Wethouder Van Damme: ‘Woonlastenverlaging geeft geld terug aan inwoners’
Ruim vier maanden geleden werd hij benoemd tot wethouder Financiën, Economische zaken, Voorkomen ondermijning, Bedrijfsvoering en Dienstverlening: Werner van Damme (VVD). Hoe ervoer hij zijn eerste periode als wethouder? En: wat verwacht hij van het Begrotingsdebat op 8 november?
Door Debbie van Eijk
Als enige van de vijf huidige wethouders, maakte hij niet eerder deel uit van het stadsbestuur. De afgelopen periode stond voor Van Damme dan ook in het teken van kennismaken met de ambtelijke organisatie in Rijswijk. “Ik heb een heel leuke, boeiende tijd gehad”, zegt hij hierover. “Mooie dingen doen voor Rijswijk bevalt me beter dan ik had verwacht.”
Groei en regio
Twee doelen staan centraal voor dit nieuwe college: Rijswijk gezond laten groeien, en een goede samenwerking met de regio. Eigenlijk zijn die twee onlosmakelijk met elkaar verbonden. Niet alleen Rijswijk, maar de gehele regio Den Haag-Rotterdam groeit de komende twintig jaar enorm. Om die groei ‘gezond’ te kunnen laten plaatsvinden, is een samenwerking met andere gemeenten noodzakelijk. Burgemeester Bas Verkerk (wnd.) benoemde onlangs dat hij waardering in de regio ziet voor wat Rijswijk doet. Hoewel Van Damme Rijswijk geen ‘voorbeeldgemeente’ wil noemen, worden veel ontwikkelingen hier wel nauwlettend gevolgd door andere gemeenten: “Vooral als het gaat om wonen en werken met elkaar combineren.”
Goede samenwerking
Het nieuwe college werd op 21 juni 2022 geïnstalleerd. Critici lieten zich destijds kritisch uit over de brede samenstelling van het college, met GroenLinks en PvdA als linkse partijen, BVR en VVD als rechts en D66 als midden. Maar volgens de wethouder is deze brede politieke oriëntatie van het college juist een succesfactor. “De term links of rechts vind ik wat ouderwets. Soms zijn er ideologisch gezien verschillen van inzicht, dat wel. Maar we hebben elkaar pragmatisch op inhoud gevonden, richting de opgave die we hebben.”
(Voorkomen van) ondermijning
Het voorkomen van ondermijning is een van de taken in de portefeuille van Van Damme: een nieuwe taak, binnen het Rijswijks college. “Sommigen vinden dat het voorkomen van ondermijning bij de burgemeester hoort, maar dit fenomeen speelt binnen de hele samenleving.” Vaak gaat het om georganiseerde drugscriminaliteit. Criminelen sponsoren bijvoorbeeld een club of vereniging. Op die manier wordt er drugsgeld witgewassen. De wethouder ziet het als zijn taak dit probleem bij de wortel aan te pakken: “Preventie bij de jeugd, zorgen dat ze geen drugs gaan gebruiken. En bewustwording creëren bij onder andere ondernemers, zodat zij verdachte activiteiten kunnen melden.” Want ondermijning benadeelt ook eerlijke ondernemers, omdat het voor oneigenlijke concurrentie zorgt.
Een andere belangrijke taak in Van Dammes portefeuille, is Financiën. Daar heeft de geboren Zeeuw altijd al iets mee gehad. Tijdens zijn studie Bestuurskunde ging het over financiën, in zijn werk bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid ook; die begroting bedroeg wel 11 tot 12 miljard. Zijn visie: “Financiën zijn niet heel moeilijk, je moet er gewoon heel goed op letten.”
Prima op koers
Rijswijk staat er financieel goed voor. Dat is niet altijd zo geweest. “Aan het begin van de vorige raadsperiode stond Rijswijk er slecht voor. In vier jaar tijd is de gemeente van een financieel risicovol profiel naar een financieel neutraal profiel gegroeid. Je kunt zeggen dat we nu prima op koers zitten. We halen dat neutrale profiel zelfs nog iets eerder (in 2023, red.) dan we oorspronkelijk verwacht hadden.”
