'Assepoester' uit Krommeniedijk wordt 100 jaar
KROMMENIEDIJK – Ze gaat vandaag niet door één, maar liefst twee erepoorten naar het dorpshuis alwaar zo'n 250 familieleden, vrienden en dorpsgenoten haar met een verrassingsfeest warm welkom heten en feliciteren met het behalen van de 100 jaar: Annie Wolthuis-Wouda. De vrouw van 'Appie Puntzak' was jarenlang het gezicht van hét kruidenierswinkeltje van Krommeniedijk op nummer 149. Een leven van altijd in de dorpswinkel werken. 'Tussendoor' vijf kinderen baren. Maar ook onderduikers in de polder in veiligheid brengen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zoons Hans en Ruud, vergezeld van hun vrouwen - de 'koude kant' - Elza en Syl halen herinneringen op aan het leven van de eerste honderdjarige op Krommeniedijk.
"Niet omdat ze zelf niet meer kan vertellen, maar het artikel moet een verrassing zijn", klinkt het als één mond. "Moeder speelde tot vorig jaar nog bridge", zegt zoon Ruud. Hij kan haar vanuit zijn eigen woning zien, want Annie woont er schuin tegenover. Nog altijd zelfstandig, al is er mantelzorg door de hele familie. Met respect stelt het viertal: "Ze is nog steeds kien. Een echte zakenvrouw. Rekenen kon ze als de beste. Ze bestierde de hele kruidenierszaak. Vader Ab was maandag en dinsdag op pad naar de klanten voor het ophalen van de boodschappenlijstjes uit het oranje boekje. De waren bracht hij later in de week bij de klanten thuis. Alles ging in de grote mand voorop de fiets. Er pasten precies 22 bestellingen in. Moeder Annie runde de dorpswinkel."
Liefde in IJmuiden
Annie ontmoette haar man in IJmuiden. De liefde bloeide op tijdens een turnuitvoering met haar vereniging Lycurgus. Ab woonde toen in IJmuiden waar het stel na de Tweede Wereldoorlog ging wonen. "Annie vond IJmuiden echter niets. Na een jaar was de boerendochter weer terug in Krommeniedijk. In 1947 nam Ab, die toen al kruideniersknecht was, de winkel over van de familie Broersen. En kreeg Krommeniedijk een eigen kruidenierswinkel", vertelt zoon Hans. Annie kreeg vijf kinderen: Hans, Rob, Ruud en Dik en hun zus Els.
Petroleum en bekeuringen
Winkelsluitingstijdenwet? Ja, die was er wel. Maar op Krommeniedijk golden andere regels. Had je 's avonds nog petroleumnodig? De deur van de zaak stond open. "Altijd onder het eten ging de bel…" Klompen, geneesmiddelen voor vee, een fles Abro afwasmiddel. Gasmuntjes of de felgekleurde Exota limonade: noem het op en Annie en Ab verkochten het. "Natuurlijk ging het ook een keertje mis. Terwijl de politie de bekeuring uitschreef, kwam een klant binnen die doodleuk zei 'mag ik even voor, ik heb haast…'."
Appie van Alles
"De winkel had ook de bijnaam 'Grosco winkel van Appie van Alles'. Benzine, ijs, noem maar op en het was te koop. Al dan niet op de pof. Je kocht op heel andere basis dan nu. Bijvoorbeeld een pond losse groene zeep. Of een kilo kippenvoer. Je spullen gingen in een ouderwetse puntzak. Vandaag de bijnaam van onze vader", zegt Hans. Die op gezette tijden ook meewerkte in de winkel. Net als de rest van de familie als dat zo uitkwam.
Winkelvloer schrobben
"Ik werkte zelf ook, maar waagde het niet om op zaterdagavond te weigeren mee te helpen de winkelvloer te schrobben. En als je pech had, werd er aan je gevraagd nog even op de fiets naar Heemskerk te rijden om bij een boerderij geld te innen van een wanbetaler. Licht al voor het benaderen uitzetten, anders deden ze niet open. Als je geluk had ging je dan naar huis met een gulden. Zelf kreeg je niet betaald. Ik heb dat één keer aan mijn vader gevraagd. Die werd een partij boos! Hij zei 'jij vreet toch ook mee met wat we hier verdienen?' Ik heb het nooit meer gevraagd…" In plaats daarvan mocht ik met blikken van vijftien liter met petroleum over het ijs de tank van een klant bijvullen… Kouwe vingers, man, man!"
Winkel was heilig
En dus werd er niet meer geklaagd. Dat was ook het motto van moeder Annie: niet lullen maar doen. "Ze was nog zakelijker dan onze vader. Die ging nog wel eens door de knieën als er een vertegenwoordiger binnenstapte en wat wilde slijten. Maar bij Annie was het 'zo gaat het, niet anders!' Daarbij was de winkel heilig. Waagde het niet in je donder om een stuk molenbeschuit op te eten in de zaak. We voetbalden wel eens met de blikken en dan brak er wel eens wat…"
Over klanten werd nooit aan de familietafel gesproken. "Die waren heilig. Ook al haalden ze soms het bloed onder je nagels vandaan", herinnert Syl – vrouw van Ruud - zich. Want de hele familie sprong bij als dat nodig was. Of als het vakantietijd was.
Assepoester
"We hadden het goed. Hebben geen honger gehad", zegt Ruud. "Onze ouders gingen, samen met andere familieleden, ook op vakantie. Dan werd een VW busje gehuurd bij Bakker. Maar niet voordat er geregeld was in de winkeliersvereniging dat er in ieder geval één andere kruidenierszaak in Krommenie open bleef. Want je moest toch ergens je boodschappen kunnen halen."
De naam Assepoester kreeg Annie toen ze verzuchtte 'ik moet altijd werken' terwijl haar zuster een makkelijker leven had bij haar partner. Tegelijk zeggen de kinderen en aanhang: "moeder koos ook goed voor zichzelf. Op dat punt was ze haar tijd vooruit. Want als kinderen zijn we grotendeels opgevoed door onze huishoudster Nel van Ginkel."
Koek en zopie
Met de hele familie in januari balansen, koek en zopieverkoop op het ijs met melkbussen vol warme chocolade en versgebakken oliebollen. Een leven van hard werken als dorpskruidenier. Dat werd in 1974 makkelijker. Toen werd de omslag gemaakt van verkoop via de toonbank waarbij alles voor de klant werd gepakt naar supermarkt en zelfbediening. Helaas overleed Ab op 58-jarige leeftijd. Moeder Annie stopte rond haar zestigste. Om vervolgens te gaan genieten van onder meer gym, zingen, bridgen en op vakantie gaan. "En haar klein- en achterkleinkinderen. Er zijn dertien kleinkinderen en eenentwintig achterkleinkinderen", zegt het viertal tot besluit.
