd dat ze de bodem bereikt hebben; deze zal twee centimeter dik zijn en dat is voldoende om de stam als boot te kunnen gebruiken.
Door Kor Kegel
Ondertussen is nauwkeurig vastgelegd hoeveel tijd de vervaardiging heeft gekost en hoe het gebruikte gereedschap zich heeft gehouden. In het laboratorium van de Universiteit Leiden wordt dat microscopisch en macroscopisch onderzocht. Al deze bevindingen geven een tamelijk nauwkeurig beeld hoelang de mensen in de Late Steentijd erover deden om van een boomstam een vaartuig te maken. Het gereedschap bestaat uit gereconstrueerde dissels en vuurstenen bijlen.
Masamuda (de oorspronkelijke naam voor de Maasmond) is het educatieve archeologische erf in de Broekpolder in Vlaardingen. De vrijwilligers komen op woensdag, zaterdag en zondag bijeen en dan kun je ze tot diep in het Broekpolderbos horen hakken, want de steeds hollere boomstam fungeert als klankkast. Ze hebben eerst de bast van schors ontdaan en het spinthout weggehakt, waarna ze met het uithollen begonnen. En toen kwamen ze iets tegen dat de bewoners van de Steentijd niet konden meemaken. De boomstam bleek een aantal ingeslagen spijkers te bevatten, die zijn gaan corroderen. De roest heeft een ontsierende zwarte verkleuring in het hout achtergelaten en het hout is op die plek ook van matige kwaliteit.
De Steentijd is dat deel van de prehistorie, waarin de mensen stenen werktuigen gingen maken en gebruiken. Nog geen metalen gereedschap. Dus spijkers hadden ze niet. Dat je nu, vijfduizend jaar later, bij het reconstrueren van een boomstamboot uit de Steentijd uitgerekend een boom gebruikt, waarin na een hele tijd schaven en hakken roestige spijkers blijken te zitten, was voor de vrijwilligers van Masamuda natuurlijk een teleurstelling. Toch denken ze in het voorjaar de eerste proefvaart te kunnen houden in de Vlaardingervaart. Mocht de roestplek een probleem zijn, dan is daar wel wat aan te doen, maar heel vaak zal de boomboot niet varen, want het Vlaardingencultuurhuis op Masamuda wordt aangekleed met gereconstrueerde voorwerpen uit de Steentijd en daar komt dan ook de boomboot bij te liggen.
De naam Vlaardingencultuur ontstond na 1958, toen archeologen in Vlaardingen voorwerpen uit het Neolithicum opgroeven die de aanduiding als afzonderlijke cultuur rechtvaardigden. De komende weken werken de vrijwilligers de binnenwand van de boomboot met kleinere dissels glad af. De boomstamkano is onderdeel van een groot onderzoeksproject van de faculteit archeologie van de Universiteit Leiden in samenwerking met Masamuda onder de naam ‘Putting live into neolithic houses’. Het project wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
