Lancering VR-game ReAction tegen steekgeweld onder jongeren

Algemeen
Jan van de Jenaplanschool de Bijenkorf in Assendelt speelt de game. Zijn antwoorden zijn te zien op een groot scherm zodat er later met zijn klasgenoten over gepraat kan worden.
Jan van de Jenaplanschool de Bijenkorf in Assendelt speelt de game. Zijn antwoorden zijn te zien op een groot scherm zodat er later met zijn klasgenoten over gepraat kan worden. (Foto: Susan Rozemeijer)

NOORD-HOLLAND - Wat doe je als je 12 á 13 jaar bent en je onveilig voelt op straat? Besluit je dan een mes te dragen of ga je met je vrienden het gesprek aan? Denk jij dat je ook echt het mes gaat gebruiken omdat je het op zak hebt, of is het puur voor jouw gevoel? Dit zijn vragen waar je als volwassene misschien wel het antwoord op weet maar als jonge tiener niet echt. Donderdag 9 februari wordt bij Hogeschool Inholland Haarlem de VR-game ReAction gepresenteerd en beschikbaar gesteld voor jongerenwerkers van gemeentes door het hele land. Bewustwording creëren bij jongeren is het doel, wat uiteindelijk resulteert in het voorkomen van steekgeweld.

De game past bij de belevingswereld van jongeren

De laatste testronde van groep 8 afgelopen week bij Jenaplanschool de Bijenkorf in Assendelft maakte indruk op de leerlingen. Jan (foto) speelde de game, en zijn klasgenoten konden op groot scherm meekijken wat hij deed en antwoordde in de game. Zijn antwoorden waren goed voer om later met elkaar mee in discussie te gaan. En dat is nu precies het doel van de game. Bedenkers ReAction, jongerenwerkers Bas Ouwens en Nikkie Siersma van jongerenwerk Den Helder zijn trots op het eindresultaat. ‘’Het heeft een kleine twee jaar geduurd, maar de game is precies wat we voor ogen hadden,” vertelt Siersma. “Een aantal jaar geleden zagen we dat steekwapens ook in Den Helder ’normaler’ worden onder steeds jongere kinderen. Een mes pakken uit het keukenblok of de keukenlade gaat heel makkelijk. Als jongeren zich veiliger voelen met een mes of zich willen verdedigen tegenover anderen is er iets goed mis in deze maatschappij. Daarom kwamen we op dit idee,’’ vertelt de 30-jarige jongerenwerkster.

Social Media

Maar hoe komt het dat je je als jonge tiener onveilig voelt op straat? “Een grote boosdoener die wij vroeger niet hadden, is Social Media. Waar volwassenen socials als Facebook, Twitter of Instagram als een soort gezellige etalage van hun leven te gebruiken, (kijk eens wat ik nu weer heb gekookt),  is het voor jongeren een tool om te laten zien wie je bent, waar je voor staat en wat jouw status is op de sociale ladder. Met Instagram, Snapshat en andere socials is het scoren van Likes en hartjes en zoveel mogelijk volgers krijgen een van de belangrijkste dingen in het leven. Daarnaast communiceren jongeren bijna alleen nog maar via hun socials en games op de computer. Al snel ontstaan er pesterijen of ruzies en kan het in no time escaleren. Een foto verspreiden via groepsapp, voor je het weet staat het overal online. Denk maar aan sexting, heel gevaarlijk allemaal. En via je socials kun je zien of ‘je vijand’ in de buurt is. Dan is het blijkbaar heel verleidelijk om een mes op zak te hebben.”

Wapenbezit onder jongeren

Het wapenbezit onder minderjarigen is de afgelopen jaren verviervoudigd, bracht een landelijke krant onlangs. De politie pakte vorig jaar 1268 minderjarigen op met messen, vuurwapens en andere wapens. Het werkelijke aantal wapens in handen van kinderen ligt waarschijnlijk veel hoger. Het leidde ook geregeld tot tragedies. Vorig jaar werd de 15-jarige Tim van der Steen uit Middelburg doodgestoken door twee minderjarige broers om een schuld van 50 euro. Op een schoolplein in Rotterdam werd een 14-jarige medeleerling neergestoken. En twee weken geleden was er de tragedie in Den Haag, waar drie jonge tieners vastzitten voor het doodsteken van een snackbarhouder.

