Canon van Vlaardingen aflevering 5: ‘De laatste gehangene’
Op 10 oktober 1736 voltrekt een beul op de Markt het doodvonnis van ene Heere Moses. Hij sterft aan de galg en gaat daarmee de Vlaardingse geschiedenis in als de laatste persoon die op deze manier aan zijn einde komt.
Hoe is het zo gekomen? De in Frankfurt geboren Heere Moses leidt decennialang een zwervend bestaan. Hij houdt zich in leven door misdaad en heling. Zo berooft hij met twee kameraden in Leeuwarden een priester en bedreigt hem met de dood. Zijn maten worden opgepakt en ter dood veroordeeld. Zelf ontspringt hij de dans.
In Nijmegen vindt hij twee nieuwe bendeleden die hem vergezellen op zijn criminele pad. Op 28 augustus 1736 gaat het richting Vlaardingen. Als Heere Moses samen met zijn kompanen vanuit Schiedam over het Toepad (nu Schiedamseweg) naar Vlaardingen loopt, zien ze in de verte een vrouw aankomen. Ze besluiten haar te beroven. Zijn metgezellen sporen hem aan: “Vermoort de vrouw, wij sullen u helpen en het goed dat sij heeft, zullen wij tsamen deelen!”. Heere Moses verstopt zich achter een schutting en zodra de vrouw langsloopt, overvalt hij haar.
Ze heeft geluk, ze wordt door de koetsiers van twee zojuist passerende rijtuigen ontzet. Zijn makkers nemen de benen, Heere Moses wordt in zijn kraag gegrepen en in het cachot gezet. De baljuw confronteert hem op de eerste ‘Regtdagh’ ook met al zijn eerder begane delicten. Een week later bekent Heere Moses al zijn misdaden.
De baljuw eist de doodstraf en in de eis worden de details opgenomen: hij zal op de openbare executieplek met een koord worden gestraft totdat de dood erop volgt. Zijn lijk zal daarna op een plank naar het Galgeveld aan de Maas worden gesleept. Daar zal het als afschrikwekkend voorbeeld worden opgehangen aan een van de daar geplaatste galgen. Het verloop van dit strafproces, is gedetailleerd opgeschreven in de zogeheten ‘Crimineele Rollen’ die in het Stadsarchief bewaard worden. Heere Moses is niet de laatste terdoodveroordeelde in Vlaardingen. Op 10 mei 1749 wordt de 23-jarige Schiedammer Maarten Jacobse van Eijk ‘gestraft met het zwaard tot de dood er op volgde’.
Meer over ‘De laatste gehangene’ en andere vensters is te vinden in de Canon van Vlaardingen:www.canonvannederland.nl/nl/zuid-holland/vlaardingen
