De basis van het sterrenkijken in Rijswijk

Wie in deze zorgelijke tijd veel wakker ligt, doet er misschien goed aan eens naar de sterren te kijken. Het is niet alleen een ontspannende bezigheid (”Sterrenkijken is net zoiets als vissen”, aldus Christian) en een lust voor het oog; het doet je vooral beseffen hoe onbeduidend onze kleine planeet eigenlijk is, vergeleken bij het wonderlijk grote heelal.

Sterrenkijkdagen

Op 11 en 12 maart 2022 worden voor de 46e keer de Landelijke Sterrenkijkdagen gehouden. De locatie is de Rijswijkse Petanque Club Aba, gelegen aan het Lupinepad 1 in Rijswijk. Ook de Sterrenwacht Rijswijk doet weer mee. “Bij helder weer laten we de bezoekers graag vele mooie objecten aan de hemel zien, zoals de Maan, de Plejaden en de Orion-nevel. Ook geven we graag uitleg over hoe een kijker werkt”, aldus Christian. 

Er zijn twee soorten amateurastronomen. Je kunt een fotograaf zijn, zoals Christian, of een waarnemer, zoals Wim. Christian legt de mooie beelden die hij ziet vast met een kleine telescoop en daarachter een camera. Zo’n foto is niet even gemaakt: één foto is soms opgebouwd uit vijftig verschillende foto’s, op elkaar gestapeld in een programma.

Iedere deelopname heeft dan vijf minuten gekost. Dat zijn 250 minuten voor één foto. “Christian doet iets wat het menselijk oog niet kan”, licht Wim toe. “Wij kijken naar iets, en het is gelijk weg.”

Rioolbuis met spiegel

De Sterrenwacht bestaat dit jaar 52 jaar. Zelf zit Wim er 25 jaar bij. Hij begon als kind met sterrenkijken toen de Apollovluchten plaatsvonden, eind jaren ‘60. “Toen heb ik zelf een kijker gebouwd van een rioolbuis met een spiegel erin; een spiegeltelescoop. Je hebt twee soorten telescopen: met een spiegel (waaronder de eenvoudige Newtontelescoop), of met lenzen.” Wim gebruikt zelf een spiegeltelescoop; een Schmidt-Cassegrain. “De spiegel waar ik mee werk heeft een diameter van 280 millimeter. Die vangt omgerekend 2000 keer meer licht dan een oog. Daarom kun je er heel diep mee het heelal in kijken.”

Sterrenkijken is een solitaire hobby, maar soms kijkt Wim samen met andere mensen: simultaan kijken, heet dat ook wel. En twee keer per jaar gaan ongeveer 12 mensen van de Sterrenwacht samen naar Grandpré in Noord-Frankrijk. “Daar is het pikkedonker”, verklaart Wim. “Je ziet daar zoveel sterren dat je de sterrenbeelden er eigenlijk niet meer uit kan halen.”

Manen van Jupiter

Bij de Sterrenwacht zelf, aan de Petronella Voûtestraat, kun je iedere eerste en derde vrijdag van de maand veel waarnemen. Ook de vier manen van Jupiter, bijvoorbeeld: “Die maantjes komen regelmatig zichtbaar voor de planeet langs. Dan kan je zelfs de schaduw zien die de maantjes werpen op de planeet door het licht van de zon.” Verder: de bergen op de maan, details op Mars. En nevels, sterrenhopen en sterrenstelsels, zoals op de foto van Christian bij dit artikel, het Andromedastelsel. “En soms zien we een mooie komeet!”

De vrijwilligers van de Sterrenwacht laten bezoekers komende vrijdag en zaterdag van 20:00 tot 22:30 uur nog veel meer beleven op het gebied van sterrenkijken. Bij onverhoopt bewolkt weer is er een binnenprogramma. Meer info: www.sterrenwachtrijswijk.nl.