Monument voor Almersdorp feestelijk onthuld in Opperdoes

Algemeen
Jan Smit van Stichting Historisch Opperdoes, Tiny Groot en wethouder Harry Nederpelt.
Jan Smit van Stichting Historisch Opperdoes, Tiny Groot en wethouder Harry Nederpelt. (Foto: Albert Stam)

Voor Stichting Historisch Opperdoes was vrijdag 25 juni een feestelijke dag. Vijf jaar nadat de stichting het initiatief nam om op de provinciale rotonde op de kruising van de Westerzeedijk (N239) en de Almersdorperweg een monument als herinnering aan het verdwenen Almersdorp te plaatsen, werd het project afgerond.

Het kunstwerk, in de vorm van een kerkje, is ontworpen door beeldend kunstenaar Thea van Lier uit Hoorn. Harry Nederpelt, wethouder voor onder andere kunst en cultuur en archeologie van de gemeente Medemblik onthulde het monument en Sander Gerritsen, senior archeoloog bij Archeologie West-Friesland onthulde het bijbehorende informatiebord bij de Almersdorperbrug.

In de Middeleeuwen lag vlak achter de huidige dijk de nederzetting Almersdorp. De Almersdorperweg, herinnert daar nog aan. Toen de eerste ontginners hier zo’n duizend jaar geleden kwamen wonen, lag de Zuiderzee nog op veilige afstand. Door het in cultuur brengen van het land daalde het maaiveld. Bovendien nam de Zuiderzee langzaam maar zeker in omvang toe. Westfriesland werd kwetsbaar voor overstromingen. Primitieve zeedijken, met daarvoor een strook voorland als buffer, boden wel enige bescherming. Maar door stormschade verdween het voorland snel. Dan moest men landinwaarts een inlaagdijk aanleggen om een nieuwe buffer van voorland te creëren. De Sint Clemensvloed van 1334 leek de genadeklap. Het gevolg: de aanleg van de grote inlaagdijk tussen Medemblik en Barsingerhorn in 1335. Bijna drieduizend hectare land kwam buitendijks te liggen. De nieuwe dijk lag vanaf dat moment vlak voor de kerk van Almersdorp. Het gebouw raakte rond 1500 buiten gebruik, maar de toren bleef een belangrijk oriëntatiepunt voor de zeevaart. De toren is omstreeks 1600 verdwenen.

Bij opgravingen in 2013-2015 vonden archeologen vlakbij de rotonde de vroegere begraafplaats terug. De restanten van de kerk van Almersdorp liggen vermoedelijk onder de rotonde.

Aan de vergunningverlening voor het monument ging veel overleg met de provincie Noord-Holland vooraf. Een van de belangrijkste aandachtspunten was de verkeersveiligheid.