KNRM zoekt redders aan de wal (m/v): ‘Niet alle mensen hebben zeebenen’
Dat de vrijwilligers van KNRM Ter Heijde al bijna tweehonderd jaar mensenlevens redden op zee, weten de meeste mensen wel. Maar dat er ook een ploeg is die zich inzet op het land, is minder bekend. Zonde, want het werk van de walploeg is ook geweldig mooi. Robert Wijnands vertelt er meer over.
Door Debbie van Eijk
Robert is al ruim tien jaar verbonden aan de KNRM Ter Heijde en eindverantwoordelijk voor de walploeg. Het werk dat zijn team verzet, is onmisbaar voor hun collega’s op het water. Robert: “We hebben twee ploegen, maar als het erop aankomt moeten we het echt met z’n allen doen.”
Van levensbelang
KNRM Ter Heijde heeft geen eigen haven, zoals KNRM Scheveningen bijvoorbeeld wel. De reddingboot wordt met een tractor naar de zee gebracht. “Je hebt de walploeg nodig om die tractor te kunnen besturen,” licht Robert toe. “Daarin zijn wij een belangrijke schakel. En als de boot eenmaal op het water is, zijn wij vanuit het Kust Hulpverlening Voertuig het communicatiemiddel tussen wal en schip.” Daarmee is het werk van de walploeg letterlijk van levensbelang tijdens incidenten.
Er zijn 45 KNRM-stations in heel Nederland. Herman van der Wulp, Coördinator Opleiden en Oefenen in Ter Heijde, noemt het station in Ter Heijde uniek: “Als je kijkt naar de samenhang, hoe de mensen de dingen hier aanpakken. Er zijn uitgesproken persoonlijkheden, maar ook mensen die wat stiller zijn. Het draait gewoon helemaal als een ketting in elkaar.” Niet voor niets zijn er vrijwilligers die al meer dan twintig jaar meedraaien.
Stoerheid is dodelijk
Zowel op zaterdagochtend als op maandagavond komt de hele groep samen, om te oefenen en om onderhoud te plegen. Daarbij is er ook altijd ruimte voor een geintje. Na afloop van de oefeningen voor reddingsacties wordt er op zaterdag vaak samen geluncht. Tijdens die oefeningen leer je elkaar sowieso al snel kennen; óók elkaars kwetsbaarheden.
“Stoerheid is dodelijk,” is een van de dingen die Herman in de jaren dat hij bij de KNRM betrokken is heeft geleerd. “We houden elkaar onderling in het oog. Eerlijk zijn over je eigen gevoel is daarbij heel belangrijk. Stel dat je privé iets hebt, neem je het toch mee. Dat kan een gevaar worden voor de rest. Daarom hameren wij erop: als er wat is, spreek het uit.”
‘Zo’n Mercedes die op z’n kop is geslagen, hoe krijg je die van het strand af?’
KNRM Ter Heijde komt ongeveer zestig keer per jaar in actie. Leden van de walploeg hebben bijvoorbeeld te maken met kitesurfers die verstrikt raken in de lijnen, zeehonden die verplaatst moeten worden en met auto’s die vast komen te zitten, of over de kop zijn geslagen - zoals een dure Mercedes, laatst. In veel gevallen moet er dan creatief met de situatie worden omgegaan. Die Mercedes bijvoorbeeld; “dat ding weegt 2,5 duizend kilo of zo. Hoe krijg je die van het strand af? Improviseren, dat komen we heel veel tegen,” aldus Robert. “Er staan ook wel eens voertuigen vast in het drijfzand, ja zelfs paarden.”
Het gouden uur
Sommige incidenten hebben helaas een dodelijke afloop. Robert: “We maakten bijvoorbeeld mee dat drie mensen gingen zwemmen, en dat er maar twee terug aan land kwamen. Dat zet bij ons alles op scherp. Als iemand onder water is verdwenen, is er het eerste uur nog kans dat je diegene - met reanimeren - terugkrijgt. Dat noemen ze ‘het gouden uur’. Daarna is het een bergingsactie.” Bij de persoon in het groepje van drie die was verdwenen, was het uiteindelijk van belang het lichaam te vinden vóór strandgangers dat zouden doen. Robert vervolgt: “We zijn altijd blij als we bij zo’n calamiteit het lichaam van iemand terug kunnen brengen.”
‘Dan moeten wij slikken en toch weer doorgaan’
Het moment waarop dierbaren te horen krijgen dat een vermist persoon waarschijnlijk niet levend terugkomt, zijn heftige momenten voor iedereen. “Die mensen storten in. Dan moeten wij A) ze opvangen en B) zelf slikken en toch weer doorgaan.” Hierbij vangen de hulpverleners ook elkaar op.
Wat drijft Robert om zich zo in te zetten voor mensen in nood? Hij antwoordt: “Iets voor een ander willen en kunnen betekenen. Dat is de basis.” Voor zijn team zoekt hij versterking. Twee of drie mensen die open, eerlijk, direct zijn, humor hebben en in een team kunnen werken. Verder: “Je moet ook tegen een stootje kunnen.”
Een oefening van de walploeg. - Herman van der Wulp
In de buurt werken
Er zijn vooral vrijwilligers nodig voor overdag, van maandag tot en met vrijdag. Bemanningsleden van de KNRM zijn 24 uur per dag oproepbaar en moeten binnen 10 minuten na alarmering in het reddingstation/boothuis kunnen zijn. Er vinden op jaarbasis ongeveer vijftien à twintig acties plaats onder werktijd. Wie ver weg woont, maar wel in de regio wérkt, is mogelijk dus ook een geschikte kandidaat. Werkgevers van KNRM-vrijwilligers krijgen erkenning voor hun maatschappelijk verantwoord ondernemerschap in de vorm van een schildje.
Warm hart
Er zijn veel mensen die KNRM Ter Heijde een warm hart toedragen. Zo is hun reddingboot de George Dijkstra vernoemd naar de familie Dijkstra, die als dank een groot bedrag had gedoneerd. Ook zijn er veel mensen die een groot feest geven en geen cadeaus hoeven, maar donaties wensen voor de KNRM - omdat ze een hulpactie hebben meegemaakt of aanschouwd. Daarnaast krijgen ze op het reddingsstation weleens taart, bijvoorbeeld als ze iemand hebben gereanimeerd.
Wie fysiek gezond en stressbestendig is en ook iets voor anderen wil betekenen, is zeker welkom om een keer kennis te maken met Robert en zijn team. Juist ook mensen die liever helpen op het land dan op het water. Want: “Niet alle mensen hebben zeebenen.” Vanzelfsprekend krijg je vanuit de KNRM diverse trainingen en opleidingen om het werk goed in te vullen.
Neem voor meer informatie contact op met KNRM Ter Heijde door een e-mail te sturen naar secretaris@terheijde.knrm.nl, of loop gerust eens het reddingstation binnen op de maandagavond of zaterdagochtend.
