Landelijke stijging aanmeldingen voedselbank nog niet zichtbaar in Schagen

Algemeen
Voedselbank grijpt in na explosieve inflatie.
Voedselbank grijpt in na explosieve inflatie. (Foto: aangeleverd)

REGIO -  Vlak voor Prinsjesdag, op zaterdag 17 september, verlaagde Voedselbank Nederland de drempel voor het krijgen van een voedselpakket. Vanwege de explosieve inflatie grijpt Voedselbank Nederland nu al in, in plaats van in januari. Steeds meer mensen kunnen de stijgende prijzen financieel niet meer bijbenen en doen een beroep op de Voedselbank. In juni was al een stijging van 5% zichtbaar en het aantal nieuwe aanmeldingen bij de Voedselbank stijgt op dit moment explosief. Waarom is deze stijging in Schagen nog niet zichtbaar? Hoe beland je als alleenstaande gepensioneerde bij de de Voedselbank en kunnen Voedselbanken de toenemende druk wel aan? De redactie sprak met drie betrokkenen die gevolgen van de prijsstijgingen van dichtbij meemaken.

Door: Sandra Ooms

Raymund Tromp werkt al jaren als vrijwilliger bij de Voedselbank Kop van Noord. Hij is verantwoordelijk voor de intakes en beoordeelt deze samen met de schuldhulpverlening van de gemeente. Echter, de knoop wordt altijd doorgehakt door Raymund zelf, hij staat dicht bij de mensen en hoort hun verhaal aan. Raymund: “De drempel die onlangs opnieuw is vastgesteld maakt het makkelijker voor een grotere groep mensen om onze pakketten aan te vragen. Je zit al snel op het bedrag om in aanmerking te komen voor onze hulp. Als je bijvoorbeeld een standaard bijstandsuitkering hebt en je krijgt een flinke energienota, dan zit je er al. Dat is aan de ene kant fijn, we willen zoveel mogelijk mensen helpen. Aan de andere kant maak ik me ook zorgen of we niet overstelpt gaan worden met aanvragen. We zullen het zien. 

Nuchterheid overheerst

Op dit moment merken we in onze regio nog geen stijging, terwijl de cijfers in Nederland er niet om liegen. Er is veel sociale controle en men helpt elkaar, ook overheerst hier de nuchterheid. Men vindt vaak dat ze de problemen zelf op moeten lossen. ‘Ik eet wel een boterham minder’, denken ze. Terwijl wij juist helemaal in het begin, bij het ontstaan van problemen in willen grijpen. Kom eerder te vroeg dan te laat bij ons langs, voordat een klein probleem een enorm probleem wordt en je in de schuldsanering terecht komt. De sfeer hier is goed, ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet blij is dat de stap is genomen. De drempel is dus lager dan je denkt, schaamte is niet nodig. We kunnen ook tijdelijk hulp bieden, dat gebeurt vaak bij echtparen die scheiden en in een financiële crisis terecht komen. Kom gewoon even met ons praten, neem iets te eten mee en regel je zaken. Na ongeveer 3 á 6 maanden laten we ze weer los en kunnen ze alles weer beter aan.”

