Taalsafari: ‘Langzaam aan, dan breekt de lijn niet’
Dit zegt men tegen iemand, die al te haastig te werk gaat en daardoor een zaak zou kunnen bederven. Oorspronkelijk werd dit gezegd door de schipper van een trekschuit tegen de begeleider van het paard dat de schuit trok. Dit zei hij om te voorkomen dat de lijn tussen paard en trekschuit door ongecontroleerd trekken brak.
De trekschuit was een van de voorlopers van modern vervoer. Van begin zeventiende eeuw tot in de negentiende eeuw werden in de waterrijke delen van ons land veel verbindingen met trekschuiten onderhouden.
Het schip werd voortgetrokken- gejaagd- door een paard met begeleider (het jagertje), die liepen over het jaagpad. Dit is een trekweg langs een kanaal of rivier, dat werd gebruikt om de schepen voort te trekken. De lijn werd aan scheepszijde op enige hoogte aan de mast vastgemaakt, zodat hij over struiken en bosjes heen liep. Op scherpe hoeken, kruisingen van vaarten stonden rolpalen, waar de lijn buiten om werd geleid om te voorkomen dat het schip de kant in werd getrokken. Op het schip was een kajuit waarin de passagiers plaats namen. Deze had een tafel en ruiten en was gestoffeerd. ‘s Winters werd deze ruimte met een stoof verwarmd. De trekschuit werd getrokken door een paard in draf en haalde naar schatting een snelheid van zeven kilometer per uur.
Jaagpad
De fietsers tussen Vlaardingen en Schipluiden maken gebruik van een smal pad langs de Vaart. Dit is het eeuwenoude jaag- of trekpad van de trekschuit van Vlaardingen naar Delft. Uit documentatie van Jan Anderson blijkt dat in december 1654 de contracten rondkwamen voor een trekverbinding van Vlaardingen naar Delft. In het begin regelde één schuit per dag het vervoer, op donderdag ging hij twee keer i.v.m. de weekmarkt in Delft. Ook kwam er een dagelijkse verbinding tussen Vlaardingen en Maassluis. In 1815 kwam er een tweede schuit bij. Een vastgestelde tarieflijst voor zowel vracht en personen bepaalde de prijs. De opkomst van de trein in Nederland maakte een einde aan het vervoer van personen met de trein. Tot in de jaren ’20 van de vorige eeuw hebben nog veerschippers op Delft gevaren.
Girbe Buist met dank aan het streekmuseum Jan Anderson.
