Nieuwjaarstoespraak van burgemeester

Op maandagavond 2 januari sprak burgemeester Sjaak van der Tak de onderstaande nieuwjaarstoespraak uit op de receptie van gemeente Westland. Verwachting, hoop en samenwerking. Met deze gedachte als uitgangspunt wil ik u allen graag een goed en gezond 2012 wensen. Maar eerst 2011. Een bewogen jaar voor velen van u en ook voor mij persoonlijk. Een moeilijk jaar, vol van zorgen, maar ook met een verwachting, sterker nog: met hoop. Naar vorig jaar kijken doe ik door drie gesprekken terug te halen die mij als ontmoeting zijn bijgebleven. Om te beginnen met een tuinbouwondernemer.   Ondernemen in crisistijd U zult begrijpen dat het gesprek met de ondernemer een lastig gesprek was. Het ging over de slopende Ehec-crisis, waarbij de gezondste Westlandse topproducten werden doorgedraaid. Financiële reserves van onze groentetelers - veelal marktleiders -  werden uitgehold. Die Ehec-crisis als onderdeel van de economische EU-crisis die zich maar voortsleept. Jarenlang. Het houdt maar niet op. De veerkracht is eruit. In deze context maakte de ondernemer, maar uiteraard ook zijn gezin, zich echte zorgen voor de komende jaren. Schulden beheersen ons leven. Hoe komen we van die schuld af. Hoe lang houden familiebedrijven als de onze dit nog vol, burgemeester? vroeg de man zich af. Op zulke vragen heb je niet direct een pasklaar antwoord. Er zijn factoren waar je als ondernemer, maar ook als gemeente nauwelijks invloed op kan uitoefenen. En je zíet die crisis: in de tuinbouw, het MKB, de horeca. Toch wil je al die ondernemers een hart onder de riem steken. Je wilt eindigen met: volhouden, doorzetten. Maar ook in een tijd van crisissen - Ehec, euro, het failliet van landen - is er toch: verwachting, hoop, samenwerking.   Greenport Westland, gangmaker in samenwerking Binnen de Greenport Westland zien we ook positieve ontwikkelingen:  Afgelopen jaar is de eerste waterverbinding tussen de Maasvlakte en onze Greenport in gebruik genomen: Fresh Corridor. Binnenschepen vervoeren containers met groenten en fruit van de Maasvlakte naar het Westland en de Rotterdamse fruithaven. Dat bespaart duizenden kilometers per vrachtwagen. Greenport Westland en de Mainport Rotterdam werken samen. Niet alleen over water, maar ook de wegeninfrastructuur. De komende jaren is er voor de bereikbaarheid tussen Westland-Oostland en de Mainport Rotterdam een bedrag van 2,7 miljard euro - met daarin een goed besluit over de nieuwe Blankenburgtunnel - beschikbaar. Een stevige heistelling met boormachines siert het Westland. De eerste boring naar aardwarmte is een feit. Rabobank Westland en gemeente Westland hebben gezamenlijk 2 miljoen euro uitgetrokken om verschillende aardwarmte-initiatieven te ondersteunen. Dankzij de samenwerking met de uitzendbureaus schreven we inmiddels meer dan 2.200 arbeidsmigranten in. Landelijk gezien doen we als gemeente Westland mee in de voorhoede. De Westlandse dienstverlening wordt als voorbeeld aangehaald hoe je het probleem aanpakt. De plannen voor een internationaal kenniscentrum, de Greenport Horti Campus. Door samenwerking tussen bedrijfsleven, onderwijs en onderzoek, ontstaat een onderwijsinfrastructuur die internationale concurrentiekracht structureel sterker kan maken. Een topic voor vooral MBO-, maar ook HBO-onderwijs en toegepast kennisonderzoek.  Deze ontwikkelingen laten zien dat de sector en de overheid ondanks alles duurzaam innoveren en echt samenwerken.   