Triatleet Sander Koomen (42) maakt zich op voor Paralympische Spelen in Parijs
WORMER – “Zwemmen in open water is het lastigste onderdeel. Want: wanneer is het einde? Geen idee. Ik zie niets waardoor ik op koers blijf. Gelukkig zit mijn guide Davy met een elastiek aan me vast zodat ik niet afdwaal”, zegt Sander Koomen lachend. De triatleet uit Wormer maakt zich op voor deelname aan de Paralympische Spelen van 2024 in Parijs. Voor Sander staat het beoefenen van de triahlon gelijk aan het begrip vrijheid. Zwemmen, fietsen en hardlopen waarbij je even niet bezig bent met je beperking. Want Sander heeft het Ushersyndroom. Een progressieve erfelijke aandoening waarbij het gehoor én het zicht worden aangetast.
Ho, beste lezer: voordat u nu denkt, ‘dit wordt zeker een zielig artikel over hoe een jonge vent zich door sporten in het leven staande houdt?’ Verre van. Sander wil vooral mensen inspireren. Verbinden. Het is niet zo dat Sander zonder slag of stoot zijn aandoening, waar slechts 800 mensen in Nederland mee kampen, makkelijk accepteerde. Langzaam blind én doof worden is heftig. Sander maakte mee dat lotgenoten tijdens zijn revalidatie/acceptatietraject een eind aan hun leven maakten.
Enjoinsport
In plaats van zielig in een hoekje te gaan zitten, heeft Sander vorig jaar de stichting Enjoinsport opgericht. Hij is spreker, werd twee keer Nederlands kampioen paratriathlon en maakt hij officieel deel uit van TeamNL. De leden van de Nederlandse Triatlon Bond maken zich daarin op voor deelname aan de Paralympisch Spelen. In 2024 wacht Sander de uitdaging 750 meter zwemmen, twintig kilometer fietsen en vijf kilometer hardlopen.
Rietje
Sander moet zich zichtbaar focussen om te zien wie er binnenstapt in zijn woning. “Ik heb een zichtveld van acht graden. Alsof ik altijd door een rietje kijk. Wat ik nog zie is ondanks mijn staar nog redelijk scherp. Ik heb mazzel. Normaal gesproken hoort staar bij mijn ziektebeeld en had ik nu al niets meer kunnen zien. Wat ik zie, is gelukkig scherp. Eigenlijk moet ik mijn ogen minder belasten. Want daardoor heb ik altijd hoofdpijn. Ben altijd moe. Dat neem ik maar voor lief. Ik weiger eraan toe te geven. Maar genoeg over Uscher, heb je trek in koffie?”
Sander Koomen: een gewone, vrolijke, open en inspirerende topsportman. Met vrolijke blindengeleidehond. Vader van drie kinderen. Plus een ongelofelijke drive om bij de top zes van wereld ranking te komen in zijn klasse PTVI (Klasse voor mensen met een visuele beperking) en zich zo vanaf 2023 te kwalificeren voor ‘Parijs’. Daarvoor traint hij nu zo’n twintig uur per week. Zijn doel: eerst internationaal doorbreken.
Kansen
“Het ziet er goed uit. Ik heb er alle vertrouwen in dat deelname gaat lukken. Ik sta nu nog op de 49e plaats, maar er staan dit jaar nog wedstrijden op de rol waar we punten kunnen binnenhalen. Dat gaat gebeuren tijdens triatlons in Frankrijk, Spanje, Turkije. En misschien Japan. Zeker dat laatste land is slim om mee te doen want veel toppers vinden het te ver weg. Dat geeft mij meer kansen hoger te eindigen”, schat Sander zijn kansen in.
Sleuren en trekken
Hij hoopt internationaal door te breken als triatleet. Onmisbare steun en toeverlaat is de bijna twee meter lange Davy Heijsteeg. “Hij sleurt en trekt me bij het zwemmen en hardlopen op koers. En op de tandem is hij de stuurman”, vertelt Sander de rol van zijn twintig jaar jongere ‘guide’. Die moet altijd net een pas voor Sander kunnen lopen en dus zelf ook een beregoede conditie hebben.
‘Jong motortje’
Over conditie en leeftijd gesproken: Sander is 42 jaar. Voor topsportbegrippen al ‘oud’. Als hij in Parijs deelneemt, staat de levensteller op 45 lentes. “De bondscoach gelooft in mij. Ik heb een jong motortje. Mijn lichaam zit goed in elkaar. Toen ik tijdens de talentendag in Papendal (het grootste topsporttrainingscentrum van Nederland) voor het eerst op de fiets stapte, viel op dat ‘ik wel wat wattages kan wegtrappen’. Fietsen vind ik nog steeds het gaafste onderdeel. De snelheid is magisch. Het zoevende geluid als je met zo’n ruim gemiddeld 40 km/uur fietst. Hardlopen heb ik altijd al gedaan. In de tijd dat ik me slecht voelde gaf het bevrediging mijn hoofd zo leeg te lopen door letterlijk stuk te gaan.”
