Buurtgezinnen maakt het verschil voor kinderen in Uitgeest
UITGEEST - Afgelopen weekend was de Rotary Kinderverwendag in Uitgeest. Een spannende speurtocht op het Uitgeestermeer, knutselen met Vivian Stam van Creaviev en een patatje, ijsje en limonade maakten de dag compleet. Ook kinderen van Buurtgezinnen beleefden daar een prachtige dag, maar dit is slechts één voorbeeld van hoe Buurtgezinnen het verschil maakt in het leven van kinderen en gezinnen in de buurt.
Door Serena van Heuven
Buurtgezinnen is een stichting die landelijk in meer dan 115 gemeenten actief is. De stichting wordt door lokale gemeenten gefinancierd. Buurtgezinnen koppelt vraaggezinnen die steun kunnen gebruiken aan een stabiel steungezin in de buurt. Zo krijgen kinderen wat extra liefde en aandacht en worden ouders ontlast. Er werden in totaal al meer dan 4.500 matches tussen gezinnen gemaakt. Buurtgezinnen Heemskerk en Beverwijk bestaat dit jaar alweer vijf jaar en sinds februari is Buurtgezinnen ook actief in de regio Uitgeest en Castricum.
Leontine Bibo, van oorsprong orthopedagoog, is de oprichter van Buurtgezinnen. Leontine deed als pleegouder de crisisopvang voor (tijdelijk) uit huis geplaatste kinderen. Ze zag vaak dat er veel leed was in de gezinnen en dacht: als je nou eerder een helpende hand had kunnen toereiken, had het helemaal niet zo ver hoeven komen. Uit deze gedachte is Buurtgezinnen ontstaan. Een ‘community’, de helpende hand in je eigen buurt.
Uitgeest en Castricum
In Uitgeest en Castricum was tot dit jaar nog geen Buurtgezinnen coördinator, maar sinds afgelopen februari zet Linda Baerveldt zich voor deze organisatie in. Via haar werk bij JGZ Kennemerland had zij al eerder kennisgemaakt met Ingeborgh Olij-Frima, Buurtgezinnen coördinator Heemskerk en Beverwijk. Ze besloot dat ze dat ook steungezin wilde zijn, als ze samen met haar gezin in een rustiger vaatwater zou zitten.
“Mijn dochter, zo klein als ze was, vroeg altijd om een broertje of zusje”, zegt Linda. Dat broertje of zusje is er niet gekomen, maar Linda had wel een ander idee. “Nadat ze al een aantal keren vroeg of ze een oppaskindje mocht zoeken, stelde ik haar wat anders voor: Laten we Buurtgezinnen bellen.” Zo kwam Linda weer in contact met Ingeborgh en na het aanmeld- en koppelproces kwam er een jongetje van 18 maanden bij Linda en haar gezin in huis. Inmiddels komt hij al een jaar, elke week, gezellig langs. “Hij is echt een schat! Hij is prematuur geboren dus ik kon met mijn achtergrond als jeugdverpleegkundige toch nog wat meer betekenen voor hem”, zegt Linda. Ze vervolgt: “We doen dit met het hele gezin samen, we balen er ook echt van als hij een weekje niet komt.”
Vraag- en steungezinnen
“Maar we zijn uiteraard geen oppascentrale”, zegt Ingeborgh. “Het gaat om vraaggezinnen die, om wat voor reden dan ook, overbelast raken. Denk aan problemen op het gebied van wonen, werken, rouw, gezondheidsproblemen of beperkingen, maar ook aan het verliezen van een baan en andere financiële tegenslagen.” Ingeborg benadrukt dat het hier gaat om gezinnen die de dagelijkse dingen niet zo goed op te rit hebben. “En dat kan iedereen overkomen! Ook al heb je nu alles op de rit.” Linda vult aan: “Tijdens mijn zwangerschap was ik erg ziek, gelukkig konden mensen mijn gezin helpen. Maar stel nou dat dat niet lukte en dat we op niemand konden terugvallen. Er mist dan net een schakel, waardoor het niet meer lukt om alles zelf te behappen.”
“Het is voor de vraaggezinnen ontzettend pijnlijk om te realiseren dat ze niet op iemand terug kunnen vallen, dat ze er alleen voor staan. En dat terwijl je dacht dat je op iemand kon rekenen”, zegt Ingeborgh. Wanneer je geen mensen in je omgeving hebt die je kunnen ondersteunen, worden je problemen niet minder. Via Buurtgezinnen kunnen ouders ontlast worden, het kind krijgt een veilig plekje en ouders hebben ruimte voor herstel. Echter zijn deze plekken schaars. Buurtgezinnen is dan ook altijd op zoek naar steungezinnen.
Steungezinnen kunnen zich aanmelden bij Buurtgezinnen. “Er zijn wel wat voorwaarden waar je aan moet voldoen en ook ons onderbuikgevoel telt mee”, zegt Linda. Enige opvoedervaring en een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) zijn de basisvoorwaarden. Daarnaast wordt er een screening gedaan en er volgt een kennismakingsgesprek. Mag je als steungezin aan de slag? Dan wordt er een goede match gezocht en gaan het steungezin en het vraaggezin de koppelingsfase in. Na de proefperiode van acht weken volgt er een evaluatie, bevalt het voor beide partijen? Dan gaan ze door en volgt er een nieuwe evaluatie na een half jaar.
