Het ongemak van de nieuwe Noorderling

Gentrificatie: de ruimtelijke uiting van klassenongelijkheid. Nieuwbouw voor de rijken, verwaarlozing van bestaande woningen, het verdrijven van oude ondernemers en bewoners. Het is een slagveld. Winst versus menselijkheid. En op dat slagveld wonen steeds meer nieuwe Noorderlingen. Zien ze wat er gebeurt, kan het ze schelen, blijven ze onderdeel van het probleem of werken ze mee aan de oplossing?

In de voorstelling stelt Massih ze die vraag. Hoffelijk, maar scherp. Op de tribune en na afloop zien we het ongemak onder de nieuwe Noorderlingen. Ze wonen hier graag, maar zoeken nog naar aansluiting bij de mensen, tradities, cultuur en economie van Noord. Hoe doe je dat? Hoe pas je je aan? Hoe maak je contact met mensen die je wantrouwen?

Ik noem mezelf weleens de eerste nieuwe Noorderling. Ik ben van 2007. Ik richtte de Tolhuistuin op en zag hoe mijn soort mensen – wit, met wat geld, goed opgeleid, nieuwsgierig naar kunst – al snel de weg vonden. Maar de anderen? Ik moest op zoek. En ik heb veel geleerd van de mensen die hier al jaren wonen.

Groeten. Daar begint het mee. Ook Willem met zijn grote mond. Ook de jongens op het plein waar je eigenlijk bang voor bent. Gewoon groeten. Elke dag opnieuw. En dan een praatje maken. Luisteren. Harde levensverhalen aanhoren. Niet weglopen omdat je geen tijd hebt. Ook niet meteen een oplossing zoeken. Want die horen ze wel vaker. Gewoon luisteren. Niet alleen op straat, maar ook op hun terrein: in de voortuin, in het buurthuis, bij de döner, op het schoolplein, in café de Bult op het Mosveld of café La Rosa op het Buikslotermeerplein. Leren wat de gemeente betekent voor iemand die slecht kan lezen en schrijven, wat de woningbouw betekent voor iemand die tot op het sterfbed voor zijn moeder zorgt en dan het huis dreigt te worden uitgezet, wat de politie betekent voor een jongen die zwart is. In Noord leer je Nederland. Je hoeft alleen maar te vertragen, te vertrouwen en je hoogtevrees te overwinnen. Je gaat er lichter van lopen. Het ongemak verlamt je niet meer. Je bent aangekomen.

Chris Keulemans