Alternatieve plan voor Het Groene Veld
Cultuur en recreatie in plaats van nooit besproken energiecentrales
“Wij plaatsen onze buurtvisie tegenover de verstening en verstedelijking die we in heel Noord waarnemen”, zegt Gaston Remmers, woordvoerder van de omwonenden van het Groene Veld afgelopen woensdag in de Burgerzaal van het stadsdeelhuis, die flink bezet is met een meelevend publiek. Remmers: “In het Groene Veld haal je tenminste nog adem.” En dat wil de buurtbelangenvereniging Jeugdland, Elzenhagen en Noorderkwartier (JEN) graag zo houden. Maar er zijn ook andere nooit in de stadsdeelcommissie besproken bestemmingen die hier ruimte opeisen.
door John Jansen van Galen en Tom Tossijn
Kent u Het Groene Veld? Het is een ware stadsjungle, een geaccidenteerd ruig gebied van 7 hectare aan de Noordrand van Noord bij het Noordhollandsch Kanaal – voorheen wel bekend onder de naam Sportdriehoek. Er zijn bosschages, waterlopen, struikgewas en de verlaten gebouwen van de voormalige waterzuiveringsinstallatie. Er leven boommarters, ijsvogels, buizerds, een havik, een vos, een witte uil. In de slibvelden van de vroegere waterzuivering daarvan huist vier jaar de nomadische community van ‘vrije kunstenaars’ die toen moesten vertrekken van het ADM-terrein in het Westelijk Havengebied. Er loopt een pad doorheen dat gewijd is aan de veertienjarige jongen die hier tijdens de pandemie omkwam, het Pepijnpad.
Vrije kunstenaars
Er kwam nooit iemand, maar sinds vlakbij de nieuwe wijken Elzenhagen-Noord en Jeugdland zijn verrezen wandelen en hollen de omwonenden door deze rimboe. De vrije kunstenaars hebben met hun Vereniging De Verademing de opstallen van de waterzuivering opgeknapt en willen allerlei culturele activiteiten ontplooien. Ze organiseren er al maandelijks een buurtborrel.
De gemeente Amsterdam bestemt Het Groene Veld echter voor de ‘stedelijke behoefte’ aan een hulpwarmtecentrale van Vattenfall en een onderstation van Tennet, alsmede een rugbyclub. De vereniging JEN verzet zich tegen die centrales, de bewoners voelen zich door de plannen overvallen en ‘niet gehoord’. Daarom hebben ze een uitvoerige ‘buurtvisie’ opgesteld die in de eerste plaats het terrein vanwege het overstromingsgevaar ongeschikt verklaard voor de beoogde energie-inrichtingen en in de tweede plaats een program formuleert voor culturele en cultuurhistorische activiteiten in Het Groene Veld. “Met levensvreugde en de inspiratie van bestemmingen als cultuur, groen, recreatie, sport en andere activiteiten willen we bij de gemeente aan tafel komen over de toekomst van het gebied,” zegt Remmers tegen de leden van de stadsdeelcommissie. “Denk met ons mee! We snappen dat de stad energievoorzieningen nodig heeft maar denken dat er betere opties zijn die onvoldoende zijn onderzocht.” Zoals wellicht een terrein bij de Cornelis Douwesweg voor die centrales?
‘Vlekkenplan’
Stadsdeelcommissielid Lodewijk Bleijerveld (PvdA) constateert dat de energiebestemmingen “in het verleden zijn vastgelegd zonder dat wij er als commissie ooit bij betrokken zijn geweest”. Hij ziet het Pepijnpad als een “stevige stimulans voor andere bestemmingen: workshops, buurtborrels en bruiloften”.
Stadsdeelvoorzitter Brahim Abid (portefeuillehouder Ruimtelijke Ordening en Groen) dempt de verwachtingen: “Tot de hulpwarmtecentrale en het Tennet-onderstation is al jaren geleden besloten omdat de stad die nodig heeft. En over de bewoning hebben wij niets te zeggen. We moeten ons realiseren dat de huisvesting van ADM’ers daar eind 2024 stopt.” Maar, zegt Abid: “We moeten over nieuwe bestemmingen met elkaar in gesprek gaan.” Hij oppert terloops een ‘vlekkenplan’ waarin zoveel mogelijk van de door de gemeente en de buurt bepleite functies kunnen samengaan.
‘Gemakzucht’
Woordvoerder Remmers is ‘blij’ met de opkomst van buurtbewoners afgelopen woensdagavond, mild over de ‘interesse’ van de stadsdeelcommissie maar ontevreden over de ‘formalistische’ opstelling en de ‘gemakzucht’ van het dagelijks bestuur. “Het kan zijn dat dit alles niet tot hun bevoegdheid behoort, maar ze zouden minstens kunnen laten zien dat ze oog hebben voor het belang van het Groene Veld en als ‘pleitbezorger’ voor de buurt moeten optreden. We zijn jarenlang op de hoogte gesteld van en geraadpleegd over allerhande plannen voor het gebied, maar hoorden pas begin 2022 voor het eerst van het voornemen er installaties te bouwen voor de energievoorziening, zonder dat we daar iets over te zeggen kregen.” Hij benadrukt dat het niet de bedoeling van JEN is de bouw van die energie-installaties tot elke prijs tegen te houden, maar wil dat alle mogelijke locaties in samenspraak met de buurt grondig tegen elkaar afgewogen worden. “De keuze moet degelijk onderbouwd worden.”
Dat de voormalige ADM’ers volgend jaar van het terrein zullen vertrekken staat voor hem allerminst vast. Ze hebben daar zelf mee ingestemd maar dat was ‘uit overmacht’. “Ze zijn, net als asielzoekers, van het kastje naar de muur gestuurd.” De gemeente zag hen vooral als ‘lastpakken’. Ze konden er aanvankelijk, met name door de pandemie, weinig cultureels tot stand brengen maar nu zegt Remmers: “Jeetje, wat hebben die mensen al tot stand gebracht. Ze hebben er goud geschapen.”
De volgende stap voor JEN ligt voor de hand: naar de Stopera, naar het centrale stadsbestuur. Wordt vervolgd.
