Verzetsheld Ab Homburg na 75 jaar geëerd met boek
IJMOND - In 2010 kocht schrijver van het boek Johan Graas enkele onderdelen van een Spitfire van een opgeheven museum op de vliegbasis Twente. Tussen deze onderdelen zat een van de hoofdwielen van de Spitfire waar Ab Homburg in gevlogen had. Het wiel gevonden in een boerenschuur nabij de crashplaats was voor Johan de start voor een uitgebreid onderzoek naar de verzetsman Ab Homburg.
Ab Homburg werd geboren op 12 juni 1917 in de gemeente Velsen. Zijn ouders Henk Homburg en Frederika Helena Hoogendijk Homburg hadden tijdens zijn geboorte een kruidenierszaak op de Visseringstraat 6 in IJmuiden. Het gezin bestond verder uit Flip Homburg, Hennie Homburg, Nel Homburg en Piet Homburg. Ab bracht zijn gehele jeugd door in IJmuiden en wist elk straatje wel uit zijn hoofd. Hij sleutelde graag aan allerlei dingen. Ab Ging naar de Groen van Prinstererschool aan het Koningsplein en later volgde hij de rijks-HBS in IJmuiden. Na zijn schoolperiode ging hij in 1973 in dienst en kwam uiteindelijk bij de motordienst terecht in de Ripperda Kazerne in Haarlem. Na het uitbreken van de oorlog werd hij met de rang als Vaandrig naar huis gestuurd. Ab wilde naar Engeland om van daaruit de Duitse bezetters te bestrijden. Samen met Willem de Waard zijn boezemvriend die ook op de HBS had gezeten en Cor Sporre die hij van voor de oorlog kende, maakte zij het plan om naar Engeland te komen. Er werd een BB-motor gekocht en bij zijn zwagers Beelen werd een compas en andere noodzakelijke attributen gekocht. Walschipper Vooys leerde ze navigeren en bracht de drie op de hoogte van alles wat ze nodig hadden om naar de overkant te komen. Cor Sporre werkte bij de Hoogovens waar een klein bootje lag van 4,5 bij 1,5 meter wat niet echt zeewaardig was te noemen. Toch zetten de mannen door en in de nacht van 22 maart 1941 was het het juiste weer. Geen maan, beetje druilerig regen en rusting weer. Dit was het juiste weer om ongezien langs het Fort Eiland dat vol zat met Duitsers, te komen. Eenmaal buiten de pieren gekomen wilde zij het motortje aan zetten maar op dat moment werden zij gevangen in een zoeklicht. Even later ging dit weer uit en hoorde het geronk van een zware motor. Het bleek een Duitse Snellboot te zijn. Wonderbaarlijk keerde deze op een afstand van 25 meter van hen en vaarde richting het noorden.
Eenmaal veilig in Engeland aangekomen volgde Ab en Cor de opleiding van geheimagent. Na de opleiding werden zij per parachute op 3 september 1941 gedropt boven Nederland met de opdracht om het Nederlandse verzet te ondersteunen en meer zendadressen te vinden voor de nog komende geheimagenten. Ab kreeg kiespijn en ging naar een vrien van voor de oorlog die ook bij de Ripperda Kazerna had gezeten. Jan Jacob Vos had een tandartsen praktijk in Amsterdam . Ab die er volledig van overtuigd was dat hij hem kon vertrouwen wist niet dat hij lid was geworden van de NSB. Prompt werd hij na zijn 2e bezoek verraden en gevangen genomen door de SD. Ab Homburg kwam in het Oranje Hotel terecht en werd op 10 oktober 1941 ter dood veroordeeld. In het oranje hotel hebben 25.000 mensen gevangen gezeten. Hiervan zijn er slechts twee ontsnapt. Een van hen was Ab Homburg die in de nacht voor zijn executie (26 oktober) wist te ontsnappen. Na zijn ontsnapping wist hij uiteindelijk weer in IJmuiden de komen en met hulp van de Schipper Grootveld van de IJM 118 Beatrice wist hij samen met Jan de Haas en Jo buizer zich in het visruim te verschuilen. Aangekomen in Engeland ging Ab de opleiding als jachtvlieger volgen. Hij trouwde er met Pamela Boreham die hij al eerder in de Londense Metro had ontmoet. Hij zou uiteindelijk op 29 februari 1944 geplaatst worden bij het 322 Dutch squadron dat mede opgericht was door Prins Bernhard. Ab maakte vele vluchten boven bezet Nederland en maakte meerdere crashlandingen mee die hij overleefde. In 15 februari 1944 vond er een blijde gebeurtenis plaats bij Ab en Pamela: Zoon Clive werd geboren.
