Marijke Wiersma regisseert een gekke familie in Kaeskoppenstad
NieuwsLANGEDIJK/ALKMAAR - Het jaarlijkse evenement Kaeskoppenstad is niet meer weg te denken uit Alkmaar. De oude stad wordt twee dagen bevolkt door zo’n 400 edellieden, soldaten en bedelaars. Het is zo levensecht dat je haast vergeet dat er een hele organisatie achter zit, zoals regisseur Marijke Wiersma, een geboren Langedijker.
Begin juni werd d’Oude Stad van Alkmaar twee dagen lang omgetoverd tot Kaeskoppenstad. Sinds 2008 trekt het evenement zo’n 25.000 bezoekers per dag, vanuit heel Nederland. Deze bezoekers worden voor eventjes teruggebracht naar 1573, de periode na het Alkmaars Ontzet, waarin de stad het nationale baken van hoop en opstand voor heel Nederland is geworden. De 400 vrijwillige figuranten spelen allemaal een rol en daarin worden ze begeleid en gecoacht door regisseur Marijke Wiersma. Voordat we ons verplaatsen naar de zestiende eeuw, vertel Marijke ons over haar eigen verleden, een paar honderd jaar later.
“Ik kom van de Provinciale Weg in Oudkarspel uit het gezin van een kunstenaar en een juf (Sietse en Tineke Wiersma, red). Ik nam een beetje van beide over en ik ben op de Toneelschool in Arnhem de opleiding tot theaterdocent en regisseur gaan volgen. Momenteel geef ik trainingen teambuilding, conflicthantering en bemiddeling en ik werk vast op een middelbare school als theaterdocent in Rotterdam. Na Arnhem kwam ik daar terecht, maar ik heb altijd een band met de regio Langedijk en Alkmaar gehouden.”
Foto: Frits van Eck
Als we haar willen vragen hoe ze bij Kaeskoppenstad terecht is gekomen, onderbreekt ze ons. “Daar kom ik zo op. Sorry dat ik je onderbreek, maar dat heb je als je met een regisseur spreekt hè”, zegt ze lachend.
“Als tiener werkte ik in een bioscoop in Alkmaar met Mirella Doss. Zij ging de opleiding Event Management doen, ik toneelschool, en in die tijd hebben we samen al een voorstelling met kinderen gedaan.
Van acteur naar regisseur
Kaeskoppenstad is een stichting, die de organisatie uit handen geeft aan Doss Event Support van Mirella, die al vanaf het begin betrokken is bij de organisatie. Via haar heb ik een jaar als acteur meegedaan. Toen kwam de vraag of ik een regisseur wist of dat ik het misschien zelf wilde doen en inmiddels ben ik al tien jaar regisseur. Ik voel me ook echt verbonden met het evenement. Het is meer dan gewoon werk. Dit is mede te danken aan een vaste groep vrijwilligers die zich al jarenlang inzet en bijvoorbeeld ook helpt met de workshops. Je staat er echt als een team.”
Foto: Frits van Eck
Over haar zeer uitdagende werk bij het evenement vertelt ze: “De bezoekers lopen een route door de stad en in feite doen de acteurs aan straattheater. Als je je inschrijft kan je een voorkeursrol opgeven en wij proberen daar rekening mee te houden. Alle acteurs krijgen dus een rol toebedeeld en een workshop vooraf, die ik helemaal voorbereid.
Ervaring
Wat ik ze wil leren is belangrijk, maar ook ingewikkeld. Sommige vrijwilligers hebben veel spelervaring, anderen nul komma nul en dat maakt het soms lastig. Het is wel belangrijk dat we voor iedereen openstaan, want we willen een grote maatschappelijke betrokkenheid hebben.
Foto: Lucienne van der Stouwe
De acteurs krijgen onder meer wat do’s en don’ts mee en heel veel info. Hoe ga je bijvoorbeeld om met het publiek? Soms wil je interactie, maar de route mag ook niet te lang duren, dus je kan als acteur niet op iedereen afstappen.
Foto: Frits van Eck
Personages moeten ontwikkeld worden, ze moeten samenwerken, maar ze moeten ook vijf uur in hun rol blijven. We geven dus verhaallijnen, we creëren conflicten, die maar een paar minuten mogen duren en we geven de acteurs veel vrijheid. We hebben nu voor het eerst een experiment gedaan met een ‘freeze’. Iedereen staat op hetzelfde moment stil en de hele stad wordt een levend schilderij. Het geeft echt een heel tof beeld als de hele stad bevriest.”
Foto: Frits van Eck
Onzichtbaar door de stad
Tijdens het evenement loopt Marijke door de stad, maar het liefst zo onzichtbaar mogelijk. “Het is zo groot geworden dat ik dat nu samen met een andere regisseur, een oud-student, doe. We lopen rond, we kijken of iedereen aan het spelen is, we kijken of er iets nodig is en of de personages goed verdeeld zijn over het gebied. We kijken of alles goed gaat en natuurlijk benoemen we het als er iets tofs gebeurt. Het is ook leuk om de acteurs vrijheid te geven. Bedelaars horen eigenlijk niet thuis in het edelengebied, maar sommigen zijn zo goed, dat ze zich juist door het hele gebied verplaatsen. Als het ergens even niet ‘leeft’ weet ik precies wie ik daar heen kan sturen. Dan heb je bijvoorbeeld Micha. Die speelt al jaren een gek, staat op de brug en die heeft een heel eigen personage. Dat doet hij zo goed, daar bemoei ik me niet mee. Maar zo kan ik er nog tien opnoemen hoor.”
Foto: Frits van Eck
Uitdagingen
Van edelen tot soldaten tot gevangenen. Iedere rol is anders en ook dat geeft veel uitdagingen. “Ik vind een rol uit een lagere klasse veel interessanter dan die van een edele. Waar kan je nog van genieten als je leven ellendig is? Dat zijn maatschappelijke thema’s die me meer aanspreken en die nu nog leven. Zowel in het theater als in het leven zelf zijn er veel conflicten die interessant zijn om op in te gaan en om te verbeteren. Als ik mee zou doen zou ik dus voor bedelaar gaan. Ik heb trouwens een keer een jurk aangedaan vanuit een belofte. Ik wist niet hoe snel ik hem uit moest doen. Dan weet ik meteen weer waarom ik regisseur ben geworden en geen acteur, haha!”
Volgend jaar is Kaeskoppenstad weer in het weekend van 1 en 2 juni! Zie voor meer informatie: www.kaeskoppenstad.nl.
door Chris Dekker