Wat is er aan de hand in de Haarlemse Vijfhoek?
HAARLEM - Als we Facebook moeten geloven is het flink hommeles in de Haarlemse buurt de Vijfhoek. De emotionele posts en reacties vliegen je om de oren nadat Café de Vijfhoek vorige week een sanctie opgelegd heeft gekregen door de gemeente Haarlem. Omdat de vergunning in april en mei meerdere keren overtreden is, moest uitbater Niels Weijers het terras drie dagen om 20.30 uur sluiten. Voor veel buurtbewoners en stamgasten voelt het als oneerlijk maar de rechtbank heeft afgelopen donderdag in het kort geding, dat de uitbater tegen de gemeente Haarlem had aangespannen, de gemeente Haarlem in het gelijk gesteld. De sanctie bleef dus van kracht en ging diezelfde dag nog in. Zaterdag was de laatste van de drie avonden dat het terras eerder sloot. Maar wat is er nu allemaal aan de hand?
De opgelegde sanctie van de gemeente komt voort uit afgelopen maanden, waarin handhaving meerdere malen geconstateerd heeft dat de vergunning niet werd nageleefd. Dit houdt in dat het terras niet op tijd was opgeruimd tot de na 23.00 uur toegestane grootte.
Voor bevriende buurtbewoners Helene, Alwin en vele anderen is het nog steeds een raadsel waarom Niels wordt tegengewerkt. Zij begrijpen niet waarom Niels deze sanctie opgelegd is. ‘’Ik woon hier al jaren en heb nergens last van. Niels is een goede horecaman en wil juist alles in zo goed mogelijk overleg met de omwonenden doen,’’ vertelt Helene. “Hij betrekt iedereen uit de buurt als er weer grote evenementen aankomen als Koningsdag. Dan is het hier één groot feest. Ik snap niet waarom één persoon zo moeilijk doet. Dit verpest de hele sfeer in de buurt. We hebben een aantal jaar geleden in kaart gebracht wie er overlast ondervindt, Daar kwam naar voren dat er bijna niemand overlast ervoer. In hoeverre kun je daar dan nog van spreken?’’
Gemeente speelt kwalijke rol
Ook Alwin vindt het te zot voor woorden dat deze overlastkwestie al zo lang speelt. Maar hij heeft er een iets andere kijk op. “Ik neem het de gemeente kwalijk dat zij zoveel macht legt bij handhaving en de mensen die klachten indienen. Als je maar vaak genoeg belt komt handhaving optreden. En of dat nu is voor echte overlast of dat er mensen met hun stoel net buiten de terrasafzetting zitten maakt dan niet uit. Een klacht is een klacht. Je kunt zo horeca kapotmaken.”
Voor het karretje spannen
Zo heeft hij het gevoel dat de personen die klachten indienen de gemeente voor het karretje spant. ‘’Een klacht kan door tientallen mensen worden ingediend, maar ook door slechts 1 persoon. Als de gemeente nu eens kijkt naar de inhoud van de klacht in plaats van alleen naar het aantal. Verder is het ook kwalijk dat alleen klachten bij handhaving kunnen worden gemeld maar positieve geluiden als: ik wil een melding maken dat het hier fantastisch gaat, niet kan. Je krijgt hierdoor nooit een tegengeluid en sta je als horecaman al met 1-0 achter.’’
De voorgeschiedenis: terug naar 2012
Dit verhaal komt niet uit de lucht vallen, het heeft een flinke voorgeschiedenis. Daarvoor moeten we terug naar het jaar 2012. Tot 2008 was Café De Vijfhoek een kleine buurtkroeg in een gezellige woonwijk. In de jaren daarna floreerde het café steeds meer en in 2012 scheurde het terras uit zijn jasje en overheersten de grote aantallen gasten de buurt. Het terras werd namelijk meerdere malen verder uitgebreid en het aantal mensen op terras verviervoudigde in korte tijd. Het was een succes voor de ondernemer, maar het gemoedelijke karakter van buurtkroeg verdween steeds meer. Inmiddels was het een populaire uitgaansgelegenheid geworden met bijbehorende overlast voor een aantal bewoners.