Dalende woonlasten
De begroting voor 2023-2026 werd 7 oktober openbaar gemaakt. Als het aan het college ligt, dalen de woonlasten in Rijswijk in 2023 met 2,6%. “Dat willen we ook gewoon doen,” vertelt Van Damme daarover. “Als er een tekort is bij overheden, kunnen ze de lasten verhogen. Nu de financiën zo goed gaan, kunnen we de lasten juist laten dalen.”
Vooral met het oog op de inflatie, vindt Van Damme dat een goed idee. Veel Rijswijkers hebben daar last van. “We verlagen bewust de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. De afvalstoffenheffing is gericht op huishoudens; de rioolheffing ook op pandeigenaren. Door deze twee te verlagen, helpen we zowel ondernemers als inwoners.”
Jeugdzorg
Opvallend aan deze begroting zijn de inkomsten van het rijk voor jeugdzorg. Dat bedrag is sterk vermeerderd. “Dat speelt bij veel gemeenten,” licht wethouder Van Damme toe. “Waar we in de vorige periode door heel Nederland meer uitgaven aan jeugdzorg deden dan we er geld voor kregen, krijgen gemeenten daar nu meer inkomsten voor.” Het rijk komt gemeenten in deze kosten tot en met 2026 tegemoet.
Inkomsten gemeente
In de begroting wordt de koers uitgezet voor wat de gemeente doet met haar inkomsten. Die inkomsten komen niet alleen van het rijk en de belastingbetaler (uit lokale heffingen), maar ook van bouwleges en dividenden. Met deze begroting bouwt het college voort op het eerder opgestelde coalitieakkoord en het collegewerkprogramma. Belangrijk hierbij is de afspraak om het binnengekomen geld bewust uit te geven. “Wij willen niet met budgetten blijven zitten, maar goed nadenken over wat we met het geld gaan doen, zodat het bij de mensen en de juiste instanties terechtkomt.”
Het college wil, in samenspraak met de raad, zuinig omgaan met het geld, maar niet te véél oppotten: “Je moet goed investeren, in de kwaliteit van je stad. En niet zomaar. Je moet voorkomen dat je geld over de balk smijt.”
We hebben te maken met een ongekende inflatie
Toch heeft een stadsbestuur niet alles zelf in de hand, benadrukt ook Van Damme. Zo is een gemeente altijd een beetje afhankelijk van het rijk - zie het hierboven genoemde voorbeeld van de jeugdzorg. Verder ziet de economische situatie er wereldwijd nu niet zo rooskleurig uit. “De rentes lopen op, we hebben te maken met een ongekende inflatie. De arbeidsmarkt is krap. Dat is ook echt wel een ding.” Wat de gemeente daaraan kan doen? “Voldoende wendbaar en weerbaar blijven.”
Wat verder opvalt aan de begroting is dat er flink wordt geïnvesteerd in verkeersveiligheid. Niet onbelangrijk, want Rijswijk stond in 2021 landelijk in de top 5 van gemeentes met de meeste verkeersongevallen. Hiernaast gaat er veel geld naar onderwijsvoorzieningen en sport.
Vuurwerk
Een controversieel punt is de 85.000 euro extra subsidie aan Stichting Welzijn Rijswijk. Partijen als Rijswijks-Belang, VVD Rijswijk en PG&R toonden zich hier tijdens de Forum-vergadering van 18 oktober kritisch over. Verwacht de wethouder daarbuiten nog vuurwerk tijdens het Begrotingsdebat, dinsdag 8 november? Van Damme: “Vuurwerk kun je altijd verwachten. Het zijn ook een beetje de algemene politieke beschouwingen. Iedere partij gaat nog even goed aangeven waarvoor ze staan. Maar ik verwacht wel dat de begroting aanvaard zal worden. Het is een mooi fundament voor de gezonde groei van Rijswijk.”
Dinsdag 8 november om 15.00 uur vindt het Begrotingsdebat van de gemeente Rijswijk plaats. Iedereen kan de vergadering live volgen via de website van de gemeente: rijswijk.raadsinformatie.nl.
