Marten Horjus: ‘Emotie een zeer dankbare bron van inspiratie’

Door Shelley Zuizewind

Zijn inspiratie voor het verhaal ‘de dansrepetitie’ is uit het lokale leven gegrepen. Monnickendammers kunnen het zich vast nog herinneren dat ten tijde van de grootse stadsfeesten in 2005, ter ere van het 650-jarig bestaan, even de grens tussen spel en werkelijkheid wegviel… Horjus: “Tijdens een repetitie werd de echtgenote van een van de dansers onwel en overleed later die avond. Terwijl haar man speelde dat de dood je ieder moment kan komen halen gebeurde het daadwerkelijk ook. De grens tussen spel en werkelijkheid viel weg. Ze speelden niet alleen dat de dood je ieder moment kan halen, ze leefden het. Tijdens de feesten werd de vrouw begraven. Moet je jezelf voorstellen; iedereen liep in middeleeuws kostuum ten tijde van de begrafenis. Men was geschokt, ik ook en de sfeer was bijzonder, maar zeker niet bedrukt, zoals wel in de krant te lezen was toentertijd. Dit is echt een intrigerend verhaal dat mij heeft geraakt. Ik kan mij herinneren dat ik het ontzettend dapper vond van de weduwnaar hoe hij zich hield onder alles. Hier zie je dat dood en leven zo dicht bij elkaar komen. Intrigerend en dit geeft stof tot nadenken ”, aldus Horjus.

Zo ook zijn verhaal over narcisme. “Als ik maar geen narcist ben, als ze me maar geen narcist vinden” is een van zijn overdenkingen in het boek. In het verhaal gaat hij in op een stukje narcisme dat in ieder persoon aanwezig is en Horjus vergroot zijn eigen, angstige, emotie ‘Wat als ze me een narcist vinden?’ uit.

Absurdisme

Als hij ‘in the flow zit’ zoals Horjus beschrijft kan alles dienen ter inspiratie. Alles wordt dan ook opgeschreven in notitieboekjes. Er ligt een aardige stapel op zijn tafel. Tijdens het interview slaat de verhalenschrijver een willekeurige bladzijde open uit een notitieboek. Het fragment dat hij beschrijft lijkt op een dagboekfragment. Het gaat over de wandelgroep waar hij geregeld mee wandelt. De eerste regels zijn ogenschijnlijk braaf en gaan over de gesprekken die mensen voeren over koetjes en kalfjes. Maar dan neemt de fantasie van Horjus de overhand. De personages in het fragment veranderen en in een paar regels komen thema’s als jaloezie, wraak, vergiftigen en moord voorbij. Dat spelen met woorden, de boel absurdistisch uitvergroten en uit zijn verband trekken, vindt Horjus prachtig om te doen.

Ingrediënten voor succes

Maar niet alle verhalen van Horjus ontspruiten vanuit het niets. Soms gaat hij ook gewoon aan de slag met een aantal elementen. “Net zoals bij koken weet je dat je een aantal vaste ingrediënten nodig hebt om iets tot een succes te maken. Toen ik nog voor de klas stond maakte ik daar dankbaar gebruik van als ik met kinderen voor de Kinderboekenweek een boekenkaft ging ontwerpen. Wat heb je nodig voor een spannend verhaal? 1. Een monster. 2. Een donkere locatie. 3. Een cliffhanger. Zo heb je een kader waarbinnen je te werk gaat. Dat is handig en werkt ook lekker, ook voor mij. Als ik vanuit een opdracht moet werken dan vind ik dat ook heel prettig, Dan werk je binnen een kader waar ook weer veel kan. Zo geef ik natuurlijk ook nog wel eens les op scholen of word ik uitgenodigd voor verhalen. Ik herinner me nog een keer dat ik de opdracht kreeg om een verhaal te vertellen binnen het kader van de watersnoodramp op een school. Ik vertelde over het extreme weer, het hoge water, de tragedie van de mensen die op de huizen moesten klimmen, een jongetje dat zijn moeder en zijn poesje verloor in die ramp, vreselijk een en al emotie… De kinderen ging er helemaal in op. Toen ik klaar was met vertellen was het enige dat de kinderen vroegen; ‘hoe is het nu met de poes?!’ Zo zie je wat emotie kan doen voor een verhaal en dat het de tijd laat vervagen. Het verhaal ging natuurlijk over de watersnoodramp in 1953..daar was ik zelf niet bij, de poes bestond niet…maar kwam volledig tot leven voor de kinderen. Prachtig!”

Het boek van Horjus met 37 verhalen is te koop in alle boekwinkels. Zie ook www.martenhorjus.nl