Het pensioen van Jan van de Sande (Zuivelservice Rijswijk) gaat vandaag in

Jans vader was melkboer. Hij begon in 1972 met zijn eerste winkelwagen in Oud-Rijswijk. Toen reden er ongeveer 2.000 SRV-wagens rond in Nederland, waarvan twaalf in deze stad. Inmiddels is dit aantal in Nederland afgenomen naar 100 en in Rijswijk naar 1: de SRV-wagen van Jan, die in 1975 voor zichzelf begon. Vanaf vandaag, 1 april, toetert ook zijn wagen niet meer.

Werkweken van 70 uur

Behalve concurrentie van de grote supermarkten, zijn de lange werkweken volgens Jan de grootste reden dat er nog maar weinig mensen aan een SRV-wagen beginnen: die telden ongeveer zeventig uur. Iedere week, en dat vijftig jaar lang. Jan: “Ik heb het geen dag tegen mijn zin gedaan. Maar op een gegeven moment moet je er een eind aan breien.” 

Praatjes

Het mooiste aan zijn vak vond Jan het contact met zijn ruim honderd klanten, uit onder meer Oud-Rijswijk, het Havenkwartier, de Karel Doormanlaan en de Plaspoelpolder. “Je maakt met iedereen een praatje. De laatste jaren ging het veel over corona. Vijftig jaar geleden ging het over de eerste oliecrisis, in de jaren tachtig over de woningcrisis. Er speelt altijd wel wat. In dit vak leer je ook dat je iedereen zonder vooroordeel tegemoet moet treden. Iedereen heeft wel eens een slechte bui.”

Hoe zijn laatste dag eruit zal zien? “Ik hoop heel gewoon. Voor mij alsjeblieft geen toeters en bellen”, lacht Jan. “Ik heb vijftig jaar met plezier gewerkt. Het was helemaal niks bijzonders. Ik heb mazzel gehad dat ik gezond ben gebleven. Die mazzel moet je ook een beetje hebben.” Zijn vriendin schiet de al te bescheiden Jan te hulp: “Je moet ook de juiste instelling hebben, om het zolang vol te houden. Ik vind dat wel. En om altijd gezellig te blijven, zoals Jan.”

Coronatijd

De coronatijd was druk: heel veel bellen, heel veel briefjes klaarmaken, extra boodschappen als punaises en Swiffer-doekjes omdat de ‘gewone’ winkels alleen open waren op afspraak. Mensen die de winkelwagen niet in wilden. Jan probeerde de wensen van zijn klanten zoveel mogelijk in te willigen. Hij staat dan ook op goede voet met hen: “Sommige klanten voelen als kennissen. In die vijftig jaar maak je een hoop van elkaar mee: je ziet elkaars gezinnen opgroeien, wordt tegelijk grootouder.” Tien jaar geleden overleed Jans vrouw. Hij kreeg toen alle begrip van klanten, en merkte: “Je bent er voor de mensen, maar de mensen zijn er ook voor jou.”

De sociale functie die de SRV-wagen had, wordt in Rijswijk straks zeker gemist. “Je bent natuurlijk ook wel een beetje olie in de maatschappij”, zegt Jan hier zelf over. “Mensen zijn steeds meer alleen. Vroeger had je het winkeltje op de hoek. Hier zat de slager, daar zat de bakker. De hele buurt ging naar dat of dat winkeltje en daar spraken ze elkaar. Dat is weggevallen, en daar ben ik tussenin gevallen. Je komt in de straat en een heleboel buren kennen elkaar: “Hé Trees, hoe is het met Jodi?” Lachend: “Soms zei ik op een gegeven moment wel: ‘Hé dames, ik ga een stukkie verder.’”

Het assortiment van zijn winkel is in die vijftig jaar ook flink veranderd. “Ik heb de Nederlandse keuken zien veranderen. Als ik nu ‘s morgens mijn wagen gevuld heb, heb ik de hele wereld in mijn handen gehad: van mandarijntjes uit Marokko tot peultjes uit Peru en meloenen uit India. Ik verkoop twintig soorten thee en acht soorten koffie. Ik weet nog dat ik de eerste kiwi’s ging verkopen: ‘Wat zijn dat voor rare aardappels, Jan?’” En over de eerste eikenbladsla zei een klant: “Hé, flikker die krop sla eens weg, die is hartstikke verrot.”

Wat Jan gaat doen met zijn pensioen? Hij heeft plannen te over. Zo wil hij met zijn vriendin gaan wandelen en varen, op familiebezoek in het buitenland. Samen hebben ze bovendien tien jonge kleinkinderen. Voor Jan na zijn pensioen dus geen zwart gat, maar vooral veel welverdiend genieten.