Museumstukken voor 25 jaar achter slot en grendel

Door Peter Spek

Een voor Nederland unieke operatie. Niet alleen de honderden uniformen, maar ook andere belangwekkende voorwerpen waaronder objecten uit de Tweede Wereldoorlog, boeken over volkscultuur, maar ook alledaagse zaken zoals stofzuigers, brillen, radio’s, sleutels, speelgoed en muizenvallen verdwijnen afgepoetst in het depot om 25 jaar onaangeroerd te blijven liggen voor het nageslacht. “Wie weet er over 25 jaar nog wat een snijboonsnijder is,” zegt Jan Anderson met een brede glimlach en zo zijn er nog duizenden voorwerpen uit het museum aan de Kethelweg overgebracht naar het depot in de Willem Beukelznstraat.

Opvolger

Het voormalige pand van haringhandel Nieuwstraten staat inmiddels boordevol met dozen en voorwerpen, allemaal gerubriceerd en opgeslagen in de computer. “Het was de voormalige burgemeester Annemiek Jetten, die een paar jaar geleden aan mij vroeg wat ik ga doen met mijn museum en alle inmiddels verzamelde stukken. Op mijn 85ste jaar stop ik ermee, was mijn reactie.” Dat zette toch enige mensen aan het denken om dit vaak lokale erfgoed voor de toekomst te bewaren, omdat er geen opvolger staat te wachten voor het museum en zo kwam het idee naar voren om de museumstukken in een tijdcapsule te zetten en in de huidige staat van onderhoud over te dragen aan de volgende generatie.

Uniek experiment

Dit experimentele project is uniek voor Nederland om via een bewaarstrategie de huidige museumstukken voor de toekomst veilig te stellen. Jan Anderson doet dit overigens niet alleen. Hij wordt ondersteund door Evelien Masselink van het Erfgoedhuis Zuid-Holland, de Reinwardt Academie en Frank Bergevoet van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en etholoog Gerard Rooijakkers. Terwijl Jan Anderson nog even de werkzaamheden in zijn opslagdepot gadeslaat, laat hij weten dat deze aanpak wordt omschreven als het Doornroosje-scenario. “Net als Doornroosje wordt mijn collectie in slaap gebracht om over vele decennia weer te ontwaken. Het is de bedoeling dat in deze slaapfase er geen actief menselijk ingrijpen is, zodat onze nakomelingen de collectie in oorspronkelijke staat kunnen aantreffen. Daarbij vinden zij ook een gebruiksaanwijzing, die tijdens dit project wordt ontwikkeld.”

Uniformen

Vooral het opbergen van de uniformen is een bijzonder karwei. “Deze uniformen lagen op een plaats die schimmel in de hand werkt,” zegt Evelien Masselink van het Erfgoedhuis Zuid-Holland. “En die schimmel zagen wij al op die uniformen ontstaan, daarom krijgen die nu een behandeling door die met een stofzuiger met daarin een voor dit doel ontwikkeld filter schoon te maken en in te pakken in daarvoor speciaal ontwikkeld materiaal en op te hangen op een plaats waar de nodige ventilatie is.” Ook voor Evelien Masselink is dit een bijzonder project. “Niet alleen de uniformen krijgen een plaats waar zij 25 jaar onaangetast in de oorspronkelijke toestand opgeborgen kunnen worden, maar ook andere voorwerpen die in het museum van Jan Anderson een plek hebben worden gerubriceerd en omschreven opgeslagen in de computer.”

Evelien Masselink wijst naar de talloze stellingen met dozen en spullen die Jan Anderson in de loop van de jaren heeft verzameld. “Het bijzondere is ook van deze verzameling, dat je de ontwikkeling ziet van diverse voorwerpen en dat is van onschatbare waarde voor de toekomst.” Evelien Masselink wijst naar een stelling met alleen radio’s en geeft aan dat je daar in een oogopslag kan zien hoe die zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld om maar niet te spreken van het hoekje waar alleen maar fietsen staan. “Ook hier kan je zien hoe de fiets zich heeft ontwikkeld, een gegeven waarover 25 jaar de verbazing groot zal zijn.” Tot slot wijst Evelien Wasselink nog op het bijzondere feit, dat Jan Anderson de kosten voor de komende 25 jaar voor het onderhouden voor deze expositie in slaapstand heeft geregeld en dat maakt dit alles zo uniek.