Het Schiedam van Kor Kegel - Een gevaarlijke despoot
De naam Schiedam was even te zien in ‘De avondshow met Arjen Lubach’. In de uitzending van vorige week dinsdag was er een quizje met zes stellingen, waarvan er één fout was en die moest geraden worden. Dat koning Willem III de stad Schiedam wilde aanvallen, dat was niet de foute stelling. Maar fout van deze koning was het natuurlijk wel.
Het is niet zo’n bekend stukje uit de Schiedamse geschiedenis. In september 1854 waren de prijzen van ons dagelijks brood aanzienlijk gestegen. Overal waren de burgers woedend en in Schiedam leidde het tot rellen. De melkboeren en de bakkers werden aangevallen. De schutterij kon de menigte niet tot bedaren brengen en de marechaussee ruimde het veld. De artillerie kwam eraan te pas, maar een paard van dit vuursteuncommando werd gedood. Koning Willem III schreef een verordening uit dat er een oorlogsschip naar Schiedam moest om ‘bij vernieuwde stoornis’ de stad vanaf de Nieuwe Maas te bestoken met bourbongranaten.
De koning zette het leger in tegen zijn eigen onderdanen. Maar daar was de minister van Oorlog het niet mee eens. Die minister was Hendrik baron Forstner van Dambenoy. Hij bezwoer Willem III de verordening niet bekend te maken, want de reactie van de Tweede Kamer zou vernietigend zijn en schadelijk voor het vorstenhuis – dat met de Grondwet van 1848 toch al macht had moeten prijsgeven.
De ministerraad kwam er wel achter. In een speciale zitting keurden alle ministers de handelwijze van de koning af. In Schiedam ondertussen had burgemeester Laurentius Knappert de gemoederen weten te sussen. Over deze kwestie heeft Cees van Giezen eens een lezing gehouden voor de Historische Vereniging Schiedam. Hier wisten ze dus direct dat die stelling bij Arjen Lubach klopte.
De laatste tijd hoor je wel zeggen dat een oorlog zoals die van Poetin tegen Oekraïne niet meer van deze tijd is, maar dan vergeten we hoe kort de twee wereldoorlogen, de Vietnamoorlog en de oorlogen in het Midden-Oosten nog maar geleden zijn. En zo ver staat Willem III der Nederlanden in tijd niet van ons af. Hij was de vader van Wilhelmina, de opa van Juliana. Maar hij werd niet serieus genomen. Volgens de gouverneur van zijn zoons had hij een Aziatische despotenzin, niet getemperd door een goed hart, zoals bij zijn krankzinnige grootvader tsaar Paul I. Dat lezen we in de biografie ‘De weerspannige koning’ van Jan J.B. Kuipers.
Het verschil met Vladimir Poetin is dat we deze despoot beter wel serieus kunnen nemen, ook al komen psychiaters over de hele wereld tot onthutsende bevindingen, volgens de Daily Mail. Maar je hoeft geen psychiater te zijn om te zien dat er in Moskou een zelfingenomen dictator zit, die na zijn oorlogsmisdaden tegen de Oekraïners het verschil niet meer weet tussen wat hij denkt te bestrijden en wat hij zelf geworden is.
