Boek als lofdicht om imago van vmbo positief te benadrukken

Als oud vmbo-leerling heb ik me de afgelopen 21 jaar met veel liefde en passie ingezet voor deze leerlingen. Dagelijks kom ik nog oud- leerlingen tegen die mij vol trots en enthousiasme vertellen over wat zij inmiddels in het werkzame leven bereikt hebben. Met mijn boek Ode aan het Vmbo dat binnenkort uitkomt, geef ik een laatste positieve impuls aan het vmbo voordat ik op reis ga. Ik wens iedereen veel succes en wijsheid.

Extra respect

Ik ga op reis en neem mee: mijn liefde voor het vmbo. Al jaren wordt er geprobeerd om het imago te verbeteren. Wij zijn in 2022 nog steeds niet in staat om als maatschappij of als individu onze leerlingen op het vmbo te omarmen en te beseffen dat wij ze niet geven wat ze verdienen. Deze leerlingen verdienen extra respect en waardering voor het feit dat wij ze al jaren opzadelen met een negatief imago. Nu zullen er mensen zijn die zeggen: ‘Dat valt toch wel mee?’

Natuurlijk, er zijn prachtige artikelen en tv-momenten geweest waardoor het vmbo op een positieve manier in het nieuws kwam. Dit komt doordat de maatschappij opeens beseft dat er een tekort aan waardevolle beroepen ontstaat. Wij kunnen niet zonder deze beroepen. Maar wordt het vmbo op die manier echt in een positief daglicht gezet? Of is dit vooral eigenbelang? Blijkbaar is een imago veranderen een complex gebeuren. Dat zal de reden zijn waarom het nog niet gelukt is. Ik heb mij de afgelopen jaren vaak afgevraagd wat nou het echte probleem is.

Er wordt in Nederland nog steeds over hoogopgeleiden gesproken, zien wij daarom de vmbo-leerling automatisch als laagopgeleid? Heeft het met onmacht te maken dat wij gewoon niet weten hoe en waar we kunnen beginnen? Begint het imago zich misschien al te ontwikkelen op de basisschool? Als kinderen van een jaar of zeven al in aanmerking komen voor een plusklasje, zijn de andere kinderen dan automatisch de minnetjes van de maatschappij? Heeft het met ons onderwijssysteem te maken? Komt het door ouders die het beste met hun kind voor hebben en daardoor proberen het advies van leerkrachten te beïnvloeden, om een zo hoog mogelijke doorstroom naar het vervolgonderwijs te krijgen? Geeft de naam vmbo niet genoeg status? Moeten wij als medewerkers meer investeren in een beter imago? Wordt het imago door woorden gecreëerd?

Afstromen?

Als een leerling van de havo afstroomt naar het vmbo is dat dan een achteruitgang? Zou het kunnen dat deze leerling een niet passend schooladvies heeft gehad en eigenlijk opstroomt naar de plek die wel goed voor hem of haar is. Als een leerling van het vmbo naar de havo gaat, wordt dit altijd vol trots naar buiten gebracht. Gebeurt dit ook bij afstromers? Waarom heeft de naam mavo een magisch effect en gebruiken ouders en scholen de naam nog steeds terwijl deze formeel niet meer bestaat? En waar is de media als vmbo-leerlingen hun examenperiode ingaan? Er is nauwelijks berichtgeving en enthousiasme. Een paar weken later, wanneer havo/vwo examen doet is er dagelijks aandacht voor deze leerlingen.

‘Laten wij alsjeblieft stoppen om vmbo-leerlingen alleen als praktijkmensen af te schilderen’

Ik stel dit heel expliciet om te laten zien hoe complex de situatie is. Even voor de duidelijkheid: ik geef niemand de schuld van het slechte imago. Het is goed dat leerlingen individueel kunnen groeien en met maatwerk op het niveau komen waar zij zich het beste kunnen ontwikkelen. Door mijn verbondenheid met leerlingen en mijn passie voor het vmbo besef ik dat wij vooral met kleine veranderingen gezamenlijk de grootste stappen kunnen zetten. Laten we ophouden het imago wat nu bestaat over het vmbo in stand te houden. Doeners worden onze leerlingen vaak genoemd. Het is de hoogste tijd dat wij als maatschappij iets gaan doen.

Niveau passend

Laat kinderen van jongs af aan horen: je mag alles worden wat je wilt en op welke manier je daar komt maakt ons niet uit, wij helpen je. Kinderen moeten niet op hun tenen lopen. Het niveau moet passend zijn voor elk kind. Zo zal elk kind zijn eigen stappen kunnen zetten naar vervolgopleidingen. Onze vmbo -leerlingen kunnen alles worden in het leven. Iedereen die nu denkt dat dat niet waar is, beïnvloed het imago van het vmbo negatief en zet onze prachtige leerlingen mentaal onder druk. Het vmbo is een belangrijke opstap naar de toekomst. De veelzijdige mbo en hbo-opleidingen kijken uit naar onze leerlingen.

Laten wij alsjeblieft stoppen om vmbo-leerlingen alleen als praktijkmensen af te schilderen. Het is de halve waarheid. Ook onze leerlingen hebben verplichte algemeen vormende vakken waar zij examen in doen. Daarnaast hebben ze inderdaad uren beroepsgericht onderwijs waar ze ongelofelijk van genieten. Ook bij deze vakken moeten ze de theorie onder de knie krijgen en volgen er examens.

Door doorzettingsvermogen, hard werken, doelen stellen en verantwoordelijkheid nemen zal elke leerling kunnen doorstromen naar het niveau wat het meest passend is. Het belangrijkste is dat leerlingen op de plek komen waar ze volledig tot hun recht komen. Welke vervolgopleiding doet er dan niet toe. Als wij de druk in de maatschappij iets zouden verminderen kunnen kinderen hun hart volgen in wie ze willen zijn en zelf de keus maken welk beroep ze willen gaan uitoefenen. Waarschijnlijk kiezen meer leerlingen dan ook voor de beroepen waar nu een schrijdend tekort aan is.

Vernieuwingen

De afgelopen jaren heeft het vmbo veel goede vernieuwingen doorgemaakt. Er zijn mogelijkheden waar wij jaren geleden alleen maar van konden dromen. Er zijn zoveel leerwegen, vakken, profielen en keuzemogelijkheden. Weet u dat leerlingen op het vmbo ook meerdere vakken op verschillende niveaus kunnen volgen? Misschien goed om eens langs te gaan bij een school in uw buurt. Ga eens kijken op een open dag en beleef wat de mogelijkheden zijn. Praat eens met uw (klein)kind over wat hij of zij allemaal leert en doet op school.

Ouders, misschien zijn de cito-scores van uw kind zo dat het naar het vmbo mag en niet moet. In plaats van discussies te voeren over het niveau met de docent op de basisschool, feliciteer uw kind. Als u met uw kind in groep 8 een vmbo -school bezoekt geniet dan van de mogelijkheden en ga niet meteen op jacht naar informatie over hoe uw kind zo snel mogelijk naar een hoger niveau kan doorstromen. Zeg op een verjaardag trots tegen iedereen: ‘Mijn kind gaat naar het vmbo!’. En zeg daar dan niet achteraan, ‘maar hij doet daar wel het hoogste niveau’. Het is zo simpel, zeg gewoon gefeliciteerd zonder op- of aanmerkingen. Laten wij onze kinderen leren dat ze zich zelfverzekerd en trots mogen voelen over welk advies dan ook.

Talitha Kuchler