Vijf jaar Spring High: licht, lucht en ruimte in het onderwijs

Shirley Brandeis

Trots?

“Zeker. We hebben het lustrum dan ook uitbundig gevierd. Met schoolreisjes naar onder andere Texel en het klimbos, met een schoolfeest waar leerlingen konden lasergamen, met een poffertjeskraam als verrassing op het schoolplein. En met een symposium in het Van Eesteren Museum waar werd teruggeblikt en vooruitgekeken. Het gaat goed met de school. We groeien; van veertig leerlingen in 2016 naar driehonderd nu. Maar we zijn niet klaar. Dat zullen we ook nooit zijn. We veranderen mee met de maatschappij, blijven ons verbeteren en in beweging. Met de principes die we toen hebben vastgelegd: leerlingen de ruimte geven zich te ontplooien, zich te ontwikkelen en op te groeien tot zinnige jongvolwassenen. Hierbij staan het gevoel van eigenwaarde en vertrouwen hebben in jezelf en de ander, ook al maak je soms een fout, voorop. Onder andere. Want het verhaal is veel groter dan in een interview kan worden verteld.”

Hoe kwam je op het idee van deze leergemeenschap?

“Ik werk al heel wat jaren in het onderwijs, onder andere als conrector op het Berlage Lyceum en het Cartesius Lyceum. Ik zag leerlingen alleen omgaan met leerlingen van het eigen niveau. Vaak ook op scholen waar ze kinderen met eenzelfde achtergrond tegenkomen, omdat na groep 8 de verschillende maatschappelijke groepen uiteengaan. Hoe kun je kinderen zo voorbereiden op de maatschappij, vroeg ik me altijd af. En ik ging me meer afvragen. Waarom moeten leerlingen zich in een bepaald tempo, niet hun eigen tempo, ontwikkelen? Hoezo vallen er tussen de eerste en zesde klas middelbare school tientallen leerlingen uit? Waarom moeten leerlingen die in de vierde klas uitvallen, veelal jongens, van school. Net voor de eindstreep. Die zijn al zover gekomen. Die leerlingen horen toch bij ons. Ze zijn van ons, zei ik tijdens rapportvergaderingen. Zo voel ik het ook. Als je bij Spring High binnenkomt, ben je van ons. Dat afhaken, die segregatie, het moest anders, vond ik met de jaren steeds meer. Al denkend, lezend, onderzoekend en pratend kwam ik op het idee van een leergemeenschap zonder die enorme knip na groep 8. Een school waar je ontspannen en op het niveau dat bij je past kunt leren en wordt uitgedaagd tot net iets meer. Een school die niet los in een wijk staat. We zoeken altijd de verbinding met onze projecten. Zo gingen leerlingen bij het project Aankomst in mijn Buurt op bezoek bij buurtbewoners met een migratieachtergrond om hen te interviewen over weggaan uit je moederland en aarden in een nieuw land.”

Hoe ziet de school die je op papier bedacht hebt er in de praktijk uit?

“Dat leerlingen qua niveau en leeftijd door elkaar zitten, zoals in het echte leven. Dat we pas na de derde klas bepalen op welk niveau een leerling eindexamen zal doen. Dat leerlingen niet in een klas zitten, maar op een leerplein, waar iedereen op eigen niveau uitleg krijgt. Dat leerlingen daarna aan hun opdrachten beginnen, waardoor ze geen huiswerk meekrijgen. Dat we iedere dag sporten en de dag beginnen in een kring waar we over van alles praten. Weet je, als je iemand aankijkt die anders is of een andere mening heeft, als je leert luisteren en je standpunt goed te verwoorden, is het een stuk lastiger te polariseren. Voor ons is de school een mini-samenleving waar je kunt oefenen. Hierbij staan vertrouwen in jezelf en elkaar en met elkaar in gesprek gaan voorop. Als ik dit nu weer zeg en dan terugkijk op de eerste vijf jaar, ben ik, zoals je als eerste vroeg, trots. Trots op de leerlingen en op ons team, want het is niet niks om los te komen van vaste onderwijspatronen.”

Moet het hele onderwijssysteem op de schop?

“Het klassieke systeem, dat al 150 jaar bestaat, leidt niet meer op voor dat wat we nodig hebben. Kijk met wat voor maatschappelijke vraagstukken we zitten. Je moet anders leren kijken, anders leren denken, leren samenwerken en niet alleen maar stampen om je diploma te halen. Op Spring High leren we anders. En ja, dat klinkt soms spannend voor ouders. Maar geloof me, we houden leerlingen gemotiveerd en verantwoordelijk. Maar hier blijf je niet zitten omdat je een 3 hebt voor Frans. Dan ben je gewoon nog niet zover met dat vak en geven we daar extra aandacht aan. En wil je Chinees leren, dan volg je een workshop tijdens onze zogenoemde crazy wednesday, waar je ook kunt leren klaverjassen of, squashen en meer. Ik zie dat het werkt, maar we zijn er nog niet. Ook wij leren nog steeds. Zo hebben we gemerkt dat in de praktijk groep 7/8 en klas 1 en 2 door elkaar wat teveel van het goede was. En dat helemaal niet toetsen ook niet de manier is. Leerlingen hebben toch enigszins externe druk en motivatie nodig. Dus doen ze nu elke trimester een assessment om te laten zien wat ze geleerd hebben. Een moment waar je als leerling trots kunt zijn en ook merkt wat je nog moet doen.”

Wat is de kracht van Spring High?

“Dan zeg ik als eerste: dat we elkaar hier allemaal kennen. En daarna kan ik nog zoveel noemen. Een voorbeeld? Bij ons is creativiteit geen extra vak dat je een paar uur per week krijgt. Het zit verweven in het hele programma. Daarom hebben we ook rondom het jubileum een tentoonstelling in het Van Eesteren Museum en New Metropolis geopend. In het museum was 1 oktober een symposium in het bijzijn van de lokale en stedelijke wethouders onderwijs. We blikten terug en vierden vijf jaar ontwikkeling van nul naar wat we nu hebben: een school dat als je huis voelt. In een buurt, Nieuw-West, waar ik zelf woon en dat ooit gebouwd is met het motto ‘licht, lucht en ruimte’. Dat willen we onze leerlingen ook geven. Door niet het systeem, maar de mens centraal te stellen in het onderwijs. Goed onderwijs met voor iedereen dezelfde kansen. Omdat we het anders doen. Zonder advies in groep 8, als je nog zo jong bent. Zonder tweedeling op niveau. Gewoon samen, in en buiten de school.”