‘Onze Moeder Aarde is nog niet verloren’

door Barbara van Wijk

Dat klinkt niet alleen dramatisch…. dat is het ook. Kijk eens naar India. Daar is het momenteel vijftig graden Celsius, iets dat ééns in de duizend jaar voorkwam, maar wat nu aan de orde van de dag is. Ondraaglijk. Mensen sterven daar bij bosjes. Een leger wetenschappers buigt zich met diepe rimpels in hun voorhoofd over deze problematiek. Iets soortgelijks doet architect Eva Stache.

Architect Eva Stache pleit voor veel meer groenvoorzieningen

Met lede ogen ziet Eva aan hoe het ene schakeltje na het andere in het ecosysteem kapot gaat. Dat klinkt niet zo triest, één schakeltje, maar al die schakeltjes zijn wél nodig voor een goed functionerend ecosysteem. Valt er één schakeltje uit, dan kan het hele systeem uit zijn evenwicht raken. Eén voorbeeld: de bijenstand loopt schrikbarend achteruit. Zonder bijen komt het voedsel voor de mens in gevaar. Zonder bevruchting groeien er geen groentes en fruit. Het uitsterven van bepaalde diersoorten door toedoen van de mens. Als een bedrijf twee grote klanten heeft, en er valt er één af, dan gaat het bedrijf kapot. Zo is het ook in de natuur. Groot punt van zorg is ook het kappen van het regenwoud en de ontbossing van de planeet. 

Eva biedt hoop

Er zijn al zóveel rapporten geschreven, zoveel onderzoeken gedaan door vele wetenschappers van over de hele wereld, Ze maken allemaal duidelijk dat het zó, op deze manier, niet langer mag doorgaan. Daar zijn we met zijn allen wel van doordrongen. Er moet iets veranderen en wel heel snel, want het is feitelijk al te laat, maar we kunnen wél verbetering nastreven. 

“Het klinkt misschien alsof ik een beetje doorgeschoten klimaatfanaat ben, maar dat ben ik niet. Ik ben me alleen erg bewust van het reële gevaar dat op ons en ons nageslacht afkomt”, zegt Eva. Ze toont beelden en statistieken, plaatjes van hoe het nu is, en hoe het zou moeten volgens haar. Daarmee biedt ze hoop. Onze Moeder Aarde is nog niet verloren, al rent de kwaliteit van de leefvoorwaarden wel hard achteruit. “Als we ons met zijn allen maar bewust zijn dat het anders moet. Het is niet zo moeilijk of ingewikkeld, we hoeven alleen maar te vergroenen.” Daarmee bedoelt Eva dat wij de natuur een kans moeten geven, respecteren, en dat kán: door veel meer groenvoorzieningen aan te brengen. Aan de gevels van huizen, in de plantsoenen, op de open veldjes, in de parken.

Toverwoord: vergroenen

‘Vergroenen’ is het toverwoord. Bomen, planten, struiken, klimop, vooral veel klimop tegen de gevels van de huizen. “Dat de voegen tussen de stenen worden aangetast is een lang achterhaald verhaal.” ze laat foto’s zien van huizen waar de klimop van jaren oud is weggehaald. Geen beschadiging te zien. Ook een houten schutting die dik begroeid was met hedera, het hout van de schutting is onbeschadigd. “Klimop in de natuur is zó belangrijk!! Het neemt fijnstof op, het reinigt de lucht die we inademen, net als bomen. Bomen zijn onze longen! We zouden best een apparaat kunnen maken dat exact kan opwekken wat een boom uitstoot ten gunste van het milieu. Dat kan. Maar het maken van zo’n apparaat zou zeventienduizend euro moeten gaan kosten, en dát om de pluspunten van één boom te evenaren. Je kunt dan toch beter één zaadje in de grond stoppen… die boom of plant groeit vanzelf en nog gratis ook.” 

Waardevermeerdering

Nog een voordeel noemt Eva. “De waardevermeerdering van een huis. Kijk eens naar de chique wijken in het Gooi. Wat is het eerste dat opvalt? De prachtige lanen met bomen, de schitterende tuinen vol planten en struiken. De hedera-klimop aan de vele huizen, een weldaad aan groene gezondheid. Klimop vangt immers ’s zomers de warmte van de zon op en geeft die niet af aan de stenen van het huis. De temperatuur daalt voelbaar in huis en ’s winters vangt de klimop de kou op. Een beste isolatie. Huizen met mooie bomen in de tuin, met overdadige groene tuinen, zijn gemiddeld tussen de 10 à 28 procent meer waard dan huizen met tuinen vol met flagstones of koppelsteentjes.” 

De boodschap is dus: laten we met zijn allen ‘het groen’ koesteren, beschermen, waarderen en respecteren, maar laten we het vooral beschouwen als strikt noodzakelijk.

Hitte-eiland-effect

Laatst trof Eva iemand die haar tegensprak. Oostzaan is toch een groen dorp? Bomen, struiken en planten genoeg? Kijk maar eens naar het Twiske en het Oostzanerveld. Eva weet wel beter: “Het Twiske is fantastisch, maar het Oostzanerveld kan wel wat bomen gebruiken. Te drassig? Bomen halen veel vocht uit de bodem. Wist je dat één volwassen populier op een warme dag maar liefst maximaal  vijftienhonderd liter vocht opzuigt? En evenzoveel vocht weer verdampt? Dit laatste veroorzaakt weldadige koelte. Oostzaan heeft in de zomer ook een zogenaamd ‘hitte-eiland-effect’, dat is wetenschappelijk onderzocht en helaas is dit een bewezen feit. Een hitte-eiland-effect houdt in dat het dorp in zijn geheel drie graden warmer is dan de temperatuur in het veld.” 

Teruggeven aan natuur

Vrijwel alle onderzoeken hebben volgens Eva uitgewezen dat eigenlijk iets meer dan 50 procent van de verharde oppervlaktes (ook gevels) teruggegeven zou moeten worden aan de natuur. “Ik begrijp natuurlijk dat dat lastig is, die ruimte hebben we niet. Maar we kunnen wel de huizen voorzien van groene daken bijvoorbeeld, of zogenaamde polderdaken aanbrengen op nieuwbouwhuizen. Polderdaken zijn platte daken waarop water kan worden opgevangen, zeg maar in een soort grote bak op het dak. Zo vang je water op in natte tijden voor gebruik in droge tijden. Eigenlijk zoiets als accu’s voor opslag van elektriciteit. Als er veel aanbod van regenwater is, kan dat opgevangen worden. Bovendien isoleert water ook weer fantastisch. We kunnen balkons geschikt maken voor planten, geveltuinen aanleggen. Met wat fantasie en goede wil kunnen we het milieu met zo weinig moeite van dienst zijn. Haal die stenen uit de tuin. Geef het regenwater kans om weg te zakken in de grond. Strooi wat zaad. Of plant iets moois. Als we dat met z’n allen doen, hebben we al een heel grote stap in de goede richting gezet.”