Snel nachtblind
Stuk gaan: bij zijn geboorte was Sander al slechthorend. Vanaf zijn pubertijd werd hij nachtblind. Auto- of motorrijden zat er niet in. “Maar dat heb ik bewust niet geleerd. Dan weet ik ook niet wat ik mis”, klinkt het nuchter. Hij volgde gewoon zijn hart en ging werken met verstandelijk gehandicapten.
‘Goofy van de groep’
“Ik leerde slim omgaan met mijn steeds slechter wordende zicht en afnemend gehoor. Ook toen ik op de dagbesteding van autistische mannen ging werken wist ik nog handig om te gaan mijn tekortkomingen. Nou ja, handig is niet het juiste woord. Ik verzon allerlei manieren om dingen te verdoezelen die niet meer goed gingen. Zo speelde ik de ‘Goofy van de groep’. Onhandigheid als schild. Maar ik was onhandig om ik steeds minder zichtveld had. Tot het echt niet meer ging en ik door de mand viel als werkvoorbereider in het bedrijf van mijn vader.”
Kleur bekennen
In 2015 moest Sander kleur bekennen en werd duidelijk wat er echt met hem aan de hand was. Werken was onmogelijk geworden en hij raakte depressief. “Ik sloot me letterlijk op. Ging niet meer naar verjaardagen toe. Vergat in mijn eerste huwelijk ook tegenspoed te delen. Wat mijn relatie kostte.”
Er kwam professionele hulp. Een jaar revalideren volgde. Vier dagen per week intensief revalideren onder multidisciplinaire begeleiding.
Puzzelstukjes
“Ik leerde dat het leven een puzzel is. Ik moest een deel van die puzzel, de slechte stukken, afbreken. Dat heb ik gedaan tot er niets meer af te breken viel… Die tijd heb ik verschrikkelijk veel hardgelopen. Tot mijn ‘nieuwe ik’ tevoorschijn kwam. Ik heb alles doorbroken en weer mooie puzzelstukjes leren leggen. Zoals mijn huidige vrouw Sascha. Ik had zelf een kind uit mijn eerste relatie en zij ook. Samen hebben we nog een kind gekregen en zijn heel gelukkig”, vertelt Sander over de zwaarste periode uit zijn leven.
Sloeproeien
Om weer onder de mensen te komen, moest Sander door zijn zwager Remy gaan sloeproeien. “Zat ik tussen ‘bonken’ van mannen van de Saense Kat. Maar in de boot kwam ik weer in mijn element. Mijn beperkingen bestonden niet meer. Je moet letterlijk roeien met de riemen die je hebt. Ik moest alleen keihard aan de roeispanen trekken tot de blaren in mijn handen stonden. Sloeproeien is zo gaaf! Ik heb meegedaan met de race Harlingen-Terschelling. Een geweldige ervaring. We overnachten op een historische botter. Ja, al die touwen en trappetjes waren wat minder succesvol voor mij”, zegt Sander lachend.
Het hield hem weer niet tegen deel te nemen. En dat is precies wat hij nu ook doet: zich niet laten beperken de doelen te halen in zijn leven.
Steun
“Ik een voorbeeldfunctie? Misschien…”, zegt hij bescheiden. “Ik laat in ieder geval zien dat je ook als sportman in de veertig op topniveau internationaal te kunnen presteren. Ik ben ontzettend dankbaar dat mensen vertrouwen in me hebben. Zoals mijn fysiotherapeut Jordi van Zelst uit Wormerveer. Hij viel op door z’n gedrevenheid en helpt me met het opstellen van trainingsschema’s. Mijn eigen gemeente, Wormerland, steunde fantastisch door het beschikbaar stellen van de racetandem. En ik krijg hulp van bedrijven als DHL express, Rixax verhuur. En Zaanse ondernemingen als Technikeur Inspectie, Vanderlaangroep en Nova Fysio & Performance. Bijvoorbeeld voor financiële bijdragen en ondersteuning in dienstverlening zoals het boekhouden.”
Sloeproeien als doktersrecept
Met zijn nieuwe stichting wil Sander structureel wat terugdoen voor de hulp die hij nu krijgt van de gemeenschap. Na Sander zijn deelname aan de paralympische spelen moet de stichting een verbindend platform worden voor mensen met een beperking. Samen sloeproeien als doel.
“We hebben al een goed bestuur geformeerd. Met mensen die denken in mogelijkheden, niet in problemen. Verbinding is tevens een doel van Enjoinsport. Ons doel: sloeproeien als doktersrecept. Ik ben nu ambassadeur van de stichting. Als alles gaat zoals gepland, kom ik in 2024 met goud op mijn schouders terug uit Parijs. Dan stop ik met topsport en ga met helemaal op de stichting richten.”
Wie Sander als sponsor ook goud gunt of meer wil weten over de stichting Enjoinsport kan een mailtje sturen naar info@enjoinsport.nl
Zie ook www.facebook.com/KNGFGeleidehonden/videos/150718213103095
