Mar de Kruif schreef over het alledaagse leven in de Gorzen

Door Kor Kegel

“Mijn vader schreef beeldend over een tijd in een wijk waar weinig door de eigen bewoners over geschreven is. In De Gorzen schreef je niet, je werkte. Dat maakt het tot een bijzonder tijdsbeeld, opgetekend door een ooggetuige met een scherp waarnemingsvermogen”,  zegt Niek de Kruif.

Hij is contemporain historicus, dat wil zeggen een geschiedschrijver die over de periode schrijft waarin hij leeft, maar bovenal, zegt hij, is hij zoon van Mar de Kruif, die bij leven blocnotes volschreef met herinneringen die al beginnen vóór zijn kleuterschooltijd. Mar de Kruif schreef over de Crisistijd tussen de twee wereldoorlogen, over werkloosheid en armoede, over zijn avonturen en stoute ondernemingen, maar ook over de voetbalclubs, de scholen, de waterstoker, de sigarettenplaatjes, de buurtvereniging, Keetje wippen, het Leger des Heils, de cafés – en over de kapperszaak van zijn vader en over de werknemers van de scheepswerven die er langskwamen om geknipt en geschoren te worden.

Die kapper was Niek de Kruif, opa van de hedendaagse geschiedschrijver met dezelfde voornaam. Herenkapper Niek de Kruif aan de Willem Brouwerstraat 11 heeft moeite om de eindjes aan elkaar te knopen voor zijn gezin met vier jongens en vier meisjes. Een van de zoons is Marie, die zich liever Mar noemt. Hij beleeft zijn jeugdjaren intens en onthoudt alle gebeurtenissen, ook de humor uit die tijd en hoe moeilijk het gezin het kreeg nadat Niek de Kruif in 1935 op 45-jarige leeftijd stierf aan darmkanker.

“Mijn vader, Mar de Kruif, heeft na een opmerkelijk leven veel nagelaten”, zegt de contemporaine Niek de Kruif. “Niet alleen vier zoons, bijgenaamd de vier windstreken omdat ze op van alles lijken behalve op elkaar, maar ook verhalen. Veel verhalen. Hij schreef ze tijdens zijn werkzame leven met van rijkswege verstrekte – en dus lekkende – balpennen in inmiddels antieke blocnotes. Lang voor de intrede van computer, smartphone of sociale media.”

Mar de Kruif had het idee later nog iets met al die aantekeningen in blocnotes te doen, maar hij kwam in 1980 op 57-jarige leeftijd te overlijden; hij was toen directeur van een gemeentelijke sociale dienst. Veel van zijn verhalen zijn in 1986 uitgegeven onder de titel ‘Vette Bram en andere verhalen’ (uitverkocht). Maar na de dood van Nieks moeder, die Mar vijfendertig jaar overleefde, vond Niek nog meer verhalen. Hij besloot ze te bundelen en spreekt van het leukste geschiedenisboek sinds tijden – “omdat het echt is.”

‘Schiedamse jeugdherinneringen (1922-1940)’ is de titel. Hij heeft de verhalen van zijn vader grotendeels in tact gelaten. “Ik heb alleen wat gestroomlijnd en waar woorden onleesbaar waren geworden getracht te interpreteren”, zegt hij. Het verklaart dat het boek over het kappersgezin van Niek de Kruif en de Gorzen twee auteurs heeft, Mar en zoon Niek. De laatste is in het dagelijks leven onderwijzer, leraar, onderwijsbestuurder en schrijver van zestien afscheidsmusicals voor groep 8, vier themamusicals en honderden verhalen over onderwijsmethodes in het basis- en voortgezet onderwijs.

Uitgever van de Schiedamse jeugdherinneringen is Gerard van Midden van zinvoorzin.nl. Het is een mooi cadeau voor iedereen die ware geschiedenisverhalen waardeert. Het boek is te koop bij Post Scriptum in de Hof van Spaland, maar is ook te bestellen. Kijk voor meer informatie en bestellen van het boek op de website: www.schiedamsejeugdherinneringen.nl