Waterberging Hoekpolder houdt Rijswijkse voeten (nu nog) droog

Door: Robert Heijdemann

Sinds 1953 hield niemand meer rekening met zo’n grote calamiteit. Er zou maar ééns in de 100 jaar zoveel regen ineens vallen. Maar na 1998 gebeurde het nog vier keer. En in 2023 zijn forse buien meer regel dan uitzondering. Met het bebouwen van veel stukken grond in Den Haag met woningen worden de risico’s van wateroverlast steeds groter. “Ook in verstedelijkte gebieden moet gezorgd worden voor voldoende wateropvang in parken en onder schoolpleinen”, legt Nieske Dijkshoorn, lid van het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap Delfland namens de BBB.

Extreme neerslag

Met Nieske zitten we in het zonnetje op een picknickbank aan de rand van de Hoekpolder. Voor veel fietsers die langskomen is het een polder met mooi veel natuur. Weinigen weten dat 235 miljoen liter water kan worden opgeslagen. “Wanneer er externe neerslag is zoals in 1998. De gemalen van ons waterschap konden de hevige buien niet aan. Het toenmalige dijkleger werd zelfs ingezet en zwakke plekken in dijken werden in allerijl versterkt met zandzakken. In De Lier brak zelfs over 100 meter een dijk helemaal door. Op sommige plaatsen viel dat weekend meer dan 120 millimeter regen. Dit was de eerste keer dat het gebied van Delfland zo zwaar werd getroffen door wateroverlast. In 1999 en 2001 volgden nog meer extreme regenhoeveelheden in korte tijd”.

Samen met bewoners

Delfland is direct voortvarend gestart met ABC Delfland (Afvoer- en BergingsCapaciteit Delfland). “Dit project omvatte tientallen maatregelen om voor de toekomst het gebied beter te kunnen beschermen tegen extreme regenbuien. Zo werd de pompcapaciteit vanuit de boezem naar zee verdubbeld, kanalen verbreed en werden in het achterland grote waterbergingen aangelegd”, legt Nieske uit. De boezem is het stelsel van waterwegen, dat gebruikt wordt om water te verplaatsen van de poldergemalen naar de boezemgemalen. De boezemgemalen lozen het water in de Nieuwe Waterweg of de Noordzee. In 2005 was dit project zo goed als klaar. Hierna werden ook in de polders veel extra maatregelen genomen om meer regenwater te kunnen vasthouden, bergen en afvoeren in nauwe samenwerking met gemeenten, inwoners en bedrijven. “Wij vinden het belangrijk dat alle betrokkenen met de plannen en de beslissingen worden betrokken. Niet alleen op papier maar vooral in de praktijk.”

Woonwijken ontzien

In 1998 bleef de regenbui heel lang boven de regio hangen. “De boezem steeg zo snel, dat het agrarisch deel niet meer werd bemaald. Het water in het Westland steeg daardoor snel, maar hielden de woonwijken in onder meer Rijswijk het droog”, vertelt Marc Weterings, Rijswijks raadslid en sinds maart van 2023 lid van het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap Delfland namens de BBB. De BBB scoorde toen bij de verkiezingen de meeste stemmen. Op diverse plaatsen werden waterbergingen gemaakt. Zoals de Wollebrand en de Woudse Polder. “En ook sinds 2008 in de Hoekpolder van 18 ha. Daarin kan 235 miljoen liter water worden opgevangen. Vergelijkbaar met een voetvalveld met daarop 30 meter water. Wanneer er extreme regenbuien worden verwacht, wordt begonnen om al extra water uit de boezems weg te pompen naar zee. Zo maken we een eerste buffer voor extra opvang. Is dat niet genoeg dan gaan de ingangen van de polder open”. In de afgelopen 25 jaar is een paar keer gebruik gemaakt van deze opvangmogelijkheid. Hij signaleert nog dat Den Haag veel bouwt, maar achterblijft wat betreft de calamiteiten opvang. Met het risico dat Rijswijk bij ernstige regenval natte voeten krijgt.

Natte voeten?

Inmiddels is de wateropvang in de Hoekpolder 15 jaar in gebruik. Door deze berging moet wateroverlast in de toekomst in Delfland voorkomen worden. De berging is aangelegd nadat extreme regenbuien in 1998 voor grote wateroverlast zorgden in de regio. “BBB Delfland zet zich ook nu krachtig in voor goed en veilig waterbeheer. Wij streven ernaar, dat in nieuwe wijken en bedrijventerreinen zowel burgers als bedrijven maatregelen treffen om water zoveel mogelijk ter plekke op te vangen. Aan verstening moeten maximale normen worden gesteld, gerelateerd aan de oppervlakte. Grijs wordt weer ingeruild voor groen. Dat is niet alleen goed voor het waterbeheer, maar maakt ook de omgeving veel aantrekkelijker!”, benadrukt Nieske Dijkshoorn. Om wateroverlast in de toekomst te voorkomen vinden zij het belangrijk dat hemelwater wordt opgevangen en het regenwater wordt afgekoppeld van het riool. Bij ruimtelijke plannen, bouwen van woningen/bedrijven en infrastructuur vinden zij dat de wateropgave voorop moet komen te staan.