‘Elke zetel is winst, want we hadden er nog geen’

Marleen woont in Uitgeest en regelt samen met drie medewerkers die de stembiljetten uitgeven de zaken in de hal van het gemeentehuis waar drie hokjes staan opgesteld voor de stemmers. De motivatie van Marleen is duidelijk: “Ik doe dit voor de vijfde keer, omdat ik het belangrijk vindt dat mensen gaan stemmen. Daarbij geef ik ook het voorbeeld als voorzitter van het stembureau.”

Uiterst scherp

Tijdens het gesprek blijft de voorzitter uiterst scherp. Iedereen die een stembiljet in de bus deponeert wordt geturfd. Vier streepjes met een schuine streep er doorheen toont vijf stemmers. Op het papier staan op die manier al honderden stemmers genoteerd. Een aantal dat overeen moet komen met het aantal uitgegeven stembiljetten. “Als daar verschil in zit, moeten we opnieuw gaan tellen. Tja dat kan wel eens gebeuren.”

Enige moeite

“Zo, de bus zit al aardig vol”, geeft een stemgerechtigde aan die zijn biljet met enige moeite aan de grijze bus toevertrouwd. “De opkomst is heel hoog deze keer. Er zijn al zeshonderd stemmen uitgebracht, dat waren er in 2019 in de avond nog maar vijfhonderd.”

Uitleg

Nog even een uitleg over het belang van de verkiezingen: De voorzitter van een stembureau is verantwoordelijk voor het beheer en de organisatie van het stembureau. Hij of zij is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de stemprocedures, het bijhouden van de stemlijsten, het toezicht houden op de stemmers en het verstrekken van alle informatie aan de stemmers. De voorzitter moet ook ervoor zorgen dat er geen stemfraude plaatsvindt. Daarnaast is het de taak van de voorzitter om ervoor te zorgen dat het stembureau op een ordelijke en efficiënte manier wordt geleid en dat alle stemmers de kans krijgen om op een veilige manier hun stem uit te brengen.

Bestuurders

In Nederland worden verkiezingen voor waterschappen gehouden om de bestuurders te kiezen. De verkiezingen worden iedere vier jaar gehouden in de maand maart. Iedereen die in Nederland woont, is stemgerechtigd bij de verkiezingen. Er worden lijsten samengesteld met kandidaten uit verschillende politieke partijen. De kiezers kunnen stemmen op één partij of op een kandidaat van hun keuze. De partij of kandidaat die de meeste stemmen krijgt, wordt gekozen als bestuurder van het waterschap. De verkiezingen worden georganiseerd door het waterschap.

Provinciale wetten

Provinciale statenverkiezingen worden gehouden om de leden van de Provinciale Staten van elke provincie in Nederland te kiezen. De verkiezingen worden gehouden om de vier jaar. De leden van de Provinciale Staten zijn verantwoordelijk voor het goedkeuren van provinciale wetten, het goedkeuren van provinciale begrotingen en het benoemen van provinciaal bestuurders. De Provinciale Staten hebben ook de bevoegdheid om het beleid van de provincie te beïnvloeden. Tijdens de verkiezingen kiezen kiezers voor een partij of kandidaat die het beste past bij hun politieke overtuigingen. De kandidaat die het meeste stemmen krijgt, wordt gekozen als lid van de Provinciale Staten.

Megaklus

Om negen uur ’s avonds sluiten de stembureaus. Dan begint de megaklus van het tellen. Marleen: “Deze keer doen we dat anders. Iedereen zit aan een tafel. Voorheen werden de biljetten op de grond uitgestrooid, en daar verzameld. Ja, ook daar vervul ik de rol van voorzitter.”

Noord-Holland is verdeeld, met BBB als grootste partij en grote verliezen over de hele linie. Een diffuse uitslag, die een coalitievorming niet makkelijker maakt. De grote winnaar in Noord-Holland is BBB met negen zetels. “‘Elke zetel is winst, want we hadden er nog geen”, grapt BBB-lijsttrekker Ingrid de Sain. “Maar négen zetels en de grootste partij van de Provinciale Staten? Dit is fantastisch. Dat één vrouw in de Tweede Kamer en zo’n geweldig team in het land dit kunnen klaarspelen, dat is toch prachtig!” Staat de fractiedeur van BBB open voor alle partijen in de komende onderhandelingen? De Sain: “In principe wel, maar als partijen blijven vasthouden aan gedwongen onteigening van boeren, dan wordt het lastig.”

De grote verliezer is ook in Noord-Holland FVD: van negen naar één zetel. De partij is niet aanwezig op de uitslagenavond. De voormalige FVD-afsplitsing JA21 (3 zetels) ontbreekt eveneens, maar lijsttrekker Daniël van den Berg reageert per telefoon:

Duidelijk is dat de zittende coalitie van GroenLinks, VVD, D66 en PvdA met de nieuwe uitslag niet verder kan besturen. Over de hele linie verliezen partijen, maar – naast het verlies van FVD – vallen de verliezen op van het CDA (gehalveerd naar 3) en JA21 (ook gehalveerd, van 6 ex-FVD-zetels naar 3). GroenLinks verliest 2 zetels, maar kan door de samenwerking met PvdA een blok vormen van in totaal 14 zetels.*

* Bij deze publicatie zijn de verkiezingsuitslagen nog niet definitief, dus een afwijking is mogelijk.