Nieuw subsidiebeleid vraagt om creatieve oplossingen Het tweede gesprek was met een verenigingsbestuurder. Zij was boos en teleurgesteld: door de herijking van subsidies kreeg haar muziekvereniging geen gemeentelijk geld meer. Een flinke tegenvaller als je jaar in, jaar uit gewend bent aan die jaarlijkse inkomstenbron. Heb haar uitgelegd dat we als gemeente in deze tijden gedwongen te zijn om duidelijke keuzes te maken. En ja, de procedure vanuit B&W had beter gekund. Wel moet de wissel nú worden omgezet. Vorig jaar zei ik dat al. Vele overheden - gemeenten, rijk en EU - hebben meer schuld dan spaargeld. Ook in zekere zin deze gemeente, als we kijken naar onze grondexploitatie. Een gezonde economie matcht niet met een overheid die voortdurend in de schulden zit. Omdat de toekomst niet wacht is het voor die overheid noodzakelijk om meer te sparen dan schulden te maken. Die lijn zetten wij in: het begrotingstekort staat weer op nul. Terug naar de verenigingsvrouw. Inmiddels zoekt zij naar andere wegen, bijvoorbeeld sponsoring door het bedrijfsleven dat met allerlei acties het verenigingsleven steunt. Ook zijn gesprekken geopend met andere verenigingen over samenwerking. Het vraagt haar bestuur nog creatiever te worden. Een ander voorbeeld daarvan is dat Vitis Welzijn, diverse Westlandse koren en muziekverenigingen samen met  Fonds Westland de handen ineen slaan om muziek te brengen bij onze ouderen. Dat is samenwerken op z’n Westlands best.   G.A. van Poelje Academie In een jaar met minder subsidies was er toch ook de oprichting van de G.A. van Poelje Academie. Een kennisplek met een aanbod van opleidingen en netwerkmogelijkheden. Dat verbetert de kwaliteit van verenigingsbestuurders én toezichthouders. Dat versterkt de governance van verenigingen en instellingen. Daarvan wordt het Westland alleen maar beter en krijgt het een nog sterkere sociale structuur.   Saamhorigheid, respect en veiligheid Het derde gesprek. Een echtpaar, een alledaags gesprek. Ze maakten zich zorgen over de verharding, de verhuftering van de samenleving. Ze hadden op de WOS het verhaal gehoord van de verkeersregelaar die met een mes was bedreigd, alleen maar omdat hij het verkeer op een veilige manier omleidde. Waarom zijn mensen zo hard en zo bot tegen elkaar, burgemeester? Westlanders willen weer saamhorigheid, respect voor elkaar. En ja, een veiliger Westland. Laat ik eens beginnen met de veiligheid. 2012 is niet verkeerd begonnen. De politie zat er bovenop, door bijvoorbeeld onrust in Monster flink de kop in te drukken. Veertien jongeren zijn voorgeleid voor voorlopige hechtenis. Verder wat incidenten in Wateringen en ‘s-Gravenzande, maar over het algemeen hebben de meeste jongeren gewoon feestgevierd. Brandweer en hulpverlening grepen op tijd en adequaat in als het nodig was. In de meeste kernen is het centrum al weer schoon. Terug naar de gesprekken die me bij zijn gebleven. Wat laten die gesprekken nu eigenlijk zien? We hebben wel eens de neiging om te denken dat alles slecht is en verkeerd gaat. In een tijd van onrust en geweld in de Arabische wereld en de mega-aardbeving in Japan lijkt het of de wereld in brand staat. Dat alles in crisis is, tot in gezinnen of relaties toe.   Gelukkig gaat er ook erg veel goed Maar er is ook nieuws waar je warm van wordt. Er gaan veel dingen goed in Nederland en dus ook in Westland. Uit onderzoek blijkt dat we ook een mooi linkerrijtje hebben van verwachting, hoop en samenwerking.   Ik noem u graag wat feiten: We geven de kwaliteit van ons leven een 7,8. We staan daarmee in Europa op de zesde plaats. De werkloosheid is de laagste van Europa. En die van Westland een van de laagste in Nederland. Nederland - en zeker ook Westland - staat Europees aan de top als het gaat om sociale contacten en aantallen vrijwilligers. In Westland kennen velen elkaar nog.  We geven gul aan goede doelen en Westland loopt daarbij voorop.   Drie gesprekken - met de ondernemer, de verenigingsvrouw en het echtpaar -  én de goede feiten uit het linkerrijtje. Ze geven een richting, een duiding, meer nog een boodschap voor 2012 aan.    Verwachting Economisch verwacht ik voor 2012 een lastig jaar. De overcapaciteit in de markt, de lage verkoopprijzen en de toenemende concurrentie van landen als Spanje en Polen vragen om op tijd de wissel om te zetten. Dat zien we gebeuren. Door vergaande samenwerking, zoals bij FresQ, waar 76 groentetelers op 120 locaties met ruim 740 hectare de handen ineen hebben geslagen. Eenheid organiseren, waarde toevoegen. Zo aan de slag gaan. Zoals de 100-jarige coöperatie FloraHolland, de telersverenigingen in de sierteelt en de handel. Het lef hebben om voorbij de crisis te denken.   