Rubriek Scoronlo: ‘De makers van Holland’

Moeras werd landbouwgrond, de zee getemd door stevige dijken en kleine nederzettingen groeiden uit tot steden. Tussen de jaren 900 en 1300 maakten mensen het Hollandse landschap. Het aantal Hollanders steeg van 6.000 tot 200.000. Tot midden juni loopt in het Huis van Hilde in Castricum een mooie tentoonstelling over deze makers van Holland.

Lees ook

Rubriek Scoronlo: ‘Het verhaal erachter’

 

Hoe ging die ontwikkeling in het gebied van Camp(erduin), Hargen, Groet en Schoorl? Een lang verhaal kort verteld. Oorspronkelijk woonden kleine groepen boeren op de hoger gelegen geestgronden. Direct grenzend aan hun leefgebied lagen grote, ontoegankelijke gebieden met hoogveen, dat later overdekt raakte met klei en zand. Rond de 10e eeuw begonnen boeren het veen kunstmatig te ontwateren. Vanaf de randen van het veen groeven ze haakse, parallelle sloten. Die ontginningsarbeid werd later systematisch aangepakt. Het ontwateren zorgde echter voor oxidatie en inklinking van de bovenlaag van het veen.

In de buurt van Schoorl was die bodemdaling niet het grootste probleem, maar wel de wateroverlast. Door de doorbraak van de duinenrij bij Petten kreeg de Zijpe een grote invloed op het stroomgebied van de Rekere. Eind 12e eeuw wierpen de bewoners van de buurschappen een dijkje op ter bescherming van hun akkers tegen hoge waterstanden. De dijk liep vanaf het buitenduin bij Schoorl naar de duinen van Petten. Rond 1250 kwam de Schoorlse Zeedijk gereed. In de 13e eeuw was de Grote Ontginning zo goed als voltooid. Voor akkerbouw bleek het ontgonnen land niet geschikt, maar wel voor veeteelt. In het gebied rond Schoorl bleven problemen met de waterhuishouding bestaan. Daardoor hadden de Schoorlse boeren het zwaar.

Volgens historicus Henk Stapel heeft ons gebied zijn middeleeuws karakter grotendeels behouden. Al wandelend of fietsend kijk je zo het verleden in. Meer weten, of je kennis met ons delen? Mail naar documentatieteam@scoronlo.nl

Ad Eekhout, lid documentatieteam Scoronlo