Geen Open Monumentendag 2022 in Rijswijk, wél geschiedenis

Door Debbie van Eijk

“De werkgroep die deze dag organiseerde, heeft corona niet overleefd”, zo laat Arjan Kwakernaak, conservator bij Museum Rijswijk én contactpersoon voor het Open Monumentendag-comité in Rijswijk desgevraagd weten. “Er wordt nu nagedacht om Open Monumentendag een nieuw concept te geven dat voor de inwoners van Rijswijk een andere, meer aansprekende invulling heeft.” Ook Bunkercomplex Park Overvoorde houdt geen open dag, vanwege een te lage bezetting.

Vrede van Rijswijk

Maar wie denkt dat er helemaal niets te doen is tijdens Open Monumentendag, heeft het mis. Voor de liefhebber is er wel degelijk Rijswijks erfgoed te bewonderen: “Dit jaar is het 325 jaar geleden dat de Vrede van Rijswijk werd gesloten. Een heel mooi herinneringsjaar is het niet, maar gezien de spanningen in de wereld”, - Arjan doelt op de oorlog in Oekraïne - “is hernieuwde aandacht voor dit bijzondere vredesverdrag geen overbodige luxe.”

Buitententoonstelling

Museum Rijswijk heeft een ‘buitententoonstelling’ gemaakt op het voorplein van het museum. In acht panelen wordt beknopt en helder uiteengezet hoe de situatie in Europa er tegen het einde van de 17de eeuw uitzag. “De Negenjarige oorlog bracht meer verwoesting en verlies aan mensenlevens dan dat het iets opleverde,” weet Arjan te vertellen. 

Detail van een gravure van Huys ter Nieuburch (1679), door Jan van Vianen.  - Rijswijk.nl

De Negenjarige oorlog was van 1688 tot 1697. Frankrijk was in die tijd de agressor, met een breed bondgenootschap van Holland, Engeland, Spanje en het Duitse Rijk tegenover zich (Liga van Augsburg). “Besprekingen tussen de strijdende partijen bracht een breed gezelschap aan ambassadeurs en gezanten naar Rijswijk om op diplomatiek niveau een vredesverdrag te bewerkstelligen.” Uiteindelijk ging de koning van Frankrijk, Lodewijk XIV, overstag en tekende op 20 september 1967 de Vrede van Rijswijk in het Huis ter Nieuburch. 

Uiteindelijk ging de koning van Frankrijk overstag

Dat paleis bestaat niet meer, maar het stond waar nu de Naald in het Rijswijkse Bos staat. En op deze plek staat in het weekend van Open Monumentendag het hoofdpodium van het gratis Strandwalfestival. De organisatie van het Strandwalfestival heeft bovendien voor verschillende verwijzingen naar de 325-jarige Vrede van Rijswijk gezorgd, zoals de prijs van een biertje (3,25 euro). Zo heeft het Strandwalfestival toch iets ‘monumentaals’, of in elk geval historisch. 

Bonifatiuskerk

Ook de monumentale Bonifatiuskerk heeft tijdens het Strandwalfestival van 12.00 tot 17.00 haar deuren wijd open, met optredens van 5 Rijswijkse koren. En daarnaast is het Strandwalfestival een verwijzing naar het oudste bekende stukje geschiedenis van Rijswijk: duizenden jaren geleden leefden in deze streek bewoners op een strandwal, waar nu de Haagse wijk Ypenburg ligt. Een strandwal was een langgerekte strook door zee afgezet zand, enkele eeuwen eerder ontstaan toen de kustlijn verder landinwaarts lag.

De Vrede van Rijswijk-tentoonstelling is t/m 25 september te zien op het voorplein van Museum Rijswijk aan de Herenstraat 67, van dinsdag t/m zondag van 11-17 uur en helemaal gratis. 

Met dank aan Arjan Kwakernaak.