Luilak vieren bij oliemolen Het Pink
ZAANSTREEK – Vanavond, de nacht van vrijdag op zaterdag voor Pinksteren, is het Luilak. De drie Pinksterdagen, waarop niet gewerkt hoefde te worden, noodzaakte een vroeg opstaan op de dag ervoor, om alle voorbereidingen te treffen. Voor de Zaanse jeugd was het ooit een mooi moment om oude conservenblikjes achter je fiets te binden en ’s ochtends vroeg ermee door de straten te rijden onder het roepen van ‘luilak, beddezak’ om de nog slapende buurtgenoten wakker te maken.
‘Luilak, beddezak, staat om negen uren op, negen uren, half tien, dan kan men de luilak zien!’ Ook zijn er schavuiten die aanbellen en hard wegrennen. ‘Luilak, beddezak’ is een typisch Nederlands liedje dat traditioneel bij het gelijknamige volksgebruik of kwajongensfeest wordt gezongen om langslapers op de zaterdagochtend voor Pinksteren te bespotten en wakker te maken.
Poffertjes en trekzak
Alhoewel de echte luilakviering op de zaterdagmorgen vrijwel uit de Zaanstreek is verdwenen, daarvoor in de plaats wordt de laatste jaren door steeds meer molenaars het Pinksterweekend ingeluid door de molendeuren in de nacht van de vrijdag op zaterdag open te zetten. Dit jaar gebeurt dat bij oliemolen Het Pink, Pinkstraat 8 in Koog aan de Zaan. De molen is vanavond open van 19.00 tot middernacht. De molen draait en slaat olie, er is een poffertjeskraam aanwezig en de huismuzikant met trekzak zorgt voor muzikale omlijsting.
‘Luilakstand’
De Zaanse houtzaagmolens werden zaterdagochtend voor Pinksteren in de ‘Luilakstand’ gezet. Hierbij werd de molen in kruis gezet met de zeilen op de binnenroed voorgelegd. Bovenop de topeinden van de molen werd een flinke tak met groen geplaatst. Tussen de wieken hingen twee zaagselmanden. Hierna haalde het molenvolk warme bollen bij de bakker die ‘s ochtends genuttigd werden. Daarna werd de molen weer in bedrijf genomen. Op zaterdagochtend staan De Poelenburg, Het Jonge Schaap en Het Klaverblad in Luilakstand.
