De rol van een mantelzorger gewaardeerd, maar zwaar

Algemeen
Bert aan het woord tijdens een podcast.
Bert aan het woord tijdens een podcast. (Foto: aangeleverd)

SCHAGEN – In gemeente Schagen wonen naar schatting 12.000 mantelzorgers. Niet iedereen is er zich van bewust dat ‘ie mantelzorger is. Laat staan dat hij of zij hulp inroept om het zorgen wat lichter te maken. Daar wil het Mantelzorgcentrum verandering in brengen. Mantelzorger Bert de Graaf deelt zijn verhaal.

De meeste mantelzorgers zorgen uit liefde voor hun naaste. Hun rol is zo gegroeid toen hun partner, ouder, kind, broer, zus of andere dierbare ziek werd. Dat proces gaat vaak geleidelijk en ongemerkt komen er steeds meer taken bij. De administratie, het huishouden, het zorgen, ze doen het allemaal naast hun rol als partner, dochter, zoon of vriend. Op het moment dat het teveel wordt, is het vaak te laat.

Het liefst preventief

Het Mantelzorgcentrum ondersteunt mantelzorgers. De meeste mantelzorgers die aankloppen bij het Mantelzorgcentrum, ervaren de zorg als zwaar. Het Mantelzorgcentrum ziet dat wanneer mantelzorgers in een vroeg stadium om hulp vragen, zij het zorgen langer volhouden. Directeur Yuri van den Bogaerde: “Wanneer je net mantelzorger bent, dan komt er zoveel op je af. Je moet van alles verwerken. Om hulp vragen is dan wel het laatste waar je mee bezig bent. Het is er, dus maak er vroegtijdig gebruik van!”

Bert is al ongeveer 15 tot 20 jaar mantelzorger voor zijn vrouw. Zijn vrouw heeft het Ehlers-Danlos syndroom. “Mijn echtgenote wordt steeds slechter te been. Het begint heel onschuldig, je realiseert je niet dat je mantelzorger bent. Je gaat een relatie aan in goede en slechte tijden. Als je er structureel bent voor de zorg, ben je mantelzorger. Je groeit er geleidelijk in,” vertelt hij. 

Zijn vrouw kan zelf nergens zelfstandig naartoe. “In het begin werkte ik er nog naast. Nu ik sinds twee jaar met pensioen ben wordt het makkelijker, maar ook meer.” Als een van de weinige hebben Bert en zijn vrouw ondersteuning gekregen van de gemeente. In een praatgroep voor mantelzorgers werd hem gevraagd welke hulp hij kon gebruiken. De wens van Bert was dat er iemand langs zou komen die eens per maand het huis op de kop kon zetten. “Het is fantastisch dat dit soort initiatieven er zijn, maar voor ons werkte dit uiteindelijk niet. Het is voor mensen in die rol lastig te begrijpen dat je de mantelzorger komt helpen, in plaats van de patiënt. De hoekjes afstoffen kan ik zelf ook, ik hoopte heel erg op iemand die mij kon verlichten in de grote schoonmaak. Er wordt vanuit gegaan dat ik dat zelf wel kan, maar dat kon ik op dat moment niet,” vervolgt hij. Bert zat tegen een burn-out aan. Direct stond hij in de startblokken om hulp te zoeken. Dat scheelde voor hem een hele hoop. “Het verlicht je. De hulp kwam vanuit het Mantelzorgcentrum Schagen. Zij kunnen taken van je overnemen, advies geven en ondersteuning bieden, dat is enorm fijn. Ze zette je als het ware op het juiste spoor.”

Vandaag is vandaag

Het echtpaar heeft in december een nieuwe aangepaste keuken gekregen. Hierin ontstond discussie tussen twee partijen waar zij mee te maken hadden. Op dat moment had hij iemand nodig, Mantelzorgcentrum Schagen kwam met hulp op het juiste moment.

Bert is niet onzeker over zijn kunnen. “Echte persoonlijke verzorging waar medische kennis voor nodig is doe ik nog niet, als dit wel eens moet gebeuren weet ik dat ik dat kan leren. Daarnaast zou ik dat met alle liefde ook willen doen voor haar.” Bert staat positief in het leven, ook al is het leven soms iets minder zonnig dan je wellicht zou hopen als je met pensioen gaat. “Vaak is het zo, je probeert er samen wat van te maken wat er nog van te maken valt. Veel kan niet, daar kun je in wegzakken, samen dingen doen die wel kunnen is het mooiste wat er dan is. Morgen is morgen en vandaag is vandaag. Zo moet je het echt zien. Soms kan iets wel, soms kan iets niet,” legt hij uit.

Bert doet alles voor zijn vrouw, maar kampt zelf met hartritme stoornissen. Hij moet daarom goed op zichzelf passen. “Je went er aan dat dingen niet kunnen. Wij gaan nooit op vakantie, maar wij houden vakantie. We wonen in een prachtig appartement, daar maken we er iets moois van. Stilstaan is geen optie, dan kwijn je weg. Ik heb een e-bike en mijn vrouw een booster. Als we dan zin en energie hebben kunnen we alsnog een blokje om. Geloof me... maak er wat van!”

Trek aan de bel

De optimistische man wilt niet denken aan doemscenario’s. Mantelzorgcentrum Schagen beidt bijvoorbeeld de mogelijkheid een weekje weg te kunnen gaan. Een vrijwilliger neemt de mantelzorg dan van je over. Hij heeft hier nog nooit gebruik van gemaakt. “Dat doe je pas als er echt niets meer mogelijk is. Het is een vreselijke gedachten om te moeten denken aan het idee dat mijn vrouw wat breekt of valt, dan zijn de kaarten anders geschud en maak je er wellicht wel gebruik van.”

Bert heeft een boodschap: “Maak van het leven wat ervan te maken valt. Als je vastloopt, zoek hulp. Het centrum is hier een voorbeeld van, zij staan voor je klaar. Trek op tijd aan de bel,” besluit hij.