Boeiend programma Historisch Genootschap Wormer op Open Monumentendag 9 september
WORMER – De titel van het boek dat het Historisch Genootschap Wormer uitbrengt ter gelegenheid van de naderende Open Monumentendag sluit goed aan op hoe het bestuur de geschiedenis van het dorp naar buiten brengt: levendig. Voeg daar maar eigentijds aan toe want het gloednieuwe boek Levend Verleden Wormer is een kostelijk lees- en vooral kijkboek met talloze unieke en aansprekende foto’s. De boekpresentatie op zaterdag 9 september is slechts één van de activiteiten die een bezoek aan Wormer tijdens Open Monumentendag zeker de moeite waard maakt.
De gemeenteraad van Wormer in 1919 bijeen in het oude raadhuis bij de installatie van burgemeester Pieter Kooiman. Mevrouw Schoute tweede van rechts. Vierde van links wethouder Dirk Louw en naast hem burgemeester Pieter Kooiman. Pieter was de opvolger van Dirk Kooiman die vanaf 1910 burgemeester was.
“Wist je dat Wormer de oudste kroeg van de Zaanstreek heeft?
‘Kom voor het interview maar naar onze vergaderruimte bij de Beschuitstoren’, stellen Albert Stol en Frans Koelemeijer voor. De twee leden van de vierkoppige commissie die de activiteiten rond de Open Monumenten Dag organiseren, hadden geen betere locatie kunnen kiezen. Zelfs voordat de schuifdeuren van de entree openen ‘struikel’ je op het plein over de ‘steen des aanstoots’. Een gedenkplaat met een tekst die op 29 juni 1734 voor veel ophef zorgde bij de opening van de vernieuwde Bartelsluis.
De ‘steen des aanstoots’...
Aansprekende wijze
De twee gesprekspartners voor dit artikel hebben samen met Lucie Koelemeijer en Henk Wijngaards een boeiend programma samengesteld voor 9 september. Vanaf november vorig jaar is er aan gewerkt. “We rekenen op minstens net zoveel bezoekers als vorig jaar: dat waren zo’n 400 mensen”, stellen de mannen.
De mannen van het Historisch Genootschap Wormer bekijken de proefdruk van het boek Leven Verleden Wormer in de entree van de Beschuitstoren.
Het Historisch Genootschap Wormer mag dan een van de ruimtes als hun archief gebruiken, de Beschuitstoren zelf valt niet onder hun beheer. Toch sluit wat je daar tegenkomt in de vitrines en aan levensgrote oude kaarten op de muren naadloos aan op wat het genootschap uitdraagt; het stimuleren van belangstelling voor het verleden van het dorp Wormer. Dat doen ze op aansprekende manieren.
Opening van Het Zwet in 1934 door het meisje met strik Anneke Horssen, dochter van de voorzitter, en met rozetten leden van het zwembadbestuur. Vooraan van links naar rechts met bril J.D.W. Krijns en J.P. Kuiper (secretaris), Dirk Thesing (penningmeester), Jan Floor en geheel rechts dokter K.M. van Horssen (voorzitter).
‘Droog’ beschuitje…
“In deze vitrine ligt nog een beschuit uit de 18e eeuw. Er is een hapje van genomen, natuurlijk niet meer te eten”, zegt Albert Stol als we in de entree van de herbouwde Beschuitstoren staan. In 1620 kregen de circa 150 beschuitbakkers uit het dorp via klokgelui te horen of ze hun ovens mochten ontsteken of moesten doven.
Druk maar eens op de knop bij deze vitrine bij de Beschuitstoren....
Geen museum
In de werkruimte van het genootschap staan ook schilderijen die zijn gedoneerd door dorpsbewoners. “Dit hebben we bijvoorbeeld ook gekregen: een lijvig boek vol met de hand geschreven notulen van gymnastiekvereniging Kwiek”, vertelt Frans Koelemeijer. “Het is natuurlijk mooi dat we dit krijgen, maar we zijn geen museum. Daar hebben we de ruimte en bemensing ook niet voor. Zo scannen we de gekregen foto’s in en die gaan naar het Waterlands Archief.”
Schaatswedstrijden op Nova Zembla tijdens de Tweede Wereldoorlog, genoeg redenen voor wat ontspanning in een barre tijd.
Boek met 245 foto’s
Zo hebben de samenstellers van Levend Verleden Wormer vele uren uniek beeldmateriaal gedigitaliseerd. Het 150 pagina’s tellende boek toont maar liefst 245 foto’s. “Kijk, op deze foto zie je de inmiddels gesloopte Zaanbrug. Op deze bijeenkomst uit 1942 op de Zaanbrug komen vertegenwoordigers van Wormer en Wormerveer samen. Het anti-tol comité uit Wormer had zijn zin: de tol werd opgeheven”, licht Albert een foto uit het boek toe.
Bijeenkomst in 1942 op de Zaanbrug met vertegenwoordigers van Wormer en Wormerveer. Het anti-tol comité uit Wormer had zijn zin: de tol werd opgeheven. Wethouder M. Kraayer (Wormerveer) leest de verordening op. V.l.n.r. : onbekende fietser, man met bolhoed wethouder KVP G. de Vries van Wormer, rechts van hem burgemeester Pieter Kooiman, wethouder Kraaijer (met verordening) en dhr E. Meijns en dhr Woudstra.