Innovatie

Afgelopen anderhalf jaar heeft MEE & de Wering hard gewerkt om de VR-game ReAction tegen steekgeweld onder jongeren te ontwikkelen. Rob Hartings is namens MEE & de Wering founding father van de VR game. ‘’Ik ben sterk voor het stimuleren van innovatie binnen deze sector. Toen dit idee naar voren kwam heb ik mij daarvoor ingezet, “vertelt Rob, die alle contacten en het project verder heeft uitgerold. “Het prototype kostte 25.000 euro, maar de realisatie ruim 2 ton. Dus we hadden partners nodig om het echt te realiseren. Na veel lobbyen zijn het ministerie van Justitie en Veiligheid en ruim twintig gemeenten en welzijnsorganisaties in Nederland ingestapt. Als je weet hoeveel het kost om bijvoorbeeld een dader in de gevangenis te faciliteren, de vele instanties die zich daarna met die persoon bezighouden voor re-integratie en resocialisatie. En dan hebben we het nog niet eens over de kosten aan de kant van het slachtoffer. Denk aan inzet politie en ambulance, ziekenhuiskosten en een eventuele revalidatie. Dat alles bij elkaar kost al bijna de game,’’ vertelt Hartings met resolute stem.” Als we met deze game al één steekpartij kunnen voorkomen hebben we ons doel bereikt.’’

Zaandstad pilotgemeente

Een van de gemeentes die financieel bijdraagt aan de game en testgemeente is voor het uitrollen ervan, is de gemeente Zaanstad. Burgemeester Jan Hamming draagt de game een warm hart toe en zegde meteen na het uitlichten van het idee een bedrag toe. “Het is ontzettend belangrijk om met de juiste taal jongeren aan te spreken en met hen in gesprek te gaan. Deze tool sluit aan bij de belevingswereld van jongeren, een postertje ophangen werkt niet. Wij als gemeente Zaanstad kunnen lering trekken uit hun antwoorden tijdens het spelen van de game. Als wij weten waarom jongeren zich onveilig voelen en een mes dragen, kunnen wij hierop anticiperen. Het is niet alleen maar met het vingertje wijzen van; jongens draag geen wapen want dat is gevaarlijk. We moeten ons allemaal inzetten en deze game draagt enorm bij,’’ aldus Hamming. ‘’In 2017 is een jongen in Zaanstad doodgestoken, dat was verschrikkelijk. Ik heb later de ouders ontmoet van de overleden jongen. Wat (dodelijk) geweld doet met de omgeving is niet te overzien. Als wij met deze game meer bewustzijn creëren over de eventuele gevolgen van het dragen van een steekwapen dan financieren wij dat graag!’’

Jowi

Een van de ‘hoofdrolspelers’ in de game is Jowi, de 26-jarige woont in Den Helder en was vroeger als tiener slachtoffer van steekgeweld. ‘’Het mes sneed in mijn pols en raakte mijn slagader. Gelukkig is alles goed gekomen maar het had anders gekund,’’ vertelt Jowi, die vroeger geen lieverdje was. ‘’Juist omdat ik een ‘bad boy’ was, beetje dealen, stelen, je kent het wel, weet ik nu hoe belangrijk het is om jongeren van die leeftijd al de juiste begeleiding te geven, iets wat ik toen niet had. Daarom is Jowi nu een avatar in de game die je kunt kiezen als je het spel speelt. “De makers hebben mij precies goed nagebouwd met tatoeages, ketting en al, vertelt Jowi trots. Het begon met het inspreken van de karakters maar de creators zagen meer in mij. Ik ben er alleen maar trots op dat ik kan bijdragen.’’

Jongerenwerkers die meer informatie willen over de VR-game kunnen terecht bij: info@susanrozemeijer.nl

Hieronder de meewerkende partijen aan de VR-game ReAction

Door: Lenna van den Haak.

Burgemeester Jan Hamming, altijd betrokken bij de jeugd.
Jowi, een van de karakters in de VR-game.
Jongerenwerkers Nikkie Siersma en Bas Ouwens uit Den Helder.