Huisarts Kees Koolbergen stopt na 37 jaar

Algemeen
Huisarts  Kees Koolbergen gaat 1 oktober met pensioen.
Huisarts Kees Koolbergen gaat 1 oktober met pensioen. (Foto: vincentdevriesfoto.nl)

OUDORP - Na ruim 37 jaar huisarts en praktijkhouder te zijn geweest draagt Kees Koolbergen op 1 oktober het stokje over aan de 38-jarige Laura Duineveld-Versteegde. De lange werkdagen, de toenemende werkdruk, verregaande automatisering, en vooral veel meer administratie. Het hoort allemaal bij de dagelijkse praktijk van een huisarts. Desondanks blijft het beroep van huisarts het meest mooie en veelzijdige dat Koolbergen zich kan indenken. Hoe blikt de 65-jarige huisarts terug op zijn carrière?

Door Roxanne Borgman

In zijn werkkamer bij het Gezondheidscentrum Oudorp schuift Kees Koolbergen strategisch nog even wat spullen opzij als de fotograaf arriveert. Laura moet erom lachen: “Het is meestal een rommeltje in zijn werkkamer. Het ziet er nu een stuk netter uit.” Koolbergen weet zijn voormalige huisarts in opleiding aardig van repliek te dienen: “Straks is het jóúw werkkamer.” 

De fotograaf neemt wat foto’s van Koolbergen achter zijn bureau. De bloeddrukmeter en het anatomisch model op de kast achter hem staan er goed op. Natuurlijk moet er nog en foto komen waarop Kees en Laura samen te zien zijn. Ze staan buiten voor de praktijk, bij het bordje waarop nog de naam van huisarts Kees Koolbergen prijkt. “Hier had eigenlijk jouw naam al moeten staan, Laura,” zegt Koolbergen. Nog één dag, en dan wordt die uitspraak werkelijkheid.

Jonge huisarts in de jaren ‘80

Toen Koolbergen in 1985 de praktijk in Oudorp overnam was hij nog maar 28, “een jong piepeltje”, zo noemt hij zijn jonge zelf. Dat hij de praktijk kon overnemen was volgens Koolbergen bijzonder. “Ik had allerlei plekken in het land aangeschreven of ik daar als huisarts terecht kon, maar uiteindelijk hoorde ik via via dat er hier in Oudorp een huisarts ging vertrekken. Omdat ik beschikbaar was heb ik zijn praktijk overgenomen.” Het ging volgens Koolbergen abrupt. Hij had de praktijk al voordat hij officieel zijn huisartsendiploma kreeg. En om onder zijn vervangende dienstplicht uit te komen waren zijn vrouw en hij nog snel getrouwd.

‘Ik wilde dierenarts worden. Maar daar heb ik nog eens goed over nagedacht’

Koolbergen wist al van jongs af aan dat hij arts wilde worden. Maar hij twijfelde nog over de richting: “Vroeger wilde ik dierenarts worden. Maar daar heb ik nog eens goed over nagedacht. Ik zag het niet zo zitten om mensen met hun manke cavia’s te helpen, terwijl het mij juist ging om het menselijke aspect.” Dat hij geen specialist wilde worden werd hem duidelijk toen hij coschappen liep in het ziekenhuis. Het was hem te hiërarchisch qua structuur. “Het sprak mij minder aan en ook de sfeer destijds paste niet bij mij. Ik wilde niet alleen contact met mensen als zij een kwaal hadden. Ik wilde iemand echt in zijn geheel zien, in zijn omgeving, met zijn gezin en familie. Je staat dichtbij de mens, weet wanneer er iets niet klopt, en kunt dus continuïteit van zorg waarborgen. Dat is echt uniek en mooi, en dat boeide mij zo aan het vak.”

Verder als SCEN-arts

Na zijn pensioen als huisarts gaat Koolbergen verder als SCEN-arts (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland) en zal hij als bestuurslid verbonden blijven bij HONK (Huisartsen Organisatie Noord-Kennemerland). Op de vraag of het niet zwaar is om SCEN-arts te zijn is Koolbergen van mening dat het zwaarder is om als huisarts euthanasie uit te voeren dan om als SCEN-arts te toetsen of iemand inderdaad uitzichtloos lijdt. “Je hebt als huisarts te maken met iemand die je al veel langer kent,” vertelt Koolbergen. “Je hebt een emotionele betrokkenheid opgebouwd en dat vind ik veel zwaarder dan ingeschakeld worden als beoordelaar.”

