Veteranen

‘In den vreemde begraven’

Frans Assenberg

De belangstelling voor het herdenken van veteranen die sneuvelden tijdens de zogenaamde politionele acties in Indonesië neemt toe. Ongeveer 50 mensen woonden op 4 mei de ingetogen en indrukwekkende plechtigheid bij. Niet in de laatste plaats was dat te danken aan een de speech van de hoogbejaarde veteraan Wouter Wetters.

Het weer werkte niet mee aan de herdenking bij het Indiëmonument op begraafplaats Emaus. Kou, regen en wind joeg over het terrein en zorgde voor het opwaaien van delen van kramen. Samen met Peter de Jong had Wouter Wetters een mooi programma samengesteld. Op Emaus staat een steen met de namen van jonge Vlaardingers die het leven lieten tijdens de (zinloze) strijd in Indonesië. Wetters: “Dit monument is specifiek opgericht voor de militairen die hun Vlaardingse woonplaats verlieten om er nooit meer terug te keren. Een monument dat in recente jaren is gegroeid tot een plaats voor de Indische gemeenschap voor wie in Vlaardingen geen andere plek is om stil te staan bij hun verre oorsprong en verleden.” De bijeenkomst was de 24e editie van het gebeuren in het verre oosten en dreigde volgens Wouter Wetters steeds verder weg in de tijd te geraken. “De Vlaardingers vielen tijdens het conflict dat de naoorlogse toekomst en identiteit zou gaan bepalen. Een conflict dat niet aflaat om over afstand in tijd, nu al 74 jaar geleden, de Nederlandse gemoederen van vandaag de dag te blijven beroeren.” Dichteres Lily Touwen, zij is overlevende van het Tijgenkamp in Batavia droeg vervolgens enkele pantoens (vierregelige dichtvorm) voor. Burgemeester Jetten en anderen legden hierna bloemen bij het monument.

Brieven en namen
De na de Tweede Wereldoorlog ontketende politionele acties van de Nederlandse regering in Indonesië werd door het sturen van troepen met veel geweld uitgevoerd. Het had te maken met het streven naar zelfstandigheid van Indonesië. Na de capitulatie van Japan hoopten de Nederlanders op herstel van de vooroorlogse situatie. De nationalisten van het Indonesische vrijheidsleger Tentara Nasional Indonesia (TNI), wilden erkenning van de Indonesische Republiek. Beide partijen stonden lijnrecht tegenover elkaar. De Britse bevrijders eisten dat Nederland met de nationalisten overlegde. Maar de onderhandelingen verliepen moeizaam. Nederland weigerde een volledig onafhankelijk Indonesië te erkennen.
De Vlaardinger Sietse Buisman (22) werd als Nederlandse soldaat op Sumatra het slachtoffer toen hij met zijn Luitenant in een hinderlaag liep. Hij kreeg enkele kogels in onder andere zijn zij en werd in een ziekenhuis in Sibolangit opgenomen. Enkele dagen later overleed hij. Luitenant Koops bezocht hem regelmatig en stuurde brieven naar Sietses ouders. Ook Sietses naam siert het monument op Emaus, net als de andere 10, te weten: H. Opschoor, M.B. Kroos, J. de Wilt, L. Hagen, L.H. van Oeveren, G. Vermeer, J. van der Bend, A. van der Velden en B. Groeneveld. Op de steen of monument valt te lezen: ‘Gedenk in uw gedachten dat zij hun leven gaven en ver van hun verwanten in de vreemde zijn begraven.’ Mooi!