Hoop De samenleving verkilt en verhardt. Denk nog eens aan die verkeersregelaar. Ook in de Tweede Kamer zie we deze tendensen ontstaan. We roepen Doe ‘s effe normaal man! Er wordt op de persoon gespeeld, in plaats van op de bal. Als we er zelf niet aan meedoen, staan we erbij en kijken ernaar. Daarmee is het een waardencrisis. Let op, met de verhuftering zetten we onze samenleving op het spel, ook in Westland. Een Lierenaar zei laatst tegen mij: Burgemeester, het lijkt wel of we meer van het hébben zijn geworden, dan weten wie we nog als mensen zijn. Want het gaat niet om wat we hébben, het gaat om wie we zíjn, hoe we leven. Wat willen we nu echt, hoe zien we onze medemens. Laat het niet gebeuren in uw eigen omgeving. Laten we die verhuftering met elkaar aanpakken. Niet toekijken. Neem uw verantwoordelijkheid. Dan wordt het leven in 2012 al een stuk beter. Dan wordt hoop werkelijkheid.   Samenwerking 2012 is wereldwijd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperatie, van samenwerken. De coöperatieve gedachte. Samen staan we sterk. Samen komen we verder. Samen-belang organiseren. Coöperaties, dat is iets waar wij in Westland van oudsher een band mee hebben. Zij hebben ervoor gezorgd dat Westland is uitgegroeid tot wat het nu is. De veiling en de oude Boerenleenbank: coöperaties zijn het fundament van het Westlandse glastuinbouwcluster, van onze middenstand en van onze welvaart. En ja, je ziet de coöperatieve gedachte inmiddels ook in de kerken terugkeren.   Verwachting, hoop en samenwerking. Is dat niet voor 2012 onze Westlandse Triple-A? Niet alleen uitgaan van geld of economie, maar ook – of juist vooral – uitgaan van de kracht van mensen, van onze bedrijven, ons maatschappelijke middenveld en de politiek.  Dat is ook Westlandse kracht.   Ons Triple-A rijtje: De centrumplannen. Goed voor de middenstand, goed voor het verenigingsleven, goed voor onze inwoners. Het Cultureel Platform Westland en het Centrum voor de Kunsten Het Werkplein, dé ontmoetingsplek waar werkzoekenden en werkgevers terecht kunnen met al hun vragen op het gebied van werk en inkomen De verbetering van onze bereikbaarheid. Meedenken en meepraten over onze toekomst in een nieuwe structuurvisie. Samenwerken bij veiligheid. De periode van de dorpsveldwachter is voorbij. We moeten het gezag van de overheid, politie en justitie in onze samenleving versterken. Meer samenwerken, meer communicatie met gebruik van nieuwe media, meer regie. Veiligheid maak je samen: politie, buurtpreventie, bedrijven, Burgernet. Samenwerken met andere overheden in de Metropoolregio. En uiteraard - doen voor het zelfde geld: een besluit over de huisvesting van de gemeentelijke organisatie. Met z’n allen ons deze maand inzetten voor de Wollebrandcross die steeds groter wordt. Ons inzetten bij al die andere activiteiten, bedoeld om anderen te ondersteunen. Van carnavalsvereniging tot goede doelenactiviteit. Met als kers op de taart: the Ride is coming home! Noteer het in uw agenda - 9 september in Westland - The Ride for the Roses voor het Koningin Wilhelmina Fonds. En als laatste: Westland On Stage dat zich dit jaar op de Beursvloer mag verheugen in de persoonlijke aanwezigheid en belangstelling van prinses Máxima.   Verwachting, hoop en samenwerking. Daarmee komen we ook mindere jaren door. Nee, het valt niet allemaal mee, maar we moeten ons realiseren dat een crisis ook louterend kan werken. Dat het ons bewust maakt van onze kwetsbaarheid. Dat het de geesten rijp maakt voor verandering. Laten we die weg inslaan. Ik wens u allen, namens de gemeenteraad en het college van B&W, voor 2012 groeiende verwachting, goede hoop en daadkrachtige samenwerking in een coöperatief Westland!