‘Ik had er begrip voor dat het uiteindelijk tot euthanasie kwam’

Koolbergen kent vele casussen waarin hij euthanasie toepaste. Meestal waren het patiënten die kanker hadden en terminaal waren, maar er was ook een patiënt die ernstig fysiek gehandicapt was. “Ze was eind 40, geloof ik, en ze was ondanks haar handicap erg actief. Ze had een groot netwerk en ging met de rolstoelbus overal heen. Ze kon ook prima haar verhaal doen. Maar ze kreeg steeds meer beperkingen en kon op een gegeven moment alleen maar in bed blijven liggen. Was het leven voor haar uitzichtloos? Ja. Ze was klaar met het leven. Ik had er begrip voor dat het uiteindelijk tot euthanasie kwam.” Zoals met elk euthanasieverzoek was het zwaar, maar hij kan er ook met tevredenheid op terugkijken. “Je moet het met je geloof en geweten in overeenstemming kunnen brengen. En het is veruit het beste als de huisarts het doet die een vertrouwensband met de patiënt heeft opgebouwd.”

Huisarts als ondernemer

Vroeger begon Koolbergen met twee huisartsen en twee assistenten. Inmiddels is de praktijk uitgegroeid naar veertien medewerkers, terwijl het aantal patiënten gelijk is gebleven. Koolbergen heeft in de afgelopen 37 jaar veel zien veranderen. “Vroeger was het moeilijk om je als praktijkhouder te vestigen, nu kiezen veel huisartsen ervoor om waarnemend huisarts te blijven. Ze hebben minder verplichtingen, zijn flexibel in hun uren en tijdsindeling, en kunnen lang de kat uit de boom kijken. Ze hebben niet het gedoe van de praktijkorganisatie en de verzekeraars. Van de steeds verregaande digitalisering. 

Daarbij zouden gemeentes best wat meer mogen meedenken en faciliteren bij de start van een nieuwe praktijk. Zo wordt er bij de planning van een nieuwe wijk soms onvoldoende rekening gehouden met de noodzaak van een gezondheidsvoorziening in die wijk, waaronder een huisartspraktijk.”

Voor het administratieve ‘gedoe’ heeft Koolbergen sinds 2 jaar een praktijkmanager. Zij is gedetacheerd vanuit HONK en helpt met de administratieve lasten, het verbeteren van de kwaliteit van zorg, en het bevorderen van de samenwerking. “Voor de praktijkmanager had ik het als praktijkhouder veel drukker. Ik heb gelukkig ook veel steun gehad aan mijn vrouw die mij hierbij hielp, maar het is toch een onderneming. Je moet alles zelf doen en je zit vast aan allerlei gedoe. Dat ondernemen ligt me niet echt. Het is nooit mijn hobby geweest. Ik wil graag dokteren. Toch is die last enorm toegenomen sinds vroeger.”

‘Ondernemen ligt me niet echt. Ik wil graag dokteren’

Koolbergen geeft toe dat deze last deel heeft uitgemaakt bij zijn keuze om met pensioen te gaan. “Ik proef steeds meer irritatie bij alle regeltjes en gedoe. Er worden steeds meer dingen bij verzonnen om al die administratie te beperken, maar daar komen dan weer andere dingen voor in de plaats die opnieuw aandacht en tijd vergen.”

Als dr. Laura Duineveld-Versteegde, die als huisarts in opleiding bij Koolbergen in de praktijk werkte, niet had aangegeven toe te zijn aan een eigen praktijk, had Koolbergen zijn pensioen nog wat langer uitgesteld. “Ik dacht: ik heb nu een goede opvolger gevonden en dat speelde ook zeker mee. Ik wil mijn praktijk wel met een goed gevoel kunnen overdragen en bij Laura heb ik toch een aardige en goede dokter gevonden.”

En hoe gaat Laura de komende 37 jaar de administratieve last verbijten? “Ik zal gaan zoeken naar manieren om dit efficiënter in te delen zodat het behapbaar blijft. En gelukkig kan ik de last delen met mijn man, die is ook huisarts.”