Een stabiel steungezin in rustig vaarwater is volgens Ingeborgh het belangrijkst. Het kind uit het vraaggezin moet in het dagelijkse leven mee kunnen lopen en zien hoe het er aan toe gaat in een goed draaiend gezin. “Wat we het Steungezin altijd meegeven is dat ze het beste zo normaal mogelijk kunnen doen. Neem het kind mee naar de speeltuin, doe boodschappen, ga lekker knutselen of speel een bordspelletje. Dit zijn de ‘ballen’ die het eerste vallen als even niet meer gaat.”
Iets voor iemand anders betekenen, is voor veel steungezinnen de drijfveer om zich aan te melden bij Buurtgezinnen. Maar ook het aan je kinderen laten zien dat het goed is om iets voor een ander te doen, is een belangrijke reden. “Wie goed doet, goed ontmoet”, zeggen Ingeborgh en Linda in koor.
Onmiddellijke klik
“Bij het koppelen kijken we altijd goed naar de mens en de vraag, is er misschien extra zorg nodig? Wie zou het perfecte steungezin zijn?” zegt Ingeborgh. Maar soms zijn er ook toevallige koppelingen.
Ingeborgh vertelt over zo’n situatie. “Tijdens een Sinterklaasactie gaf een steunmoeder aan dat ze graag de cadeaus zelf naar het vraaggezin wilde brengen. Het vraaggezin stond hiervoor open. Bij de voordeur was het al duidelijk, de twee pleegkinderen van het steungezin en de drie kinderen van het vraaggezin klikten onmiddellijk. De moeders hebben goed contact met elkaar en de twee oudste dochters zijn elke zaterdag te vinden bij het steungezin. Ze wisselen recepten uit, leren de steunmoeder hoe ze de haren van haar pleegkinderen moet verzorgen (alle kinderen zijn van Afrikaanse afkomst) en de vraagmoeder wordt ontlast. Zo kan zij herstellen. Het is echt een hele bijzondere, toevallige koppeling.”
“Het is een echte win-win situatie, zoals met alle koppelingen”, vult Linda aan.
Hart onder de riem
Linda en Ingeborgh beseffen allebei dat het lastig kan zijn voor ouders om ondersteuning te vragen. “Maar soms doe je opvoeden gewoon even samen”, zegt Linda. “Je bent ook geen slechtere vader, moeder of verzorger als je dit doet. Je bent juist sterk. Je doet het heel goed!” Achteraf zijn de vraaggezinnen blij dat ze om hulp hebben gevraagd, ze kunnen op weg naar een duurzaam herstel.
Buurtgezinnen biedt hulp aan vraaggezinnen met kinderen in de leeftijd van 0 maanden tot 23 jaar, maar ook al tijdens de zwangerschap bieden ze steun aan. “De eerste 1.000 dagen van een kind zijn zo belangrijk voor een kansrijke start”, zegt Linda. En dat blijkt ook uit het feit dat de overheid in september 2018 het actieprogramma Kansrijke Start heeft gelanceerd vanuit de overtuiging dat ieder kind de best mogelijke start van zijn of haar leven verdient. Meer informatie over het actieprogramma is te lezen op www.kansrijkestartnl.nl.
Helpen
“We krijgen wel eens de vraag, zowel vanuit potentiële vraag- als steungezinnen, of het mogelijk is om af en toe iets te doen met het kind”, zegt Ingeborgh. Linda: “Zo heb ik een vraag in Uitgeest, maar het steungezin kon helaas niet meer zo vaak een kindje opvangen. Ze gingen extra dagen werken en gaven aan hierdoor niet meer de aandacht te kunnen geven die nodig is.” Het vraaggezin is vanwege politieke redenen in Nederland komen wonen en ze willen graag integreren. Het is alleen voor de ouders erg lastig om hun kind los te laten, het vertrouwen ontbreekt nog. “De vraag van dit vraaggezin is dan ook afwijkend van de rest. Het gaat meer om het helpen integreren en om het gezin om weg te helpen. Samen optrekken. Doordat de vraag in dit gezin zo anders is, is het voor het steungezin wellicht wel mogelijk om te helpen, maar dat is nog een vraag die uitstaat bij het steungezin”, aldus Linda. Ingeborgh vult aan: “Maar je kan ons ook helpen binnen de organisatie. Een tijdje terug had ik bijvoorbeeld een folderactie, dan is het ook fijn als mensen kunnen helpen. Elk handje is welkom.”
Linda benadrukt dat hulp vragen echt een kracht is. “Ik hoop dat mensen niet twijfelen, benader ons gewoon als je hulp nodig hebt of hulp kan bieden. Ook al heb je nog geen idee hoe, ga het niet zelf invullen. Neem gewoon contact op, dan praten we erover en kijken we naar wat er mogelijk is.” Ingeborgh vult aan: “Ook verwijzers kunnen altijd met ons in gesprek gaan, denk aan een intern begeleider op school. Als zij denken dat een gezin onze hulp goed kan gebruiken, kunnen ze altijd anoniem met ons overleggen.”
Meer informatie en aanmelden
Wil je je aanmelden als vraag- of steungezin of wil je iets betekenen voor de organisatie? Kijk dan voor meer informatie op www.buurtgezinnen.nl of neem contact op met Linda Baerveldt (Uitgeest en Castricum) via lindabaerveldt@buurtgezinnen.nl / 06-51970016 of Ingeborgh Olij-Frima (Heemskerk en Beverwijk) via ingeborgh@buurtgezinnen.nl / 06-11017207.