‘Gat van Wormer’
(H)eerlijke nostalgische platen van de ijsbaan, sportverenigingen als Onderling Genoegen uit 1906 en WSV uit 1930, Brassband Eensgezindheid uit 1904, de dorpswinkel, de opening van zwembad Het Zwet, het ‘gat van Wormer’, de politiek, het verbonden hoofd, de brandweer, de papierfabriek VanGelder, de gemeente, de polder, het groen, de dorpeling, het feest, het geloof/kerken, de vioolbouwer, de graficus, de historicus en vele, vele andere zaken komen in tekst en beeld. Samen laten ze zien hoe heden en verleden op vele manieren met elkaar zijn verbonden in Wormer.
Badmeester Jan Kuiper houdt mevrouw Kok van Tricht aan de lijn. Dames van zwemclub De Waterratten kijken kritisch toe.
Oudste kolfclub van Nederland
“Wist je dat in Wormer de oudste kroeg van de Zaanstreek is gevestigd? En dat ons dorp ook de oudste kolfclub van Nederland heeft? En dat er wel meerdere ‘gaten van Wormer‘ waren? Zo was er een boer die ook zo’n vreemd gat in zijn land vond. Hij hield het stil om geen vreemd volk op z’n land te krijgen”, zegt Frans Koelemer.
Dit WSV ‘30 elftal was kampioen Res. 3e klas B 1937-1938. Achterste rij v.l.n.r. (alleen de spelers): Cor Graas, Piet Rozemeijer, Piet (Pim) Kee, Piet Nooij en Henk Binken. Middelste rij v.l.n.r. B. Piet, Dirk Graas, Jan Kee en Jaap Butter. Liggend v.l.n.r. Paul Dudock en Cees Nooy.
Primeur
Op Open Monumentendag wordt nog een primeur onthuld; het hervonden vaandel van Kolfclub Togido (Tot Ons Genoegen Opgericht). “Het vaandel werd in een garagebox in Assendelft gevonden. Dit vaandel is in 1907 gemaakt en krijgt na Open Monumentendag een mooie plek in Het Moriaanshoofd. De onthulling past in het straatje van wat we als Historisch Genootschap willen: het verleden levend houden”, vult Albert Stol aan.
Nederlands Kampioenschap kolven in Het Moriaanshoofd te Wormer in september 1991. Truus Hooijschuur is er niet in geslaagd het Nederlands Kampioenschap kolven voor dames op haar naam te schrijven.
Betaalbaar
Vul daarbij maar aan ‘ook betaalbaar houden’. Want het prachtige boek Levend Verleden Wormer kost slechts 17,50 euro. Voor eenzelfde bedrag ben je ook een jaar lid van het Genootschap. De leden krijgen dan vier keer per jaar de nieuwsbrief Torenklanken toegestuurd, kunnen gratis naar de bijeenkomsten, zoals diapresentaties, een lezing of filmavond. En je ontvangt gratis het Jaarboek.
Op Open Monumentendag is het boek Levend Verleden Wormer te koop en daarna vanaf 12 september bij Loek Weenink en via de website genootschapwormer.nl
Programma 9 september
Het programma tijdens Open Monumenten vindt plaats in Café Groos (voorheen verenigingsgebouw Ons Huis St. Joseph) en in theater Kaasfabriek boven het café. Het thema luidt ‘Levend Verleden Wormer’.
Om 10.00 uur is de opening. Van 10.00 tot 16.00 uur zijn er historische films te zien in Café Groos. Zoals over de palingvisserij in het Wormer-en Jisperveld door de familie Saft en de film Wormer 700 Jaar Tolvrij.
Het Wapen van Wormer geschilderd door Tijmen Arendsz. Kraft, 17e eeuw siert de omslag van het boek. Levend Verleden Wormer.
Om 11.00 uur is de presentatie van het boek Levend Verleden Wormer. (oplage 300 exemplaren)
Om 13.00 uur is er een lezing over de beschuitbakkerijen in Wormer door Peter Tange. De lezing is in Theater de Kaasfabriek. De oud-burgemeester staat bekend om zijn boeiende verhalen over de geschiedenis van Wormer.
Om 14.30 uur is er een lezing over Wormer- en Jisperveld door Ron van ’t Veer. Locatie: Theater de Kaasfabriek. Zijn lezing gaat over veenvorming in het verleden en in de toekomst. Een actueel thema.
Om 17.00 uur is er in Café Groos een informeel buffet om met een ieder te praten over het rijke verleden van Wormer. Kosten € 20,- per persoon (drankjes niet inbegrepen).Reserveren en betaling vooraf via bankrekeningnummer: IBAN NL43 RABO 0114 5401 79 t.n.v. Historisch Genootschap Wormer o.v.v. ‘reservering buffet’. Tot 1 september kun je je opgeven.
Wie meer wil weten over het Historisch Genootschap kan ook een mailtje sturen naar Frans Koelemeijer - franskoelemeijer@kpnmail.nl - of Albert Stol - albertenjoke@hotmail.com
Uiteraard werden er bomen teruggeplant, bijvoorbeeld op zaterdag 4 mei 1929. Onder grote belangstelling werd onder leiding van burgemeester P. Kooiman een boomplantdag gehouden. Op de foto de jongste van de deelnemende jeugd met een flesje met zijn naam erin dat in het plantgat werd gedeponeerd. Zou het ooit nog tevoorschijn komen?