Mokerslag

De hogere kosten, maar vooral de verhoging van de gasrekening werd ook Els* funest, onlangs belandde ze bij de Voedselbank. Afgelopen juni ontving ze van haar energieleverancier een exorbitant hoge jaarnota die ze niet aan zag komen. Naast haar vaste lasten en het bedrag dat ze normaliter al betaalt aan energie, heeft ze daarbovenop een betalingsregeling lopen vanwege de bewuste nota. Elke maand kwam ze tekort. Els: “Ik ben al 7 jaar met pensioen, alles was goed geregeld en ik kon goed rond komen. Vorig jaar overleed mijn man, na zijn overlijden ontving ik een weduwepensioen. Hierdoor werden mijn inkomsten al wat lager, maar na de ramzalige jaarnota kon ik het écht niet meer rondbreien. Het heeft mij diep geraakt. Nog volop in de rouw over mijn man kwam die nota als een mokerslag binnen. Mijn portemonnee was leeg. Voor mij voelt dit als falen. Ik ben altijd degene geweest die zorgde voor de mensen die het minder hadden. Ik doneerde altijd zelf aan de voedselbank en gaf kleding aan goede doelen. Het is onwerkelijk dat ik als 71-jarige in deze situatie ben beland, maar er zat niks anders op dan mezelf ook aan te melden bij de Voedselbank. Ik voel me ontzettend op mijn ziel getrapt. Schaamte, dat voel ik ook. Elke week moet ik geestelijk en fysiek de drempel over bij de Voedselbank, elke week weer een ‘gevecht’. Eenmaal binnen is iedereen ontzettend lief voor me, ze vangen me op, ik kan mijn praatje kwijt en ze leven erg mee. Ik ben deze mensen ontzettend dankbaar, ze zijn geweldig! Toch blijft die schaamte. Dat zit in mezelf, het is een stukje trots dat me is afgenomen. Bijna niemand weet dat ik elke week mijn eten haal bij de Voedselbank. Alleen mijn naasten en een paar zeer goede vriendinnen. Ik ben altijd bang dat ik bekenden tegenkom als ik met de boodschappentassen naar buiten loop. Als de boodschappen eenmaal in de kast zitten, kan ik gelukkig wel goed schakelen en mezelf een schop onder de kont geven. Gelukkig blijf ik niet te lang in de misère hangen, mijn man was ook zo. We waren 46 jaar samen. Als ik het even niet zie zitten, dan praat ik tegen zijn foto en kan ik er weer eventjes tegenaan.”

Landelijke toename 

Tom Hillemans, vicevoorzitter van de Voedselbank Nederland vertelt: “Als we naar het hele land kijken zien we dat er een flinke stijging van aanvragen gaande is. Twee keer per jaar meten we bij elke voedselbank wat de stand is. Op 31 december 2021 was onze laatste meting en in juni 2022 zagen we al een stijging van 5%, dat is veel hoger dan het gemiddelde. Vervolgens valt ons een nieuwe trend op: normaliter loopt de vraag in de zomer terug, dat is afgelopen zomer niet gebeurd. De afgelopen weken zien we een lineaire stijging. Ik kan niet koffiedik kijken, maar dat er een forse stijging aan zit te komen staat buiten kijf. Op dit moment redden we het nog wel, maar als deze trend zich voorzet en er geen extra aanbod binnenkomt, hebben we een groot probleem. Natuurlijk kunnen we het pakket kleiner maken, maar dat houdt een keer op. Op dit moment zijn we volop aan het nadenken hoe we dit naderende probleem kunnen tackelen. Het is prachtig dat het bedrijfsleven voedselverspilling tegen gaat, beter plant en producten alsnog verkoopt, maar dit resulteert in minder aanbod voor de voedselbanken. We krijgen steeds minder voedsel. Als het echt te krap wordt moeten we een beroep doen op de maatschappij en alternatieve oplossingen zoeken. Denk aan winkelacties, het publiek vragen om spullen te kopen voor de voedselbank, het bedrijfsleven vragen om wat extra te geven en de politiek vragen om ons te helpen als er nood aan de man komt”.

Hoeveel geld blijft er over voor voedsel, sporten of kleding, na aftrek van je vaste lasten? Dat bedrag bepaalt of je in aanmerking komt voor een pakket van de voedselbank. Het normbedrag voor toelating wordt bepaald conform criteria en de grootte van het voedselpakket wordt met name bepaald door het aantal inwonende gezinsleden. Voor de regio’s Hollands Kroon en Schagen kun je de criteria vinden op www.voedselbankkopvannoord.nl.

* In verband met de bescherming van de privacy is de naam Els gefingeerd