Het kan: een stuk land in de regio Rijswijk-Delft waar (bijna) al je eten vandaan komt

Agrarisch
Ria Zonneveld (interim manager, getrouwd, twee dochters) en Erik Wissema (loopbaanadviseur, getrouwd, twee volwassen zoons) wonen in Leeuwendaal. Vóór hen zit Eriks hond Youp.
Ria Zonneveld (interim manager, getrouwd, twee dochters) en Erik Wissema (loopbaanadviseur, getrouwd, twee volwassen zoons) wonen in Leeuwendaal. Vóór hen zit Eriks hond Youp. (Foto: DvE)

Het klinkt als een utopie, maar het bestaat al: een boerderij in de Randstad waar mensen het voedsel kunnen zien groeien dat ze uiteindelijk eten. Dat ze zelf helpen oogsten, als het nodig is. Een plek waar je niks van buiten hoeft aan te voeren omdat het land zelf genoeg voeding opbrengt voor de dieren. Het kán. Daar zijn Ria Zonneveld en Erik Wissema, bestuursleden van Herenboeren Rijswijk-Delft, van overtuigd.

Door Debbie van Eijk

Ria was twee jaar geleden met Carlien van der Zwet een van de drijvende krachten achter de oprichting van Herenboeren in onze regio; Erik sloot een halfjaartje later aan. Er is animo genoeg om zo’n boerderij voor de lokale voedselvoorziening te starten: al 214 potentiële leden hebben zich aangemeld. En er zijn er maar 200 nodig. 

“Het enige wat we nu moeten hebben is grond. Er is nog geen land om de boerderij op te beginnen,” vertelt Ria. “Er is 20 hectare nodig. Dat zijn zo’n veertig voetbalvelden. En dat terrein hoeft niet per se aaneengesloten te zijn, maar wél zodanig dicht bij elkaar dat je het als één bedrijf kunt runnen.”


De dichtstbijzijnde Herenboerderij zit in Rotterdam

Het kán. Er zijn inmiddels veertien Herenboerderijen opgericht in Nederland. De dichtstbijzijnde zit in Rotterdam, onder de naam ‘Herenboeren de Vlinderstrik’. Daar zijn zoveel mensen die mee willen doen, dat er een wachtlijst is.

Eén betaalde boer

Het concept: op dat grote stuk land werkt één betaalde boer. Hij moet een klassiek gemengde boerderij kunnen bestieren, dat wil zeggen: een boerderij met zowel vee als groenten, aardappels en fruit. Bijna alles wat een mens nodig heeft aan voedsel, behalve melk en graan. De Herenboeren zijn leden van een coöperatie. Ze betalen eenmalig een bedrag van €2000 (meerpersoonshuishouden) of €1000 (éénpersoonshuishouden). Daarna betaal je wekelijks een paar tientjes voor de voedselpakketten die je afhaalt. Hoeveel precies, hangt af van het aantal monden dat je ermee wilt voeden.

Meehelpen

Natuurlijk doet de boer niet alles in zijn of haar eentje. “Als lid kun je meehelpen. Soms is het ook minder vrijblijvend. Stel dat mensen ontzettend graag sperzieboontjes willen. Dan kan de boer zeggen: ‘Doen we, maar dan wil ik wel nu al de toezegging dat jullie helpen oogsten.’” Het vinden van een geschikte boer is - naast het stuk land - ook best een uitdaging. Agrarische opleidingen zijn tegenwoordig nauwelijks nog op het gemengde boerenbedrijf gericht.


Niet alle grond is geschikt: als het grondwaterpeil te hoog is bijvoorbeeld, kunnen er geen fruitbomen groeien. - Pixabay

Waarom willen mensen zo’n Herenboerderij nou eigenlijk? Ria: “Veel mensen doen mee omdat ze willen weten waar hun voedsel vandaan komt en waar het gemaakt wordt. Het helpen op de boerderij ontstrest, en het voedsel is supervers.” Erik vult aan: “Het is ook méér dan voedsel. Het moet een community worden. Je maakt het met elkaar, bedenkt het voedselpakket samen, in overleg met de boer. Je helpt op het land, bij het onderhoud van machines, het maken van hekken, enzovoorts.”
Ria: “Wat je beoogt met zo’n boerderij is dat je de stikstofkringloop gesloten maakt. Je vervoert niks van buiten. En je werkt zo duurzaam mogelijk, niet met bestrijdingsmiddelen.”

Het is ook méér dan voedsel

214 mensen hebben de intentieverklaring van Herenboeren Rijswijk-Delft ondertekend. Die is echter niet bindend. Ria: “Als mensen het land toch te ver vinden - je moet je eigen producten ophalen -, kunnen ze afhaken. Maar misschien haken er in die buurt dan juist weer een paar anderen aan.” 200 betalende leden is genoeg. Die staan voor 200 gezinnen, en dat is ongeveer 500 monden.

In Randstad lastiger dan Twente

En dat stuk land? “In Randstad is het lastiger te vinden dan in Twente, waar ze in moordend tempo vijf boerderijen uit de grond stampen”, merkt Ria op. Niet alle grond is ook geschikt. “We hebben nog geen serieuze optie op het oog.” Het is wachten tot een boer zijn land verkoopt, of er om een andere reden een stuk grond vrijkomt. Er moet ook een gunfactor in zitten, juist omdat grond in deze tijd zo schaars is. Tot die tijd geldt: “We wachten af, waar we kansen zien. We overzien het veld.”