ZMC-dermatoloog Marion de Vries geeft advies tot veilig zonnebaden

‘Wees zuinig op je huid en bescherm je goed tegen zonnebrand’

Je ziet nog maar een enkeling op het strand met een diep donkerbruin velletje dankzij urenlang zonnen, bij voorkeur ingesmeerd met olie in plaats van zonnebrandcrème. De meeste mensen weten nu wel dat dit superslecht is en het risico op huidschade en huidkanker enorm vergroot. Tegelijk staat een zongebruinde huid synoniem voor ‘gezondheid’. We hebben de zon ook keihard nodig.

Voorkom huidschade met zonnebrandcrème 

“De zon zorgt ook voor de aanmaak van de nodige vitamine D. En bij sommige huidaandoeningen zoals psoriasis en eczeem kan zonlicht zelfs voor verbetering zorgen”, licht dermatoloog Marion de Vries toe. “Maar ook voor deze patiënten geldt dat ze niet te lang in de zon moeten gaan zitten. Een goede balans is belangrijk. Te lang te veel zon kan voor huidschade zorgen. Natuurlijk helpen we mensen dan met onze zorg, maar liever voorkomen we het. Dus geniet van de zon, maar wees zuinig op je huid.”

Licht maakt gewoon blij

De specialist kan zich goed voorstellen waarom mensen zich zo aangetrokken voelen tot de zon: “Licht maakt gewoon blij. In Scandinavië zie je dat mensen relatief weinig zonlicht krijgen. Sommigen hebben daar lichttherapie nodig om wat minder depressief te worden.”

Zonlicht helpt ook goed tegen de depressiviteit.

Een zonnebad is dus goed voor je gestel, maar niet te lang. “Maar pas op: zowel de UVA als de UVB in het zonlicht brengen schade aan. UV-A stralen dringen diep in de huid door (tot in de lederhuid), kunnen collageen en elastine  aantasten en daardoor huidveroudering veroorzaken. UV-B stralen dringen minder diep in de huid door (in de opperhuid) en veroorzaken DNA schade (waardoor huidkanker) en zonverbranding.”

Zonnebrandcrème en kanker

Tegelijk blijkt uit verschillende studies dat wie zonnecrème gebruikt, vaker huidkanker krijgt. Melanoom in het bijzonder.
Wat huidkanker betreft liegen de cijfers er volgens De Vries niet om: “Met landelijk 77.000 diagnoses per jaar is het nu al de meest voorkomende vorm van kanker. En de stijgende lijn zet zich voort. De verwachting is dat 1 op de 5 Nederlanders ooit te maken krijgt met huidkanker. Goed om te benadrukken: al die gevallen komen niet alleen door de zon, maar ook door de zonnebank.”

Belangrijk weetje: iemand die in het voorjaar een zonnebankkuur heeft gedaan kan op de eerste dag van zijn/haar strandvakantie nog erg verbranden. De zonnebank (met name UV-A) zorgt voor een mooi bruin kleurtje, maar niet voor een verdikking van de opperhuid (effect van UV-B, waardoor bescherming tegen verbranden.

Dikke laag zonnebrandcrème

Bovendien gebruiken we zonnecrème doorgaans niet zoals het hoort. Bij het bepalen van de beschermingsfactor van de zonnecrème wordt uitgegaan van twee milligram zonnecrème per vierkante centimeter. Zo’n dikke laag brengt niemand aan. De meeste mensen gebruiken nog niet de helft daarvan. Bovendien smeren we ons niet vaak genoeg opnieuw in. (bron: EOS Wetenschap).  

Geniet met mate van de zon, wil De Vries aan iedereen meegeven. “Voorkom dat je huid verbrandt. Het zorgt niet alleen voor roodheid, maar ook voor blijvende dna-schade van de huid.”

Zonadvies: smeren, kleren, weren

De specialist krijgt vaak de vraag hoe lang je zonder bescherming in de zon kunt zitten. Daar is volgens haar niet zomaar een antwoord op te geven. “Dat ligt onder meer aan je huidtype. Iemand met een zeer donkere huid merkt nauwelijks iets. Maar iemand met een rossige huid kan al bij de eerste zonnestralen verbranden. Daarnaast heb je nog te maken met de zonsterkte (de zogenaamde uv-index), met het tijdstip van de dag en met het jaargetijde: in het voorjaar is je huid nog niets gewend, in het najaar kan ze meer hebben.”

Smeer niet te zuinig

“Ons advies is sowieso: Ga je voor langere tijd in de zon? Doe aan smeren, kleren en weren. Of nog beter: kleren, smeren en weren. Smeer je in met een zonnebrandcrème – minstens factor 30 én niet te zuinig – en doe dat om de twee uur. Zelfs een zonnebrandcrème met factor 50 beschermt alleen voor 98% als je voldoende gebruikt en om de paar uur bijsmeert. Ga je naar het strand? Smeer je dan alvast thuis in, want zonnebrandcrème heeft tijd nodig om in te werken. En ben je in het water geweest, smeer je daarna meteen weer in. En ja, óók als je waterproof crème hebt gebruikt.”

‘Bakken en braden’ op het strand is lekker, maar neem een zonnebad met mate en voorkom huidschade. (Foto: Dirk Karten)

T-shirt aan en pet op

De Vries pleit ook voor bescherming door kleding. “Houd bijvoorbeeld je T-shirt aan of zet een pet op. Voor kinderen is er zonwerende kleding op de markt en die is nu ook steeds vaker voor volwassenen beschikbaar. Wel goed om te weten: een wit T-shirt dat nat is, biedt wel even bescherming, maar houdt niet de hele dag de uv-straling tegen.” 

De beste oplossing is volgens De Vries om de zon te weren. “Onder een parasol, boom of elders in de schaduw ben je uiteindelijk het best beschermd. Alhoewel, een parasol houdt slechts 50% van de uv-straling tegen. Let ook op de weerkaatsing van zonlicht via zand of water. Verder is het belangrijk om te weten dat uv-straling door mist en dunne bewolking heen kan komen.”

Missie in zonbescherming 

De vier dermatologen in het Zaans Medisch Centrum hebben het tot hun missie gemaakt om zoveel mogelijk mensen te wijzen op een verstandig zonbeleid. “Met ons vieren zien we heel veel patiënten. Al die mensen én iedereen om hen heen drukken we graag op het hart om zuinig met de huid om te gaan. En zien mensen een huidverandering bij zichzelf die ze niet kunnen verklaren – zoals een plekje dat groeit, van kleur verandert, blijft bloeden of blijft jeuken – ga dan naar de huisarts.”

Als last but not least hun tip: “Geniet van de zon, maar doe dat met mate en zorg voor bescherming.”