Niet meer houdbaar
De directe omwonenden gaan in dat jaar het gesprek aan met de uitbater om samen tot een oplossing te komen. De uitbater heeft echter andere plannen met zijn café. Hij schakelt een advocaat in om een grotere terrasvergunning aan te vragen: een groter deel op de stoep voor het café en een deel van het pleintje tegenover de kroeg. Dit werd door de gemeente Haarlem onder het bewind van burgemeester Schneiders gedoogd, maar was voor een vijftal families niet meer houdbaar. De familie die al sinds 2012 namens enkele andere belanghebbenden spreekt is nu ook degene die aan het woord is. ‘’Wij vinden het ook leuk dat er reuring is en dat de kroeg veel gasten trekt. We deden jarenlang mee aan borrels, feestjes en festivals die door het café werden georganiseerd. Van alles wat er binnen in het café gebeurde hoorden wij niets, maar tientallen mensen, in feeststemming, zeven dagen in de week tot 01.00 ‘s nachts buiten, dat had op een gegeven moment een te grote impact op onze nachtrust. Wij werden daarom destijds belanghebbenden in deze zaak”.
Procederen biedt geen uitsluitsel
De situatie is lastig aangezien er toen, zowel voor de uitbater als de bewoners, veel onduidelijkheid heerste vanuit de gemeente omtrent vergunningen en handhaving. Dit leidde tot veel onvrede in de hele buurt. In bemiddeling werd tevergeefs geprobeerd een oplossing te vinden. Andere bevriende buurtbewoners van het café gingen zich ermee bemoeien zonder de context te weten. Er werd op de man af gespeeld en er werden bedreigingen geuit. Facebook ontploft met zeer ongenuanceerde uitingen naar betrokkenen toe, hetgeen zelfs leidt tot het leksteken van de banden van de auto van de bewoners die belanghebbenden waren. Zij voelden zich inmiddels onveilig. Ondertussen bleven er procedures doorgaan die in 2018 tot aan de Raad van State kwamen.
2018, de oplossing is nabij
De gemeente Haarlem, nu onder bewind van burgemeester Wienen, neemt dan vanaf 2018 het voortouw om alle partijen ‘voor de laatste keer’ bij elkaar aan tafel uit te nodigen om voor eens en voor altijd heldere afspraken te maken. Op voorstel van de burgemeester wordt de vergunning duidelijk vastgesteld zodat deze beter nageleefd kan worden en er worden extra afspraken gemaakt. In totaal zijn er zes sessies geweest in het stadhuis waar zowel uitbater Niels, belanghebbenden, handhaving en de gemeente Haarlem bij elkaar zijn gekomen om tot deze afspraken te komen. Zo staat onder meer beschreven dat er geen terras meer kan op het pleintje aan de overkant. Het terras mag wel gedoogd aan twee zijden uitbreiden, het zogenaamde “gentleman’s agreement”: aan de voorkant tot aan de goot en aan de zijkant in de Lange Raamstraat.
Deze uitbreidingen worden alleen overdag toegestaan maar moeten wel iedere avond om 23.00 uur opgeruimd zijn tot het officieel vergunde gevelterras binnen de terraspennen. Ook moeten de terrasbezoekers zo veel mogelijk naar de kant van het terras van de Lange Raamstraat geleid worden. Alle betrokken partijen gaan akkoord met deze brief (die tevens in handen is van de redactie) en elk halfjaar wordt, op initiatief van afdeling Veiligheid en Handhaving de uitvoering van die afspraken en de vergunning geëvalueerd door café de Vijfhoek, omwonenden en de gemeente.
