Schatkamer van de Oostzijde: Itje’s Museum (wat geen museum is)

Algemeen
‘Ik ben gek op kleur, het maakt je vrolijk’.
‘Ik ben gek op kleur, het maakt je vrolijk’. (Foto: Dirk Karten)

ZAANDAM – Het is een schatkamer van intrigerende én inspirerende kunst. Eigenlijk geen museum, ook al staat dat op de gevel. Al vindt de bezoeker in het oer-Zaanse pandje meer kunstzinnigheid dan in menig echt museum. George Wilson brengt met Itje’s Museum, te vinden aan de Oostzijde 121 in Zaandam, een ode aan ‘zijn’ kunstzinnige levenspartner Ingrid van den Akker. De Zaanse kunstenares die veel te vroeg haar plekje innam in het hemelse atelier.

George Wilson brengt met Itje’s Museum ode aan overleden vrouw

“Als je om elf uur binnenstapt, heb ik de koffie klaar en is het ook lekker warm”, zegt George. Binnenstappen moet je letterlijk met beleid doen. Want praktisch iedere vierkante meter staat vol bijzondere kunstobjecten. Los van de - vaak humorvolle - assemblages die Ingrid naliet, produceert George een grote stroom aan kleurrijke schilderijen.

“Ik ben geen kunstenaar maar een kunstmaker”, relativeert de Zaandammer zijn werken. Waarmee hij zichzelf tekort doet. Zijn kleurrijke creativiteit verdient zonder meer het predicaat kunst.

Schaduwportretten

“Momenteel maak ik schaduwportretten. De kunst van het weglaten. Waarbij je toch kunt zien wie het is”, legt hij uit. Acteurs als Rutger Hauer maar vooral veel muzikanten zijn op kenmerkende wijze door George via hun schaduw geschilderd. Van Mick Jagger tot Ray Charles en van Etta James tot Frank Boeijen en Bette Midler. Ze kijken allemaal nieuwsgierig naar de bezoeker van Itje’s Museum in de hoop meegenomen te worden.

Kabaal

“Ja, het atelier is behoorlijk vol. Ik zou eigenlijk wat harder moeten roepen dat ik er ben, maar dat zit niet in mijn aard. Laat mij maar hier lekker aan tafel schilderen”, zegt George. Er was een tijd dat er letterlijk veel meer aan de weg/Oostzijde werd getimmerd. 

“Itje - koosnaampje voor Ingrid - was een schat van een vrouw. Mooi zowel van buiten als van binnen. Het is nu rustig in het atelier, maar als zij werkte was het een kabaal van jawelste”, vertelt George. Hij ontmoette Ingrid in 2001 bij de opening van de eerste expositie van Ruth Post in Atelier 121 + (plus). Zo heette Itje’s Museum vroeger. “Het klikte gelijk. Zowel kunstzinnig als privé.”

Noodlot

Mooie jaren vol creativiteit en liefde volgden tot het noodlot in 2012 bij Ingrid toesloeg. “Ze kreeg een aneurysma (verwijding van een slagader) in haar hersenen. Daarna heeft ze nog twee jaar als een kasplantje geleefd. Itje is 58 jaar geworden.”

Hij zegt de feiten schijnbaar onbewogen. Maar bij het praten over de ruim driehonderd werken die Itje achterliet is de liefde voor zijn levenspartner tastbaar. “We inspireerden elkaar eveneens op kunstzinnig gebied. Zoals bij dit atelierkastje met als titel ‘De verteller in de dominokamer ’. Deels gemaakt van een piano. Zie je de bijzondere dominostenen met negen ogen? Normaal zijn dat er maximaal zes. Omdat we het samen hebben gemaakt, hebben we beide in zegellak ons kenmerkt op het kastje gezet.”

Oud ijzer

De creativiteit van Ingrid is nog altijd tastbaar in haar nalatenschap. Ze gebruikte allerlei materialen voor het maken van haar assemblages. Oude stoelpoten, afgedankte kranen en afsluiters die bij Jowa aan de Houthavenkade in Zaandam werden uitzocht. Oud lood en ijzer: de meest uiteenlopende zaken werden verwerkt tot kunst die je doet nadenken, een glimlach oplevert en soms op het verkeerde been zet.

Piano’s slopen

“Ik heb wat piano’s voor haar gesloopt. Ze had het talent om van oude dingen iets nieuws te maken”, lacht de Zaandammer die van huis uit lijstenontwerper is. Je zou denken dat de Zaanse kunstenaar door het verlies van zijn partner (en muze) tevens de kleur in het leven heeft verloren. Bij George is dat gelukkig niet het geval.

“Ik ben gek op kleur. Het maakt je vrolijk. De kleuren in mijn werk vormen een mooie tegenhanger tot de vaak donkere materialen waarmee Itje werkte. Ik krijg inspiratie van schilders als Karel Appel en Matisse. Maar ook mensen als de graficus Esscher. Kleurige vlakken spelen een belangrijke rol in mijn werk. Ik vind het mooi als mensen daarin gaan zoeken en ontdekken. Wordt het te realistisch naar mijn smaak, dan ‘moet’ er een streep door. Zoals dit schilderij van een landschap met bomen. Zet het maar niet op de foto want het is niet representatief. Dit schilderij waarin molens een hoofdrol spelen is kenmerkend voor mijn stijl. Ik heb bovendien wat met molens. Dat krijgt je als je oma geboren is in molen De Bleeke Dood in Zaandijk.”

Schatgraven

George laat een panoramaformaat schilderij zien. Een grafisch werk met talloze molens die op allerlei manieren in elkaar overlopen. Het werk doet een beetje denken aan een werk van Esscher, maar dan vrolijker door het gebruik van kleur.

De Zaandammer moet eerst andere schilderijen wegzetten om zijn werk te laten zien. Het is letterlijk schatgraven tussen de vele bijzondere kunstobjecten en schilderijen die een betere plek verdienen dan verstoffen in het atelier annex museum.

Inspirerend sfeertje

Door corona moet nu ook de deur van de Oostzijde 12 op slot blijven voor bezoekers. Al doet George die graag open voor geïnteresseerden. Corona of niet: hij is dagelijks te vinden in het atelier. Een plek met een heerlijk kunstzinnig, inspirerend sfeertje. Lekkere oude jazz op de achtergrond. Good old Fats Domino kijkt als schaduwportret goedkeurend glimlachend naar George. Alsof hij wil zeggen ‘goed bezig jochie!’

Kijk-kunst

George zegt bescheiden: “Itje zocht graag de publiciteit op waardoor het drukker was. Ach, ik heb nu ook geen pijn in mijn buik omdat je dan zo nodig wat moet zeggen bij de opening van een expositie. Ik ben wel trots als mensen mijn werk kopen. Jij noemt het een schatkamer, zo voelt het ook een beetje voor mij. Onze gezamenlijke schatkamer vol kijk-kunst.”

Voorbeelden van twee assemblages.
George Wilson maakte samen met zijn Itje dit atelierkastje genaamd 'De Verteller'.
Itje's Museum, stampvol kunst.
Voorzichtig binnenstappen is het devies. Je struikelt anders letterlijk over de creativiteit.