Marleen Dijkhof weet het zeker ‘Herstellers mega waardevol’
AMSTERDAM-NOORD - De Van der Pekstraat staat van oudsher bekend om haar markt. Op woensdag, vrijdag en zaterdag is het er een drukte van belang in de omgeving. Het is in feite een schitterend dorp in de stad. Tal van ondernemers hebben er hun plek gevonden. Zo ook Marleen Dijkhof met haar Schoenmakerette op nummer 54. Een bevlogen ondernemer die noodgedwongen haar ideaal moet stoppen. ‘Waardeer het repareren’ is helaas nog steeds geen gemeengoed.
Als je haar winkel binnenstapt lijkt het of je een tijdreis maakt. De geur van leer en lijm overheerst, de machines zijn traditioneel (maar werken perfect!), de ontvangst is reuze hartelijk. In februari 2016 is Marleen vol ambities begonnen in een casco pand. ‘Het voelde echt perfect. Mooie wijk, mooie mensen, goed ontvangen en wat waren ze blij dat er eindelijk een schoenhersteller kwam.’
Collegae van Dijkhof verklaarden haar voor gek. Noord was in die periode nog niet zo hip als heden ten dage. ‘Je merkte aan alles dat de wijk enorm in opkomst was. Daar wilde ik mijn steentje aan bijdragen.’ Via een bevriende collega wist de Landsmeerse een leer/werkplek en leerlinge naar zich toe te halen. ‘Want je moet er voor waken dat je dag en nacht in je winkeltje moet staan. We hadden een leuke klik. Daarna lukte dat ook met haar opvolgster. En toen brak corona uit.’
Veel energie en tijd
De kinderwens was bij Marleen (nu 35) aanwezig en in 2020 werd haar dochter geboren. ‘Desondanks moest de winkel door. Daardoor stond ik drie weken na de bevalling al wel achter de toonbank. Die drang is er altijd geweest. Om mijn assistenten goed te begeleiden heb ik er heel veel energie en tijd ingestoken. Als je nu weet dat de landelijke opleiding voor dit prachtige vak nog maar twee leerlingen kent weet je dat het schuurt.’
Duurzaam, ambacht, aandacht, betrokkenheid
Dijkhof signaleert niet onterecht het grote verschil bij de opleidingen. In haar vak gaat het om het Beroeps Begeleidende Leerweg systeem (1 dag naar school, 3 werken) waarin de leerling een arbeidsovereenkomst heeft met een werkgever . ‘Kijk je naar het HBO niveau zie je heel andere regelgeving. Waarom betrekt de regering het MBO ook niet in de cyclus? Je moet er als ondernemer vakkennis, tijd en geld in steken. Door dit systeem worden er geen vaklui meer opgeleid. Kleine zelfstandigen moeten nu simpelweg te veel kosten maken. Ik heb dat ook gedaan en je ziet het als het ware de deur uitlopen.’
Grote les
Het einde van de Schoenmakerette (ooit bedacht door haar man en juist met een vrouwelijke klank) is aanstaande. ‘Na het nemen van dat besluit zie ik het als een grote les. Per januari j.l. moest ik het al alleen doen. Dan bedenk je wat je wilt. Kan dat wel? Vandaar dat ik besloot om de winkel op woensdag en zaterdag open te houden. Twee dagen om de klanten te helpen en de rest van de week om de schoenen te herstellen.’
De maatschappij is koopverslaafd
Stormloop
Waar zij oorspronkelijk een terugloop in aanbod verwachtte bleek het anders te gaan. Haar klantenkring bleek enorm loyaal en aan werk geen gebrek. ‘Die stormloop was natuurlijk geweldig. Toch zorgde het ook voor een crash in mijn hoofd. Ik moest nog veel meer uren draaien. Na de vele investeringen in de achterliggende zes en en half jaar kwam het - nuchter berekenend - er op neer dat het meer een soort van vrijwilligerswerk aan het worden was.’
Puzzelstukjes
Haar dochter is inmiddels twee jaar en ze wilde daar nauw bij betrokken blijven. ‘’In de morgen al vroeg naar mijn winkel en ’s avonds laat terug. Ik zag mijn dochter en man amper. Is dat het allemaal wel waard? Op dat moment vielen de puzzelstukjes en kwam ik tot het besluit de winkel te gaan beëindigen.‘
Marleen is er van overtuigd dat schoenreparatie altijd noodzakelijk aanwezig zal blijven. In deze circulaire maatschappij signaleert zij dat de kwaliteit van het materiaal terug loopt. ‘We hebben het hier nadrukkelijk over het milieu, maar beseffen ons vaak niet hoe het in de productielanden heel anders toe gaat. De maatschappij is koopverslaafd. Mijn missie om het vak van schoenmaker te laten voortduren blijft ongewijzigd aanwezig. We zullen de mensen bewust moeten maken van het maakproces. Reparatie lijkt nu duur, maar is dat niet. De schoenen en de kwaliteit van het materiaal zijn te goedkoop. Het is uit balans. De waarde van het vak moet hoger. Herstellers - om het even op welk gebied - zijn mega waardevol’ is de absolute overtuiging van de schoenmaker.
Werk zo ontzettend waardevol
De datum van 9 juli nadert met rasse schreden. Het besef dat een werkplaats in je eentje runnen niet meer kan maakt dat de deur dichtgaat. ‘Er zijn al zo weinig schoenmakers, ons vak loopt dood’ is haar conclusie. ‘Ons mooie ambacht kost veel tijd en iemand opleiden kost ook nog eens veel geld. Een schoenherstelbedrijf kan in mijn ogen, binnen de huidige maatschappij, systemen en regelgeving geen gezond bedrijf zijn.
Door onder andere de nieuwprijs en de kwaliteit van schoenen is reparatie in verhouding heel erg duur. Terwijl ons werk zo ontzettend waardevol is en heel erg noodzakelijk is in de toekomst.’
Aan haar droom jaar een bruisende, creatieve werkplaats te creëren, waar ambacht, duurzaamheid en aandacht centraal staan komt veel te vroeg een einde. Of zoals zij het zelf uitdrukt: ‘Helaas komt mijn droom handen te kort.’ Na die 9e juli weet Dijkhof al wat zij gaat doen. Haar machinepark gaat in de opslag. Het pand moet leeg. ‘En dan ga ik drie maanden slapen’ vertelt zij met een knipoog. ‘Daarna zie ik wel wat er op mij afkomt.’
Vanwege het naderende afscheid is er zelfs een documentaire in de maak. ‘En wie wil weten hoe het verder zal gaan met mijn missie - want zo beschouw ik het wel - raad ik aan hun mailadres achter te laten op mijn website www.schoenmakerette.nl want het onderlinge contact mag niet verloren gaan. Daarvoor heb ik een te goede binding met de mensen.’
Op de dagen dat de Schoemakerette gesloten is hangt het ijzerwerk voor het raam. Een ontluisterende aanblik wetende dat er achter dat hek een enorm gedreven vrouw haar vak uitoefent. ‘Herstellers zijn mega waardevol’ zal nog lang naklinken in de Van der Pekstraat.
