Steenbreek in Rijswijk: meer groen in plaats van steen

Algemeen
Wendy Bakker, verantwoordelijk voor Steenbreek.
Wendy Bakker, verantwoordelijk voor Steenbreek. (Foto: Gemeente Rijswijk)

De gemeente Rijswijk is uitgeroepen tot ‘groenste stad van Nederland’ en liet daarmee Delft (tweede) en Soest (derde) achter zich op het erepodium. Op 24 januari nam wethouder Armand van de Laar de Groene Stad Challenge Award in ontvangst namens de gemeente Rijswijk. De komende weken besteden we aandacht aan het groen in Groot Rijswijk. Ditmaal een gesprek met Wendy Bakker, voor de gemeente Rijswijk verantwoordelijk voor Steenbreek.

Groen in Rijswijk

“Rijswijk heeft een groot areaal aan groen”, vertelt Wendy niet zonder trots. “We hebben de landgoederen, maar ook veel binnentuinen en we hebben een groot bomenbestand. Gekapte en zieke bomen worden herplant. We mogen als bewoners best trots zijn op zoveel groen in Rijswijk.” 

Overleg en draaiboek

Wendy helpt inwoners onder andere met het verfraaien van het groen in de Rijswijkse straten. Zoals in de Ottoburgstraat, waar het gesprek plaatsvindt. “De gemeente werkt daar eigenlijk altijd aan mee, maar vraagt wel dat er meerdere bewoners meedoen, dat iedereen het goed vindt in de straat en dat de bewoners het plantenvak dan zelf onderhouden. Ik overleg met de bewoners wat ze willen en ondersteun ze. Ik maak bijvoorbeeld een begroting en een draaiboek, zorg dat de planten en materialen er zijn, deel het initiatief via de krant en sociale media, etc. En de Groene Karavaan van het Platform Groen in Rijswijk sluit altijd aan. Dan zijn er extra enthousiaste handen om mee te helpen. We maken er met de bewoners een groen feestje van. En zo komen we samen tot steeds mooiere, leefbare straten.” 

Verschillende soorten planten

De beplanting in de bakken, zoals die in de Ottoburgstraat te zien zijn, is mogelijk gemaakt door een bijdrage van de gemeente. “De stenen bakken waren er al,” vervolgt Wendy. “Maar er stonden oude heesters in. Het zag er niet zo mooi uit en mensen willen graag mooie, bloeiende planten zien. Verschillende soorten die in het voorjaar, zomer en het najaar bloeien. Dan maak ik verschillende plantenschema’s waar ze uit kunnen kiezen. Het zijn bij voorkeur biologische bijen- en vlinderplanten die geplant worden. Ik kies daarbij ook soorten die hier van nature voorkomen.” 

Tegel eruit, plant erin 

De gemeente Rijswijk heeft zich vijf jaar geleden aangesloten bij Stichting Steenbreek. Die is bekend geworden van: tegel eruit, plant erin! Het is nu veel meer. “Het gaat om groen in relatie tot klimaatadaptie, een gevarieerd planten- en dierleven, sociale verbinding en gezondheid. Uit onderzoek is gebleken dat als je je in een groene omgeving bevindt, dat je minder vaak ziek bent en sneller herstelt. Bepaalde hersendelen worden gestimuleerd, waardoor je je socialer gaat opstellen. Met dit soort projecten komt de verbondenheid tussen inwoners vanzelf.” 

In een groene omgeving ben je minder vaak ziek en herstel je sneller

Steenbreek is er om de tuin, straat en buurt natuurrijker in te richten. “Door al het steen kan het water niet goed wegzakken. Dat kan leiden tot wateroverlast maar ook tot verdroging van de bodem. In Rijswijk hebben we meer last van de zogenoemde hittestress dan van wateroverlast. Bestrating warmt op en geeft die warmte in de nacht af. De hitte maakt vooral ouderen en kwetsbaren ziek. Mensen denken: klimaat is ver van mijn bed, maar het gebeurt nú en we kunnen er nú met z’n allen wat aan doen. Een paar vierkante meter ontstenen is vaak al genoeg. 

Een tuin hoeft echt niet veel tijd te kosten

Vooral in de nieuwbouwwijken van Rijswijk is er een te hoog versteningspercentage. Jonge gezinnen denken veelal dat een tuin veel tijd vraagt, maar een tuin hoeft echt niet veel tijd te kosten. Hoe dan? Daar geven we vanuit Steenbreek advies over.” 

Tegelwippen 

“We doen dit jaar mee met het NK-tegelwippen, een landelijke competitie voor minder steen en meer groen in steden en dorpen”, blikt Wendy vooruit. “Op 21 maart is het landelijk begonnen, we starten in Rijswijk op 16 april. We plaatsen containers op bepaalde plekken in Rijswijk, de Tegeltaxi, waar je je tegels en zand gratis kunt inleveren. De Groene Karavaan is erbij om tuinvragen te beantwoorden en informatie te geven. Mensen kunnen zich vooraf aanmelden voor deze inleverservice. De gemeente die de meeste tegels heeft ingezameld krijgt de gouden tegel. Maar er zijn ook leuke prijzen voor inwoners. Scholen kunnen er aan meedoen, maar ook de gemeente zelf bij herinrichtingsprojecten. Een gevleugelde uitspraak van het NK-Tegelwippen is: ‘Wippen is belangrijker dan winnen’, maar het competitieve maakt het juist leuk.”

De Groene Stad Challenge loopt sinds 2021 en helpt gemeentes hun groenambitie sneller te realiseren. De combinatie van de methodieken van NL Greenlabel, de Husqvarna Urban Green Space Index en de kennis en data van Sweco, stelt het team in staat inzicht te geven in de mate van vergroening per wijk of buurt, en waar ruimte is voor meer groen. Sweco analyseerde hiervoor data, satellietbeelden, luchtfoto’s en Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) van ruim 100 gemeentes in 6 provincies. Wilt u meer weten? Kijk op www.groenestadchallenge.nl.

(Dit artikel valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie)