Zaanse cultuurhistorische waarde struikelblok in snelle woningbouw

Zeker jongeren en starters hebben weinig kans op een eigen stek in de vorm van een sociale huurwoning. Ze moeten noodgedwongen ergens anders naar een woning zoeken. Een slechte zaak aldus het Huurdersoverleg. “Als we niet oppassen vertrekken de jongeren en jonge gezinnen uit de Zaanstreek.”

Ondanks de meerjarige prestatieafspraken die het HoZ met gemeente en woningcorporaties maakte als antwoord op de wooncrisis zorgt bepaalde wet- en regelgeving voor vertraging bij de bouw. De snelheid wordt er door een stapeling van eisen flink uitgehaald. “In deze tijd van woningnood past het niet om met extra eisen de bouw te vertragen. Immers bij alle drie de partijen - huurders, gemeente en woningcorporaties - staat het versnellen van de bouwproductie als prioriteit nummer één.”

Inmiddels neemt de stapeling van eisen neemt niet af, maar toe. Met name op gebied van cultuur-historische waarde. Daarbij gaat het over hoe er vroeger geleefd werd en het behoud van wat er vroeger was, in bouwstijl en in stratenpatroon. Eisen die vooral in de vooroorlogse buurten meewegen. 

Het HoZ is van mening dat het strikt voortzetten van dit beleid de voortgang remt van tal van (ver)nieuwbouwprojecten en daarmee de groei van het aantal sociale huurwoningen.

Bouwen, bouwen en nog eens bouwen

Onno Elema, voorzitter HoZ: “Hoe mooi zou het zijn als alle partijen meewerken om de woningnood te verhelpen? Natuurlijk is geschiedenis iets dat niet vergeten mag worden, maar het mag niet te kosten gaan van de bouw woningen die zo broodnodig zijn. Wil Zaanstad haar jeugd behouden en daarmee ook de toekomst, dan zal er echt iets moeten gebeuren. Wij zeggen bouwen, bouwen en nog eens bouwen.”

Ria Bruggeman, bestuurslid HoZ: “Zoals het volgens de Overlegwet past, stelt een woningcorporatie samen met de bewonerscommissie een plan op voor de vernieuwing van hun buurt. Dat gaat heel zorgvuldig. Met draagvlakmetingen wordt bepaald of huurders zich vinden in de vernieuwing. 

Bij het maken van een duurzaam ontwerp en aanvragen van een bouwvergunning blijkt vaak dat dit alleen lukt als er ‘krullen en tierlantijnen’ worden toegepast. Bijvoorbeeld dat een dakkapel, waarmee de bovenverdieping echt bruikbaar wordt, niet mag, omdat het huis op die plek in vroeger tijden ook ‘sober’ was. “Daarmee ga je echt op de stoel van de bewoners zitten. En wordt het ontwerp er voor ons niet beter op. Dat steekt”, aldus Ria Bruggeman, bestuurslid HoZ.

Lida Koning, bestuurslid HoZ: “Laat de keuze voor hoe een woning wordt opgeknapt, of het nu nieuwbouw of renovatie is, bij de corporaties en huurders. Zoals we dat ook hebben afgesproken. Stop met al die extra eisen. Vertrouw erop dat wij met onze samenwerkingsafspraken in de hand, het beste voor ogen hebben. Zowel voor het Zaanse karakter, als voor mensen met een kleine portemonnee.”

Steun gevraagd 

Als huurderorganisatie heeft het HoZ bij de gemeente op aangedrongen de cultuur-historische belemmeringen voorlopig in de ijskast te plaatsen. “Wat ons betreft blijft ons standpunt overeind: stop hiermee! Uiteraard met respect voor cultuur en historie, maar niet ten koste van onze toekomstige generaties. Want het kan toch niet zo zijn, dat het in Zaanstad echt zo is dat degene met een kleine portemonnee de cultuur historie betaalt? Wij roepen alle inwoners van Zaanstad op om ons hierbij te steunen.”

Dat kan door voor 5 december een stem achter te laten op de website van een van de corporaties in Zaanstad: www.parteon.nl/iksteunhoz

Reactie woningbouwverenigingen

Woningbouwverenigingen Rochdale, ZVH en Parteon hebben een reactie gegeven op de noodkreet van het HoZ. De Zaanse corporaties maken zich, net als het Huurdersoverleg Zaanstreek, zorgen over de stapeling van eisen, waaronder cultuurhistorische waarde. 

“De huidige wooncrisis is ons een doorn in het oog, we willen vaart maken in de (ver)nieuwbouw van sociale huurwoningen om in deze wooncrisis zoveel mogelijk mensen een thuis te bieden.

In verschillende buurten in de Zaanstreek willen we aan de slag, maar zeker in de vooroorlogse buurten beperken de eisen voor cultuurhistorische waarde onze realisatiekracht. In alle projecten willen we tot gedragen keuzes komen, altijd met respect voor het Zaans verleden. Wijken duurzamer, comfortabeler en vitaler maken, zonder in te leveren op de cultuur-historische uitstraling. Maar bovenal moeten we tempo maken en samen met partners kijken hoe we kunnen versnellen.”