Nieuwe serie ‘Geschiedenis Westfriese Landschap’ staat op YouTube

Historie
Een overzicht van de landaanwinning in Westfriesland.
Een overzicht van de landaanwinning in Westfriesland. (Foto: aangeleverd)

REGIO - Eeuwenlang was Westfriesland het land van weilanden, akkers, sloten, boerderijen en kleine dorpen, met aan de rand een klein aantal steden. Na 1950 moest deze vertrouwde wereld plaatsmaken voor snelgroeiende steden en dorpen. Steeds meer inwoners reisden over grotere afstanden naar werk buiten Westfriesland, uit de overvolle stad Amsterdam verhuisden veel mensen naar woningen binnen de Westfriese Omringdijk. Sinds kort staat de videoserie ‘Geschiedenis Westfries Landschap’ op YouTube, waarin deze ingrijpende verandering in dit landschap in beeld wordt gebracht.

Deze videoserie is een initiatief van de Commissie Geschiedschrijving van het Westfries Genootschap. Samen met drie externe deskundigen heeft deze commissie zich verdiept in deze geschiedenis. De serie is opgedeeld in zeven periodes waarin het landschap sterke veranderingen doormaakte. De verhalen en bijbehorende kenmerkende afbeeldingen staan in zeven hoofdstukken op YouTube. Ze zijn gemaakt voor jong en oud. Elk hoofdstuk start met een kort overzicht van de inhoud. Dankzij moderne apparatuur kunnen de hoofdstukken thuis, op school of ter plaatse worden bekeken.

Opkomst Westfriesland

Recente ontdekkingen hebben een plaats in deze serie gekregen. Tussen 2000 en 800 v. Chr. bestond Westfriesland nog niet. Er was een geulen- en krekenlandschap waarin het zeewater heerste. Kort geleden ontdekten archeologen – tot hun verbazing- dat het oostelijke deel dichtbevolkt was. Dankzij hun opgravingen kwam er veel informatie over de bewoners. 

In het landschap zijn nog sporen van de grote veenontginningen tussen 800 en 1200 zichtbaar. Met de schop hebben boeren Westfriesland toen ingericht en een naam gegeven. Langs de Westfriese Omringdijk zijn sporen van herhaalde dijkdoorbraken in de stormrijke periodes na 1200 zichtbaar. Deze rampen waren een gevolg van klimaatverandering. 

1530 - 1630

Na 1530 kwamen er in het Westfriese landschap steeds meer poldermolens voor het afvoeren van water naar zee of voor het droogmaken van kleine en grote meren. De techniek van het droogmaken werd in Geestmerambacht ontwikkeld. Bij het droogmaken van de Wogmeer (ca 1609) en van de nog grotere De Waert (ca 1630) werden opvallende prestaties geleverd. De kaart geeft een mooi overzicht van de landaanwinningen. 

Enkhuizen en Hoorn

In dezelfde tijd werden de stadswallen van de opkomende steden Enkhuizen en Hoorn in het landschap steeds meer zichtbaar. Na het bekijken van dat hoofdstuk kun je de oudste delen van deze steden bij een rondwandeling beter leren kennen. De websites van historische verenigingen bieden verdere informatie. De droogmakerijen en de opkomst van steden zijn leuke onderwerpen voor spreekbeurten of verdere studie.

1950 - 2000

Tussen 1950 en 2000 zetten ruilverkavelingen het Westfriese landschap bijna geheel op zijn kop. De eeuwenoude landschapsinrichting verdween. Grotere en goed ontwaterde percelen en grote moderne boerenbedrijven moesten leiden tot een steeds hogere productie. Binnen vele families leven nog ooggetuigen. 

Laatste hoofdstuk

In het laatste hoofdstuk van de serie wordt www.topotijdreis.nl geïntroduceerd. De verstedelijking en de gevolgen van de ruilverkavelingen zie je daar terug, ook in je eigen omgeving. De lengte van de hoofdstukken varieert van 25 tot 30 minuten. Om de aandacht vast te houden is elk hoofdstuk opgedeeld in afleveringen, korte afgeronde onderdelen. Zo zijn ze ook goed bruikbaar in het onderwijs. 

Alles is te zien op www.youtube.com met als zoekwoorden: ‘geschiedenis westfries landschap.’

Lees nu de laatste editie van de digitale krant

Agenda