Mallorca in de ogen van Leo Gestel
BERGEN - Hij was er nauwelijks acht maanden. Eerst dacht hij ‘het’ niet te zien, hij vond de kleuren nog donker, in januari. Toen kwam de amandelbloesem en sloeg de vlam in de pan. Leo Gestel was niet meer te houden en trok er soms meerdere keren per dag op uit om vast te leggen wat hij zag. Gestel was altijd al een productieve kunstenaar. Maar de hoeveelheid en vooral de warme, kleurrijke intensiteit van de olieverfschilderijen en tekeningen die hij in die korte tijd in 1914 maakte op het Spaanse eiland Mallorca en later nog even in Madrid doen je versteld staan. Van vreugde. Curator Caroline Roodenburg mocht van Museum Kranenburgh voortborduren op haar kleine Gestel-tentoonstelling in 2018. “Ik realiseerde me dat het werk uit de Mallorca-tijd nooit in zijn geheel te zien is geweest.” Het museum gaf haar alle ruimte. ‘Leo Gestel op Mallorca’ is een groot en inspirerend feest. Niet alleen vanwege de kleuren en vormen. Minstens zo boeiend is het om de tijdgeest van toen te beseffen, de onbevangen en expressieve begeestering van die creatieve wereldepisode van pakweg 1880-1920. Hoe mooi om de gedachten van Leo Gestel te lezen, ook in zijn werk. Kranenburgh schiet hiermee vol in de roos. Te zien tot en met 18 september.
door Ed Bausch
Museum Kranenburgh schiet in de roos
Hij was naar Spanje gegaan met zijn partner en het kunstenaarsechtpaar Mommie Schwarz en Else Berg. In een eenvoudig appartementje met een tuintje. Op foto’s is te zien dat Gestel daar tekeningen op de muren heeft achtergelaten. Hij wilde, toen vaak werkend in Bergen, graag even naar de warmte. Het werd nog een hele reis via Parijs, de sneeuw in het zuid-Franse Sète, de boot vanuit Barcelona. Maar dan…de zon! Werken! Gestel ging het landschap in. Eerst begreep het nog niet, zo anders was het. Gaandeweg zag hij het ritme van de heuvels, van de olijvengaarden, van de zeiltjes van de boten in de haven. Hij schoof weer wat op van abstract naar meer werkelijk en weer terug. Het werk van de laatste maand in Madrid is een enorm contrast, heel fijn schildert hij er de mensen en scheepjes, heel herkenbaar en vol Spaanse furie.
‘Landschap Mallorca’
De eerste weken op Mallorca had hij het gemist, de sappige Hollandse grond. Die worsteling zie je in de eerste schilderijen. “En toen dook hij echt het landschap in. De tentoonstelling is opgebouwd als een verhaal, het verhaal van Leo Gestel op dat dromerige eiland, dat eerder al werd bezocht door Frédéric Chopin en George Sand en andere ‘artistiekelingen’. ‘Ik ben maar begonnen met gewoon te teekenen, totdat ik langzamerhand het wezen van het land en de gewaarwording van de natuur ben gaan voelen’, zo schrijft Gestel het zelf op. Hij gaf lang niet altijd titels mee aan zijn werken daar, hij zag ze kennelijk als composities, ‘Landschap Mallorca’. Ze staan allemaal, naast werk van Mommie Schwarz en Else Berg en ook van Piet van der Hem, afgebeeld in de door Caroline Roodenburg samengestelde catalogus bij deze tentoonstelling.
Magneet
Het zijn werken uit de eigen collectie van Kranenburgh en nogal wat ‘uitlenen’. Met elkaar geven ze een prachtig beeld in de benedenzaal van het museum, dat verder, als verrijkend contrast, werk toont van Bastiaan Woudt en Praneet Soi. Alle drie de tentoonstellingen werden vorige week met verve geopend door de in januari aangetreden nieuwe zakelijk directeur van Kranenburgh, Adriana González Hulshof. Zij kan goed verder op het door haar voorgangster, Mariette Dölle, gebaande pad. Zij heeft, met de gemeente, ook hard gewerkt aan een depôt. “Want dat is de basis voor ieder museum, je eigen collectie voor ieder vertrekpunt naar een tentoonstelling”, zegt Angelika Bisseling, hoofd communicatie van Kranenburgh, dat tot en met de zomer heel veel publiek, van ver en dichtbij, groot plezier kan bieden.
Kijk op kranenburgh.nl
