Uurwerk Adrianuskerk in Naaldwijk zit er weer op, nu de wijzers nog

Cultuur
Koninklijke Klokkengieterij Eijsbouts is een van de weinige bedrijven die dit soort klussen nog doen.
Koninklijke Klokkengieterij Eijsbouts is een van de weinige bedrijven die dit soort klussen nog doen. (Foto: Debbie van Eijk)

Het zal veel mensen donderdag 25 mei opgevallen zijn: de enorme gele hoogwerker aan de voet van de Adrianuskerk in Naaldwijk. Het uurwerk van de kerkklok werd vandaag weer geïnstalleerd, na ruim twee maanden afwezigheid. De operatie zou in een ochtendje volbracht zijn, was de verwachting. Maar dat viel even tegen.

Door Debbie van Eijk

Om één uur, als de mannen van Royal Eijsbouts Klokkengieterij uit het Brabantse Asten net klaar zijn met hun lunchpauze, hangt het uurwerk al wel, maar de wijzers nog niet. De ochtend is allang verstreken. Lopen ze wel op schema? “Er zitten houten balken in de weg,” vertelt een van de klokkengieters. Hij legt uit: “Het wijzerwerk moet van binnenuit worden aangebracht. Maar door die balken is er te weinig ruimte.” De Adrianuskerk zelf steekt er dus bijna letterlijk een stokje voor.

Wanneer zal de klus dan geklaard zijn? “We hopen dat het vandaag af is. Anders morgen,” zegt hij. Aan hun vakmanschap ligt het in elk geval niet. Royal Eijsbouts Klokkengieterij is een van de weinige bedrijven die dit soort klussen überhaupt nog doen. Er zijn feitelijk nog maar twee bedrijven over heel de wereld die het kunnen, vertelt hij. 


De klokken bleven al die tijd wel luiden.

Om het wijzerwerk toch aan te kunnen brengen, wordt het eerst gedemonteerd. Dat gebeurt boven in de kerktoren. Dat is een hele klim naar boven, op steile trappen met ondiepe treden. Peet van Domburg, een van de vijf leden van de Technische Commissie Adrianuskerk (TCA), wijst de weg. Hij legt ook uit waarom de kerkklok aan vervanging toe was: “Er zat speling in de overbrenging naar de wijzerassen. Daardoor raakte het systeem veelvuldig in storing. Uiteindelijk is er besloten, in goed overleg met het parochiebestuur, om de installatie te vervangen.”


Een van de vier balken die in de weg zitten om het wijzerwerk te installeren.

De kerkklok (d.w.z., het uurwerk) wordt niet zomaar vervangen; het systeem erachter is ook wezenlijk anders: “Het werkt voortaan niet meer met een kettingsysteem, maar met een directe aandrijving,” vertelt Peet. “Dus elke wijzerplaat, elke wijzer heeft zijn eigen uurwerk nu. En dat was in het verleden niet zo. De uurwerken worden nog wel centraal aangestuurd, maar dat gebeurt nu door een nieuwe computer.” Dat betekent dat als voortaan één klok uitvalt, niet meteen alle uurwerken disfunctioneel zijn.

Gemist

En het hebben van die uurwerken is toch wel heel fijn, zelfs in deze tijd waarin iedereen met één blik op zijn mobieltje weet hoe laat het is. “Het aantal keer dat men naar de kerktoren keek viel pas op toen het uurwerk was gedemonteerd,” laat het parochiebestuur weten. “Velen vroegen zich af wat er aan de hand was en zelfs per e-mail ontving de Naaldwijkse parochie vragen of het uurwerk wel weer terug zou komen. Bij aankomst in Naaldwijk wisten passanten al snel of ze op tijd bij hun bestemming zouden aankomen.”

Het veranderde uurwerksysteem is lang niet de enige verandering die de Adrianuskerk momenteel doormaakt, nee, de kerk gaat echt met de tijd mee. Zo worden tegelijk met het terugplaatsen van het uurwerk de eerste voorbereidingen getroffen voor het plaatsen van een nestkast bovenin de kerktoren. “De slechtvalk is een trouwe bezoeker van de Sint Adrianuskerktoren. Binnenkort zal ook daarvoor een thuisbasis aanwezig zijn.”

Een andere verandering is verduurzaming van het kerkgebouw. Daar houdt de TCA zich momenteel ook mee bezig. “De CV-installatie wordt vervangen en we brengen ledverlichting aan in het kerkgedeelte en parochiecentrum Hofstede. Vanwege de hoge energieprijzen proberen we op die manier te bezuinigen.” 


De lampen in de kerkzaal zijn al vervangen door ledverlichting.

Bij de tijd

“Uiteraard is deze revisie van grote impact. Het is belangrijk om als kerk bij de tijd te blijven,” schrijft het parochiebestuur van de Sint Adrianus. “Grote dank gaat uit naar de fondsen die deze revisie mede mogelijk gemaakt hebben. Dit zijn onder andere Loswal De Bonnen, het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland en het Dinamo Fonds.”