Speeldoos na kroegleven in museum
WATERLAND - Het Waterlandsmuseum de Speeltoren in Monnickendam werd deze decembermaand verrast met een schenking van een bijzondere manshoge muziekspeelkast de "Komet". Speeldozen waren rond 1900 de manier om muziek te laten horen zonder muzikanten. Vooral in restaurants en cafés was deze voorloper van de jukebox erg populair en deze 'Komet' heeft dan ook een roerig caféleven achter de rug. Via de kroeg, studenten sociëteit is de speelkast in de kinderkamer van de schenker Walter Miessen uit Vleuten beland. En uiteindelijk nu in het museum als prachtige aanwinst voor de Carillonzaal.
Deze populaire muziekspeelkasten uit 1900 waren voorzien van een ronde ijzeren speelplaat, welke zodanig geperforeerd was dat de uitgedrukte stukjes aan de achterzijde kleine haakjes vormen. De plaat draait met deze haakjes langs een kam voorzien van kleine in toon variërende ijzeren lamellen. In fraai Duits heten ze dan ook 'Lochenplatten-Musikwerke', gatenplaten muziek apparaten. Ze worden met een veer opgewonden en kunnen dan een aantal platen achter elkaar afspelen. Maar elke nieuwe plaat moet wel opnieuw in de kast 'opgezet' worden. Met de inworp van een muntje van één cent werd het apparaat aangezet. Deze speeldoos is van Duitse origine en is rond 1895 in Leipzig gebouwd door de firma Komet Musikwerke Bauer&co. De firma heeft slechts een tiental jaren bestaan maar werd hogelijk geprezen om 'haar voortreffelijke notenarrangement'.
'De Komet' speelt nog prachtig en u kunt het nu zien en horen spelen in de Carillonzaal van het museum. Er liggen muntjes voor u klaar om de muziekspeelkast aan te zetten en speciaal voor Kerst is de plaat 'Stille Nacht, Heilige Nacht' in de kast 'opgezet'.
Waterlandsmuseum de Speeltoren, Noordeinde 2-4 in Monnickendam. Openingstijden: weekenden zaterdag tot en met zondag van 11.00 - 17.00 uur. Kerstvakantie maandag van 13.00 - 17.00 uur en dinsdag zondag 11.00 - 17.00 uur. Eerste Kerstdag en Nieuwjaarsdag gesloten. Meer informatie: www.despeeltoren.nl.
