Gemeente Rijswijk start bij Havenkwartier met natuurinclusief bouwen
De gemeente Rijswijk is uitgeroepen tot ‘groenste stad van Nederland’ en liet daarmee Delft (tweede) en Soest (derde) achter zich op het erepodium. Op 24 januari nam wethouder Armand van de Laar de Groene Stad Challenge Award in ontvangst namens de gemeente Rijswijk. De komende weken besteden we aandacht aan het groen in Groot Rijswijk.
Met de nieuwbouw in het Havenkwartier is in Rijswijk een begin gemaakt met het natuurinclusief bouwen. “Rijswijk heeft zich nu gecommitteerd aan deze manier van bouwen”, vertelt Reinder de Boer, die zich bezighoudt met duurzaamheid, biodiversiteit en de leefomgeving in de gemeente Rijswijk. “Buiten het Havenkwartier, gaan we zo ook aan de slag in het Kesslerpark, de Plaspoelpolder, Pasgeld en in het Bogaard stadscentrum. Het eerste natuurinclusieve project is dus hier in het Havenkwartier. Dit bedrijvengebied wil de gemeente Rijswijk omzetten in een intensief woon- en werkgebied waarin intensief gebouwd wordt. Het is hier gezellig rommelig, niet netjes. Het trekt echter wel heel veel verschillende soorten natuur aan. Vogels en planten die daar veel profijt van hebben. Die hoge coniferen daar zijn bijvoorbeeld een perfecte plek voor huismussen.”
Havenkwartier met links de plekken die ingericht moet worden voor waterbestendige planten en wilde vegetatie.
Soorten die zich aanpassen
In het convenant Klimaatadaptief Bouwen in Zuid-Holland (www.bouwadaptief.nl) is een slimme manier bedacht hoe daarmee om te gaan. “Vanuit die methode hebben we bepaald welke soorten flora en fauna hier voorkomen en welke soorten hier zouden kunnen handhaven. Bovendien vind je tips wat je moet doen om die te behouden”, vervolgt De Boer. “Hier in het Havenkwartier hebben wij gekozen voor soorten die zich aanpassen en niet veel nodig hebben om te kunnen overleven. De omgeving zodanig inrichten dat een huismus hier graag verblijft. Het is bewezen dat andere soorten vogels dan ook hier komen. Het ging lang slecht met de huismus, maar er zijn aantal zaken verbeterd. Huismussen zijn een beetje dom. Wanneer de plaatselijke omstandigheden slechter worden, gaan ze niet op zoek naar een nieuwe plek. Dan laten ze zich gewoon uitsterven. Nestkasten werken momenteel fantastisch voor mussen, dus ze moeten een beetje geholpen worden. Ook de meerkoet is niet kritisch. De omgeving moet wel schoon zijn en er moet voedsel zijn.”
Huismussen zijn een beetje dom
Er is verder ook gekozen voor de merel en de gierzwaluw. “Op dit soort bedrijventerreinen is de zwarte roodstaart vaak aanwezig. Ze broedt op oude rommelige plekken zoals de Binckhorst, Plaspoelpolder, rond het spoor en de haven van Scheveningen. Hier broedt zij altijd in de parkeergarage. Mensen willen graag dat openbare ruimten netjes zijn. Verschillende ruimten zijn ingericht voor de natuur, maar die worden door velen als rommelig gezien. Netjes is slecht voor de flora en fauna, maar verzorgd niet. Op natuurrijke plekken is het belangrijk dat zwerfafval opgeruimd wordt. Aangelegde groenstroken kun je, als de rest wel netjes is, laten verwilderen. Mensen voelen zich niet veilig als het rommelig is,” aldus De Boer. Belangrijk bij het natuurinclusief bouwen is dat je overleg hebt met verschillende partijen, weet ook De Boer. “We hebben met ontwikkelaars gesproken en ze wat plagerig voorgelegd of we ze moeten verplichten om rekening te houden met de natuur. Of wellicht willen ze wel verleid worden. Men koos voor het laatste.
Vliet met de brug bij het Havenkwartier met groene kaden.
Direct mee in de plannen
Natuurinclusief bouwen kost niet zoveel wanneer je het direct meeneemt in de plannen. Men is nu echt meer en meer ervan overtuigd dat er rekening moet houden met de natuur, ook in stedelijke gebieden. Of we voldoen aan de regels van het plan wordt informeel gecheckt door natuurclubs als AVN, Vogelbescherming, Platform Groen, KNNV en het IVN. Zij volgen ons kritisch. Pasgeld wordt ook natuurinclusief opgepakt. Samen met de Vogelbescherming hebben we in RijswijkBuiten veel nestkasten voor vogels en vleermuizen opgehangen. Soms is de tijd rijp voor iets. Niet voor niets is er nu het convenant. We houden nu met bouwprojecten er rekening mee. Nieuwbouw, verbouw. Verplicht is niet het woord. Mensen moeten erachter staan. Als een gebouw klaar is en het is volgens ons niet goed, worden we niet kwaad, anders krijgt men een weerstand tegen dit soort natuurprojecten. Dat is het laatste wat we willen.”
De Vliet
Met de plannen voor het Havenkwartier wordt ook rekening gehouden met plannen die de provincie momenteel uitwerkt voor de Vliet. “De Vliet loopt door veel gemeenten. Van Leiden tot Delft. Daardoor is de Vliet een beetje rommelig. Heel moeilijk te regisseren. Gemeenten moeten dan samenwerken. De provincie heeft een groenblauw plan gemaakt. De Vliet is een van de blauwe lijnen waar de provincie de regie neemt om de kwaliteit omhoog te krijgen. Gaat niet alleen over groen en natuur, maar ook over bijvoorbeeld fietsverbindingen. We willen allemaal dat de Vliet een kwaliteitsslag moet ondergaan. Dat provinciale plan heet het Ambitiedocument Vlietzone. De gemeente Rijswijk denkt mee, maar ook verschillende belangengroepen zoals natuurclubs.”
De Groene Stad Challenge loopt sinds 2021 en helpt gemeentes hun groenambitie sneller te realiseren. De combinatie van de methodieken van NL Greenlabel, de Husqvarna Urban Green Space Index en de kennis en data van Sweco, stelt het team in staat inzicht te geven in de mate van vergroening per wijk of buurt, en waar ruimte is voor meer groen. Sweco analyseerde hiervoor data, satellietbeelden, luchtfoto’s en Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) van ruim 100 gemeentes in 6 provincies. Wilt u meer weten? Kijk op www.groenestadchallenge.nl.
(Dit artikel valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie)