Het 322 squadron vloog uiteindelijk elke dag wel boven Nederland om beschietingen uit te voeren. Echter op 1 april 1945 was Ab Homburg weer op een missie samen met vele anderen. Op deze dag zouden 4 vliegers van het 322 squadron niet terugkeren. Ab kwam als enige om het leven op deze dag , hij stortte neer, geraakt door het Duitse luchtafweer in Bornebroek vlak bij Delden. Ooggetuige Sjoerd de Vries vertelt: ”Ik was daar op dat moment met een groepje jongens aan het spelen. Ik was 9 jaar en ineens hoorde we een roffelend geluid en kwam er een schaduw over ons heen. Omhoog kijken zagen we een vliegtuig met een rookspoor . Even later stortte het vliegtuig neer in een bomenrij. We renden er heen. Het vliegtuig was geheel versplinterd . Toen munitie begon te ontploffen zijn we weggerend.”
Na de Bevrijding zou de vrouw van Ab Homburg, zoon Clive , familie Homburg en de familie Beelen nog lang in onzekerheid blijven over het lot van hun geliefde. Pas op 22 augustus 1945 ontving de familie het bericht dat hij gevonden was en bezocht de crashplaats. Op de crashplaats werd ook een foto van hem gevonden die hij zelf bij hem droeg. Ab Homburg was op de crashplaats zelf begraven in een veldgraf. Ab Homburg met de bijnaam Harvey werd uiteindelijk op 25 augustus 1945 opgegraven en overgebracht naar Driehuis in Velsen. Later zou hij herbegraven worden op Duinhof in IJmuiden. Een man die zijn leven gaf voor onze vrijheid verdient een boek.
Johan Graas de schrijver van het boek startte 10 jaar geleden het onderzoek. In 2012 werd er door zoon Clive en Broer Piet Homburg een kleine tentoonstelling geopend in het Luchtoorlogmuseum Icarus et Mars 1940-1945 in Assendelft. Vier jaar geleden besloot Johan om een boek over Ab te gaan schrijven. Hij vindt dat Ab Homburg veel meer meegemaakt heeft als de bekende soldaat van Oranje Erik Hazelhoff Roulfsema. Veel archieven werden doorgenomen, mensen die nog iets konden vertellen over Ab, werrden bezocht. Het Oranjehotel, het Engelandvaarders museum, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, het Visserijmuseum in IJmuiden, het Nationaal Archief enz. In december 2019 bezocht Johan nog Leo Hendrikx, 96 jaar oud, de nog laaste in leven zijnde vlieger van het 322 squadron.
Op 1 april 2020 is het 75 jaar geleden dat Ab Homburg om het leven kwam. Op zaterdag 4 april is het eerste boek overhandigd aan zoon Clive in Fort Veldhuis in Heemskerk. Het boek is daarna voor 29,95 euro te koop bij The Read Shop in Velsen en Beverwijk, Stumpel in Krommenie en Bruna in Zaandam en Assendelft. Ook is het boek te bestellen bij Stichting Icarus et Mars die het boek uitbrengt via johangraas@hotmail.com.
