Grote belangstelling voor Rijswijkse atoombunker

Algemeen
Bezoekers van de Rijswijkse atoombunker komen in een tijdscapsule. Het voelt alsof ze terug zijn in de jaren van de Koude Oorlog.
Bezoekers van de Rijswijkse atoombunker komen in een tijdscapsule. Het voelt alsof ze terug zijn in de jaren van de Koude Oorlog. (Foto: RH)

Oorlog in de Oekraïne, spanningen in Europa. Ook in Nederland maakt de bevolking zich zorgen. Dat blijkt afgelopen zondag in Rijswijk. Het bunkercomplex in park Overvoorde ontvangt tijdens de maandelijkse open dag een recordaantal bezoekers. Veel van hen vertellen dat de huidige situatie reden is voor hun bezoek aan de atoombunker.

Door Robert Heijdemann

“De belangstelling is duidelijk toegenomen. Bezoekers willen zien hoe zo’n bunker eruit ziet”, vertelt locatiemanager Riko van der Stap. Overal op het bunkercomplex lopen gidsen met groepen bezoekers. Vooral veel gezinnen met kinderen zijn gekomen op deze bijzondere plek in Rijswijk. “Het best bewaarde geheim van Rijswijk”, vertelt Riko. “Door de strenge controle op toegang tijdens zowel de tweede wereldoorlog als de koude oorlog weten nog steeds veel mensen niet wat zich allemaal op het complex heeft afgespeeld”.

Afluisteren van Engelsen

In dit eeuwenoude park bouwden de Duitsers in het begin van de Tweede Wereldoorlog een uitgebreid complex van bunkers met zelfs een eigen bakkerij. “In de grote bunker luisterden zij radioberichten van de geallieerden af. Door de bomen en de struiken waren de gebouwen goed gecamoufleerd”, vertelt Riko van der Stap. “Na de oorlog zijn er veel bunkers opgeblazen door het leger. Een lokale ondernemer kweekte jarenlang champignons in de grote bunker”.

Koude oorlog

Uit angst voor een Derde Wereldoorlog wordt in 1951 de grote bunker weer in gebruik genomen. Nu als commandopost van de Bescherming Bevolking. Hun taak: bij een militaire aanval direct hulp verlenen. Branden blussen, puin ruimen, slachtoffers redden. In de jaren die volgen wordt de dreiging van een nucleaire aanval met atoomwapens groter. De ‘oude’ Duitse bunker, met een plafond van 2,5 meter wordt in 1969 vervangen door een nieuwe bunker. In deze nieuwe commandopost met een luchtfilteringsinstallatie kunnen ze verzamelde stralingsgegevens na een nucleaire aanval verwerken.

Inzet vrijwilligers

Midden jaren tachtig komt na de val van de Berlijnse muur een einde aan de Koude Oorlog en daarmee ook de Bescherming Bevolking. Het complex wordt nog een tijd gebruikt door de Veiligheidsregio Haaglanden. Daarna werd het stil bij de bunkers. Tot het jaar 2000. Een aantal vrijwilligers besluit de grote bunker te redden voor verder verval. Veel van de inventaris blijkt nog aanwezig. De atoombunker is nu weer volledig ingericht als operationele commandopost voor de B.B.

Gevolgen atoomaanval

In de afgelopen tijd verrichtten de vrijwilligers veel werk. Het hele complex namen ze onder handen. Er is ook een klein maar gedetailleerd ingericht museum op de locatie, waar je een beeld krijgt van de taken van de voormalige organisatie Bescherming Bevolking. Ook is er een selectie van uitrustingsstukken waarmee werd gewerkt. Daarnaast zie je de inrichting van een eenvoudige schuilplaats en welke gevolgen een kernwapenaanval zou hebben gehad. Oude legervrachtwagens zijn ook in hun bezit.

Plannen toekomst

De vrijwilligers hebben grote plannen voor de toekomst. “Nieuwe vrijwilligers zijn meer dan welkom. Ze kunnen zich melden op www.museumbeschermingbevolking.nl/commandoposten/commandopost-rijswijk bij vacatures”, zegt Riko van der Stap.

Jong en ouder publiek luistert aandachtig naar de rondleiding bij een van de bunkers op het terrein.
Een ingelijste poster aan de muur in een van de bunkers bij Overvoorde.