Anno 2022
Klinkt goed zou je zeggen, en dat is het ook. In de maanden na het maken van deze afspraken (oktober 2018) haalt iedereen opgelucht adem, want de overlast verdwijnt en de communicatie herstelt. Totdat corona roet in het eten gooit. Als de terrassen vervolgens in maart 2022 weer volop open mogen, is er volgens de belanghebbenden en de gemeente helaas van het naleven van de vergunning en de gemaakte afspraken niet veel meer over. Ook dit wordt besproken in het eerder genoemde halfjaarlijkse overleg.
De gemeente Haarlem
Volgens een woordvoerder van de gemeente Haarlem heeft handhaving de afgelopen vier jaar geen meldingen binnengekregen over geluidsoverlast omtrent Café De Vijfhoek. “Er was voor handhaving de afgelopen jaren, mede ook door corona, geen reden om te handhaven. Pas in april en mei dit jaar constateerden handhavers een aantal keer binnen korte tijd dat het terras van De Vijfhoek na 23.00 uur groter was dan het volgens de vergunning toegestane gevelterras. Daarop is de sanctie van drie dagen terras dicht om 20.30 uur gebaseerd.’’
Hoe nu verder?
De belanghebbenden van de overeenkomst zijn duidelijk, zij willen dat de uitbater de gemaakte afspraken uit 2018 nakomt en zich aan zijn vergunning houdt. Uitbater Niels zegt dat hij alles in zijn vermogen stelt om de zaak zo goed mogelijk te runnen. Voor de gasten als de buurtbewoners. “Wat de uitspraak betreft over het kort geding verwijs ik naar mijn vertegenwoordigers van Catch Legal. Zij gaan kijken naar eventuele vervolgstappen.’’
Distantiëren
De slepende kwestie zet veel kwaad bloed bij de stamgasten, die de afgelopen dagen hun ongenoegen - en regelrechte dreigementen - uitten op Facebook. ‘Ik distantieer mij van iedereen die hier een mening over heeft,’’ zegt Niels. Ik snap dat mensen dingen roepen en dingen vinden, maar ik hou me daar ver van. Het enige wat ik wil is de tent runnen. Omdat ik onderbezet ben in personeel is dat al lastig genoeg. Maar we zitten deze sanctie uit en zondag zijn we weer met normale openingstijden open”.
Boeman
De omwonenden die in het verleden overlast ondervonden zijn vooral verbaasd. Voor hen is deze hele kwestie al lang afgehandeld. “Dit is een zaak tussen de gemeente en de eigenaar van het café. Wij hebben hier in 2018 een punt achter gezet en met de afspraken tussen de gemeente en Niels Weijers is voor ons het dossier gesloten. We begrijpen dat de eigenaar en stamgasten moeite hebben met de opgelegde sancties, maar dat zal de eigenaar toch echt zelf met de gemeente moeten oplossen. Tenslotte moet iedere horecaondernemer zich aan zijn vergunning houden en dat is hier niet anders.”
“We zijn erg geschrokken van de nare reacties op Facebook. De suggestie wordt gewekt dat handhaving in actie komt doordat wij hen zouden bellen. Maar vanaf het moment dat er in 2018 een vergunning met aanvullende afspraken is gemaakt waar wij allemaal prima mee kunnen leven, is er door niemand van ons meer gebeld. Onze indruk is dat handhaving in actie komt als de gemeente constateert dat de uitbater zich niet aan die afspraken of aan zijn vergunning houdt. Daar hebben ze geen meldingen voor nodig. Wij staan hier volledig buiten en ervaren de bedreigingen als zeer stressvol. Dit hoort niet in een gemoedelijk buurtje als de Vijfhoek. We hopen dat eigenaar Niels Weijers hier ook zijn verantwoordelijkheid in neemt.”
Toch hebben ze goede hoop voor de toekomst. “Er ligt een mooi compromis tussen de burgemeester en café de Vijfhoek. Als iedereen zich aan deze gemaakte afspraken houdt, kunnen we deze zomer weer volop genieten van de gezellige wijk die de Vijfhoek is”.
